ThienNhien.Net – Trong khi nhiều địa phương đang nỗ lực gìn giữ từng thước rừng còn sót lại thì tại xã Lóng Phiêng, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, một bộ phận người dân lại ngang nhiên phá rừng phòng hộ.
“Lâm tặc” là… dân quân tự vệ
Sau hơn hai giờ đống hồ leo núi qua bản Nà Mùa, làm ngơ trước những nương rẫy sát rừng phòng hộ đang bị người dân phát tỉa và đốt nghi ngút khói, chúng tôi theo chân người dẫn đường đi thẳng vào khu vực rừng giáp gianh giữa hai bản Nà Mùa, Mơ Tươi.
Những ngày giáp Tết âm lịch, rất nhiều bà con người Thái ở xã Lóng Phiêng vào rừng đốn củi, người thì dùng trâu kéo, người thì chở bằng xe máy, tiếng xe xen lẫn tiếng kêu của cưa máy khiến cả một góc rừng ầm ào, chốc chốc lại rít lên từng đợt. Dọc các con đường chúng tôi đi qua, đâu đâu cũng thấy cảnh gỗ rừng bị chặt phá làm nương rẫy, làm nhà…
Quan sát những dấu vết để lại trên nhiều thân cây gỗ lớn, chúng tôi nhận thấy rừng ở đây đã bị tàn phá từ nhiều năm nay. Tại địa điểm chúng tôi đang đứng thuộc xã Lóng Phiêng, không ít cây vừa mới bị cưa đổ, lá rụng còn tươi nguyên. “Sáng hôm qua, khu vực này còn chưa bị phá mà giờ thì… sắp thành nương rồi” – người dẫn đường cho biết.
Lần theo tiếng rú, rít của những chiếc cưa xăng, chúng tôi tiếp tục vượt núi sang địa phận thuộc bản Mơ Tươi. Rừng ở khu vực này chủ yếu là rừng nguyên sinh với những cây trai, nghiến, đinh hương cổ thụ, nhưng không ít cây đã bị xẻ thành thanh, phách, chỉ trực chờ vận chuyển ra khỏi rừng.
Vượt tiếp vài ba đỉnh núi, chúng tôi được tận mục sở thị hình ảnh các “lâm tặc” ngang nhiên phá rừng. Thấy tiếng động, cả 3 “lâm tặc” khoác trên mình bộ quần áo dân quân tự vệ liền bỏ chạy. Sau một vài lời xã giao, họ đồng ý tiếp chuyện và cho biết: “Chúng tôi là người Thái, dân quân tự vệ thôn Mơ Tươi, chúng tôi vào đây chặt gỗ về làm nhà”.
Rừng có chủ cũng bị phá
Trao đổi với ông Vì Văn Thỏa, Phó chủ tịch phụ trách kinh tế xã Lóng Phiêng về thực trạng trên, ông cho biết: “Xã có 12 bản, hơn 4.725 nhân khẩu, chủ yếu là người Mông, Thái, Si Mun… Trên địa bàn có 4.492,85 ha rừng phòng hộ (gần bằng số khẩu trong xã) đã được khoanh nuôi giao khoán bảo vệ. Năm 2012, không có vụ phá rừng nghiêm trọng nào xảy ra, chỉ một vài vụ phát vén nhỏ đã bị xử phạt hành chính. Vừa rồi, có vụ 3 xe gỗ chủ yếu là cột do biên phòng xã bên cạnh bắt giữ, chúng tôi không rõ bao nhiêu mét khối vì chưa thấy tỉnh thông báo nhưng số gỗ đó được lấy từ khu vực giáp gianh giữa hai bản Mơ Tươi và Nà Mùa”.
Khi được hỏi về khó khăn trong quản lý rừng tại địa phương và nhất là khi được trực tiếp xem những hình ảnh phá rừng trái phép ở Mơ Tươi, ông Thỏa thừa nhận: “Nói chung có nhiều khó khăn, kiểm lâm ít, rừng đã giao đến từng hộ gia đình, không tránh khỏi việc lén lút đi phá, nhất là mấy năm nay không được cấp phép lấy gỗ làm nhà.
“Tại Mơ Tươi, có một số người từ các nơi khác đến liên kết với một số hộ để phá rừng, ở đó toàn núi đá nên cũng không có cây to mấy. Hiện tại, rừng nào cũng có chủ, mỗi một ha, họ được trả 113.000 đồng/năm (trước kia là 133.000 đồng/ha/năm). Để khắc phục tình trạng lén lút phá rừng, xã đã thành lập các tổ, đội kiểm tra, bảo vệ nhưng người dân thỉnh thoảng lại vào rừng trộm gỗ, điều này là không thể tránh khỏi” – ông Thỏa cho biết thêm.
Điều đáng nói là khi xem những tấm hình và video ghi lại cảnh phá rừng phòng hộ giáp gianh giữa hai bản Mơ Tươi và Nà Mùa, ông Thỏa liền đọc vanh vách họ tên của từng “lâm tặc”, nào là “đây là anh Muốn, đây là anh Thơm, còn người này có thể là anh Cúc, anh Muốn – vốn là dân quân tự vệ”. Đồng thời, ông còn tiết lộ thêm nhiều câu chuyện về những “ông trùm” câu kết với người ngoài xã để vào phá rừng phòng hộ Lóng Phiêng!
