ThienNhien.Net – Bộ trưởng các nước thành viên Uỷ hội sông Mê Kông quốc tế (MRC) đã nhóm họp tại Phiên họp lần thứ 19 Hội đồng MRC được tổ chức trong hai ngày16 – 17/01/2013 tại Luang Prabang, Lào.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lào, nước giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng nhiệm kỳ 2012-2013, chủ trì Phiên họp thường niên này.
Với việc vừa mới được bất ngờ tổ chức nghi lễ khởi công xây dựng và là công trình thuỷ điện đầu tiên trên dòng chính ở hạ lưu vực sông Mê Kông, không ngạc nhiên khi dự án thuỷ điện Xayaburi và quá trình tham vấn trước cho việc xây dựng dự án này đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt không chỉ của các đại biểu tham dự Phiên họp mà của cả cộng đồng, giới truyền thông trong khu vực và các đối tác phát triển của MRC.
Trên cơ sở đồng thuận cùng triển khai một Nghiên cứu về quản lý và phát triển bền vững sông Mê Kông bao gồm những tác động của các công trình thuỷ điện trên dòng chính, Phiên họp thống nhất cần đẩy nhanh công việc chuẩn bị cho nghiên cứu như đã cam kết bởi các nhà lãnh đạo các nước thành viên Uỷ hội và Nhật Bản trong Chiến lược Tokyo 2012.
“Uỷ hội sông Mê Kông quốc tế cần bắt đầu ngay việc chuẩn bị đề cương nghiên cứu, đồng thời thúc đẩy các hoạt động liên quan khác như sự tham gia và tham vấn của các bên liên quan trong Nghiên cứu”, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam, Nguyễn Minh Quang, phát biểu.
Phiên họp nhất trí sẽ tiếp cận với các đối tác phát triển của MRC để tìm kiếm sự hỗ trợ cho nghiên cứu này. Các đối tác phát triển của MRC cũng tham dự Phiên họp thường niên của Nhóm được tổ chức song song với Phiên họp Hội đồng.
“Các đối tác phát triển của MRC mong muốn rằng đánh giá các tác động tích luỹ của các đập trên dòng chính sẽ là kết quả chính của Nghiên cứu chung của Ủy hội và các nước thành viên sẽ xem xét một cách nghiêm túc kết quả này”, tuyên bố chung của các đối tác phát triển trước Phiên họp. Nghiên cứu sẽ được triển khai trong 3 năm này được kỳ vọng sẽ nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ tích cực từ các đối tác phát triển của MRC.
Nhìn lại quá trình tham vấn trước theo Thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận (PNPCA) được áp dụng lần đầu đối với dự án dòng chính Xayaburi, Phiên họp đã chỉ ra sự cần thiết phải tập hợp lại những bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Thủ tục này.
Mặc dù dự án Xayaburi đã được khởi công, Việt Nam và Campuchia có cùng quan điểm rằng tham vấn trước là một quá trình liên tục để các nước thành viên trao đổi thông tin về thiết kế, chỉnh sửa thiết kế, xây dựng, vận hành và thống nhất về các biện pháp nhằm giảm thiểu những tác động tiềm năng của các dự án thuỷ điện dòng chính, đặc biệt là những tác động tích luỹ xuyên biên giới của chuỗi các thuỷ điện dự kiến sẽ được xây dựng trên dòng chính sông Mê Kông.
“Những dự án phát triển tiếp theo trên dòng chính nên tạm dừng lại cho đến khi có những kết quả cụ thể của nghiên cứu”, Trưởng đoàn Việt Nam phát biểu.
Trong tuyên bố chung, khi nhấn mạnh rằng việc xây dựng các đập trên dòng chính sông Mê Kông chắc chắn sẽ làm thay đổi dòng sông và đem lại những thách thức về an ninh lương thực, phát triển bền vững, bảo vệ đa dạng sinh học và những mối quan ngại về tác động xã hội và rủi ro môi trường đi kèm với việc xây dựng thuỷ điện Xayaburi, các đối tác phát triển khuyến nghị mạnh mẽ chính phủ Lào cần sớm chia sẻ với MRC thiết kế chỉnh sửa của thuỷ điện Xayaburi.
Phiên họp tiếp theo của Hội đồng MRC dự kiến sẽ được tổ chức tại Thái Lan vào cuối năm 2013.
