ThienNhien.Net – Sau hơn 3 năm triển khai thực hiện Quyết định 875 của UBND tỉnh Tây Ninh về giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm đất lâm nghiệp sử dụng sai mục đích, đến nay các địa phương và các chủ rừng cơ bản đã xử lý thu hồi hầu hết diện tích đất vi phạm, chỉ còn lại khoảng hơn 200 ha thuộc các trường hợp phức tạp cần tiếp tục xem xét. Đây là kết quả rất tích cực và góp phần quan trọng cho công tác trồng rừng trong 3 năm qua luôn đạt kế hoạch. Tuy nhiên, còn một nội dung rất quan trọng đến nay vẫn chưa giải quyết xong, đó là việc xử lý di dời các nhà, chòi cất trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp.
Hơn 1.500 nhà, chòi cất trên đất lâm nghiệp
Tình trạng cất nhà, chòi và xây dựng công trình trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp là vấn đề tồn tại nhiều năm song song với tình trạng bao chiếm đất lâm nghiệp sử dụng sai mục đích. Giữa tháng 5/2009, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 875/QĐ-UBND giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm và sử dụng đất lâm nghiệp không đúng mục đích- trong đó có cả việc xử lý các trường hợp cất nhà, chòi trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp.
Theo con số thống kê của Ban chỉ đạo 1070, thì đến nay số diện tích đất lâm nghiệp bị bao chiếm sử dụng sai mục đích, được xử lý thu hồi đã đạt hơn 94% so với tổng diện tích đất bị bao chiếm, trong đó có gần 1.500 ha cây cao su, gần 800 ha cây ăn trái, còn lại là diện tích trồng cây nông nghiệp ngắn ngày và đất ngập nước. Từ kết quả giải quyết đất lâm nghiệp bị bao chiếm, đã giúp cho công tác trồng rừng mấy năm qua đạt kế hoạch, cụ thể năm 2010 trồng được 1.061 ha, năm 2011 trồng được 1.006 ha và năm 2012 trồng được 1.001 ha, góp phần quan trọng tăng cao độ che phủ rừng.
Tuy nhiên, công tác xử lý tình trạng cất nhà, chòi trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp thì lại thực hiện rất chậm. Ngay từ khi triển khai thực hiện Quyết định 875, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng liên quan và các huyện có rừng tiến hành khảo sát, thống kê, phân loại các đối tượng cất nhà, chòi trái phép để có giải pháp xử lý hoặc di dời dứt điểm. Tuy nhiên, do phải tập trung thực hiện nhiều việc cùng một lúc nên tiến độ triển khai công tác xử lý nhà, chòi cất trái phép trên đất lâm nghiệp chậm hơn rất nhiều so với công tác xử lý tình trạng bao chiếm. Do đó mà sau 3 năm triển khai, đến nay các địa phương có rừng chỉ mới thực hiện xong bước thống kê, phân loại các đối tượng cất nhà, chòi trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp và đề xuất hướng xử lý.
Theo con số thống kê từ các địa phương, hiện nay trên địa bàn tỉnh có đến hơn 1.500 hộ dân cất nhà, chòi trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp. Trong đó, huyện Tân Châu là địa phương có số hộ cất nhà trái phép trên đất lâm nghiệp nhiều nhất với tổng số là gần 1.000 hộ với hơn 3.800 nhân khẩu, hầu hết là thuộc địa bàn Khu rừng phòng hộ Dầu Tiếng. Trong đó, có không ít hộ cất nhà trái phép trên vùng xung yếu và rất xung yếu, khu bảo vệ nghiêm ngặt của Khu rừng phòng hộ Dầu Tiếng. Nhiều nhất là xã Tân Hoà- có đến hơn 450 hộ; kế đến là xã Tân Thành- có hơn 419 hộ và xã Suối Dây có 124 hộ cất nhà trên đất lâm nghiệp. Ở huyện Tân Biên, trên đất quy hoạch rừng đặc dụng của Khu rừng Văn hoá – Lịch sử Chàng Riệc và Vườn quốc gia Lò Gò- Xa Mát hiện có hơn 200 hộ cất nhà trái phép cần phải di dời. Ngoài ra ở huyện Châu Thành, Dương Minh Châu cũng còn một số nhà cất trái phép trên đất lâm nghiệp.
Xử lý ra sao?
Theo tinh thần chỉ đạo thì sau khi thống kê, phân loại nhà cất trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp, các địa phương tiến hành lập phương án di dời. Cụ thể, đối với những hộ có điều kiện, có đất nơi khác thì địa phương vận động họ tự di dời ra khỏi đất lâm nghiệp. Đối với những hộ không có đất đai ở nơi nào khác thì địa phương phối hợp các ngành chức năng liên quan, lập phương án di dời trình UBND tỉnh phê duyệt để triển khai thực hiện. Còn đối với những trường hợp dân cư đã sống tập trung, ổn định, có nhà cửa xây dựng kiên cố, có cơ sở hạ tầng như: đường, điện, trường học… thì địa phương báo cáo, đề xuất UBND tỉnh cho chủ trương điều chỉnh đất quy hoạch lâm nghiệp để bố trí ổn định dân cư, không phải di dời.
Tuy nhiên, theo một số địa phương thì việc lập phương án di dời thực tế không hề đơn giản. Cụ thể như ở huyện Tân Châu, trong tổng số gần 1.000 hộ cất nhà, chòi trên đất quy hoạch lâm nghiệp đã thống kê, hiện có hơn 350 hộ sinh sống tập trung, ổn định ở một số khu vực và cũng có cơ sở hạ tầng khá đầy đủ. Theo tinh thần chỉ đạo thì những khu vực này có đủ điều kiện để được điều chỉnh tách ra khỏi quy hoạch lâm nghiệp, thành lập khu dân cư. Tuy nhiên, đến nay, việc điều chỉnh đất lâm nghiệp cho những trường hợp này chưa được đề cập đến. Còn lại hơn 1.000 hộ sinh sống rải rác trên đất lâm nghiệp ở huyện Tân Châu và các huyện khác, theo tinh thần chỉ đạo là phải lập phương án di dời trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Thế nhưng, khó khăn hiện nay là di dời các hộ này đi đâu, trong khi hiện nay ở nhiều địa phương không còn quỹ đất. Không có quỹ đất thì làm sao có thể lập phương án di dời?
Như vậy, phải giải quyết các hộ cất nhà trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp bằng cách nào? Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì hiện nay ngành đang lập điều chỉnh, bổ sung quy hoạch bố trí dân cư giai đoạn 2011 – 2015 và định hướng đến năm 2020. Trước đây, Quy hoạch bố trí dân cư giai đoạn 2006 – 2010 định hướng đến năm 2015 đã được phê duyệt, nhưng do nhiều lý do nên chưa triển khai được và đến nay cần phải điều chỉnh bổ sung cho phù hợp tình hình thực tế- trong đó số hộ có nhu cầu được bố trí tăng cao. Trong Điều chỉnh quy hoạch, ngành dự kiến sẽ xây dựng đến 19 cụm dân cư trên địa bàn tỉnh với tổng số hộ được bố trí lên đến hơn 2.200 hộ. Các hộ cất nhà, chòi trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp có thể được bố trí xen ghép vào các cụm dân cư. Như vậy, bế tắc về phương án di dời các hộ cất nhà trái phép trên đất lâm nghiệp đã có hướng khai thông.
Thế nhưng các địa phương vẫn còn băn khoăn. Hiện nay Điều chỉnh quy hoạch bố trí dân cư vẫn còn đang trong giai đoạn hoàn chỉnh và trình thẩm định. Như vậy đến bao giờ Điều chỉnh quy hoạch bố trí dân cư giai đoạn 2011 – 2015 mới được phê duyệt và triển khai thực hiện? Và khi triển khai thực hiện thì đến bao giờ các cụm dân cư mới được xây dựng xong? Chỉ khi nào các cụm dân cư theo quy hoạch được xây dựng xong thì các hộ cất nhà trái phép trên đất lâm nghiệp mới có thể di dời ra khỏi rừng được.
