ThienNhien.Net – Dư luận địa phương cho rằng việc xin phép được xuất khẩu quặng tồn kho này thực chất là xin giấy phép nhằm “bán” cho doanh nghiệp khác ở Lào Cai để xuất khẩu khoáng sản được thu gom trái phép.
Mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị ngừng xuất khẩu khoáng sản thô nhưng các cơ quan chức năng tỉnh Sơn La vẫn nhiều lần gửi công văn đề nghị Chính phủ và Bộ Công Thương cho một doanh nghiệp của địa phương được xuất khẩu trên 200 nghìn tấn quặng thô tồn kho sang Trung Quốc. Dư luận địa phương cho rằng việc xin phép được xuất khẩu quặng tồn kho này thực chất là xin giấy phép nhằm “bán” cho doanh nghiệp khác ở Lào Cai để xuất khẩu khoáng sản được thu gom trái phép.
Sự ưu ái khó hiểu
Theo phản ánh của người dân, khu vực lòng hồ thủy điện tích nước thuộc địa phận huyện Mường La (Sơn La) có trữ lượng quặng sắt tương đối lớn. Từ năm 2005, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho tỉnh Sơn La khai thác thu hồi khoáng sản tại vùng ngập lòng hồ thủy điện Sơn La cho tới khi lòng hồ thủy điện tích nước.
Năm 2009, UBND tỉnh Sơn La có Quyết định số 2849 cho phép Công ty TNHH Tuấn Đạt (Công ty Tuấn Đạt) khai thác trên phạm vi diện tích là 2 ha, ở cao độ từ 180m-215m vùng ngập lòng hồ thủy điện. Sản lượng khai thác ban đầu chỉ 15 ngàn tấn/ năm, tuy nhiên đến năm 2010 được điều chỉnh lên trên 200 ngàn tấn/ năm, thời hạn khai thác đến tháng 9/2012.
Theo báo cáo của Sở Công Thương Sơn La, từ tháng 9/2009 đến tháng 9/2011, Công ty Tuấn Đạt khai thác được 430 ngàn tấn; đã xuất bán trong nước 60 ngàn tấn; xuất khẩu sang Trung Quốc hơn 83 ngàn tấn. Hiện còn tồn kho 30 ngàn tấn tại Lào Cai và hơn 256 ngàn tấn tại huyện Mường La.
Ngày 9/1/2012 Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 02/2012/CT-TTg, trong đó chỉ thị dừng xuất khẩu khoáng sản thô. Sau khi có chỉ thị này, Công ty Tuấn Đạt có báo cáo Sở Công Thương Sơn La xin xuất khẩu quặng sắt đã ký hợp đồng với đối tác Trung Quốc. Tại văn bản này, Công ty Tuấn Đạt cho rằng có 23 ngàn tấn quặng đã xuất hóa đơn để làm thủ tục Hải quan tại Cửa khẩu quốc tế Lào Cai nhưng chưa xuất khẩu được do thực hiện Chỉ thị 02. Công ty này xin được xuất khẩu trả nợ theo hợp đồng với khối lượng 220 ngàn tấn quặng sắt (bao gồm 23,2 ngàn tấn quặng đã xuất hóa đơn và 197 ngàn tấn theo hợp đồng đã ký).
Sau khi Công ty Tuấn Đạt có văn bản gửi Sở Công Thương, ngày 29/8/2012 ông Bùi Đức Hải (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La) ký công văn số 1876/UBND-KTN gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương “xin” cho Công ty Tuấn Đạt được xuất khẩu quặng tồn kho.
Những con số “ma”
Sau khi UBND tỉnh Sơn La có văn bản trên, dư luận tại Sơn La cho rằng thực tế chẳng có số lượng quặng tồn kho như doanh nghiệp và tỉnh báo cáo. Theo đó, việc xin phép được xuất khẩu quặng tồn kho thực chất là xin giấy phép nhằm “bán” cho doanh nghiệp khác ở Lào Cai xuất khẩu khoáng sản được thu gom trái phép.
Theo trình bày của Công ty Tuấn Đạt với các cơ quan chức năng thì doanh nghiệp này đang có hơn 23 ngàn tấn tồn trong kho của Công ty Hoàng Lan (trụ sở tại Lào Cai- đơn vị Công ty Tuấn Đạt ủy thác xuất khẩu). Điều này cũng được ông Nguyễn Duy Nhượng- Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Sơn La xác nhận với nhóm phóng viên. Theo ông Nhượng, các cơ quan chức năng tỉnh đã sang kho của Công ty Hoàng Lan và thấy quặng của Công ty Tuấn Đạt để chung với quặng của Công ty Hoàng Lan.
Ông Nhượng còn cho biết, các ngành chức năng đã lấy mẫu quặng đang để tại kho của Công ty Hoàng Lan mang về xét nghiệm thì các thông số cho thấy đúng là quặng của Sơn La. Tuy nhiên khi nhóm phóng viên hỏi ông về mẫu cũng như các hóa đơn cước vận tải mà Công ty Tuấn Đạt cung cấp để chứng minh Công ty này đã chở 23 ngàn tấn quặng sang Lào Cai thì ông Nhượng lại… không có.
Để kiểm chứng những thông tin trên, chúng tôi đã sang Lào Cai nhằm “mục sở thị” kho bãi của Hoàng Lan thì được bà Hoàng Nga- Giám đốc Công ty Hoàng Lan xác nhận số quặng của Công ty Tuấn Đạt đang “mọc cỏ” nằm trong kho của Công ty là 30 ngàn tấn (số liệu vênh gần 8.000 tấn quặng so với thông tin mà ông Nhượng cung cấp). Theo bà Nga, toàn bộ số quặng tồn kho này nằm ở đây từ năm 2011, Công ty Tuấn Đạt lo khâu vận chuyển, Công ty Hoàng Lan chỉ nhận ủy thác cho Tuấn Đạt đứng ra ký hợp đồng với bên Trung Quốc hộ Tuấn Đạt. Khi phóng viên đề nghị bà Nga cung cấp văn bản, giấy tờ để chứng minh số quặng tồn trong kho của Công ty Hoàng Lan đúng là của Công ty Tuấn Đạt nhưng bà Nga đã từ chối.
Trao đổi với phóng viên xung quanh 23 ngàn tấn quặng của Công ty Tuấn Đạt có nằm ở Lào Cai chờ xuất khẩu hay không, ông Hoàng Kim Thắng- Đội trưởng Đội nghiệp vụ Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai cho hay, kể từ khi có Chỉ thị 02 thì không doanh nghiệp nào được phép xuất khẩu quặng qua cửa khẩu. Ông Thắng khẳng định, từ năm 2011 tới nay không có doanh nghiệp nào có tên là Tuấn Đạt xuất khẩu quặng qua cửa khẩu Lào Cai.
| Sẽ xử lý nếu Công ty Tuấn Đạt làm sai
“Theo quy định, Sở Tài nguyên – Môi trường phải chịu trách nhiệm về quy trình cấp phép và việc kiểm tra lượng quặng tồn là Sở Công thương. Cũng như nhiều địa phương, khi thấy doanh nghiệp “kêu” khó khăn, còn tồn ít quặng đã khai thác nên tỉnh xin Chính phủ cho phép doanh nghiệp đó được xuất khẩu nốt. Tuy nhiên, đến thời điểm này, Thủ tướng cũng chưa đồng ý cho phép nên không có đơn vị nào được tự mình xuất khẩu, trong đó có Công ty Tuấn Đạt. Nếu phát hiện Công ty làm sai so với những gì kiến nghị thì sẽ xử lý nghiêm”.Ông Bùi Đức Hải (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La) |
