ThienNhien.Net – Hàng chục doanh nghiệp khai khoáng ở tỉnh Hà Giang đang ngập trong khó khăn do không bán được sản phẩm. Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương cho xuất khẩu số quặng tồn kho này, nhưng chính quyền địa phương vẫn đang loay hoay chưa biết phải thực hiện như thế nào.
Từ năm ngoái, sau khi nước ta “đóng cửa” đối với hoạt động xuất khẩu khoáng sản, các doanh nghiệp khai khoáng đã quay về với thị trường trong nước. Tuy nhiên khác với một vài nơi, nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Hà Giang đã vấp phải một trở lực lớn, đó là chủ trương không cho vận chuyển quặng ra khỏi địa phương để dành bán cho một doanh nghiệp chế biến sâu vừa khởi công xây dựng nhà máy trên địa bàn tỉnh.
Ông T. – một trong những doanh nghiệp khai khoáng lao đao vì chủ trương này có lần than thở: “Khi thị trường còn “ăn”, quặng sắt còn bán được giá thì tỉnh không cho vận chuyển ra khỏi địa bàn. Nay thị trường không “ăn” nữa thì tỉnh bắt đầu “tháo gỡ khó khăn” cho doanh nghiệp”.
Cũng ông này cho biết, sau ba tháng bàn thảo liên tiếp, ngày 31/10/2012, UBND tỉnh Hà Giang đã có văn bản “cho phép các doanh nghiệp khai thác khoáng sản được tiêu thụ các loại khoáng sản còn tồn kho có nguồn gốc hợp pháp ra khỏi địa bàn để bán cho các cơ sở chế biến sâu trong nước (đối với các loại khoáng sản chưa có cơ sở chế biến sâu trên địa bàn tỉnh, loại khoáng sản doanh nghiệp chế biến sâu trong tỉnh không có nhu cầu mua, loại khoáng sản có sự chênh lệch lớn giữa giá thị trường trong nước với giá thu mua của doanh nghiệp chế biến sâu trong tỉnh)”.
Tuy khó khăn đã được tháo gỡ, song theo các doanh nghiệp khoáng sản, từ đó đến nay vẫn chưa bán được kilogam quặng nào ra ngoài, thậm chí là trong tỉnh cũng không bán được, bởi giá thu mua trên thị trường quá thấp, thậm chí là thấp hơn chi phí đầu tư. Để cắt lỗ, phần lớn doanh nghiệp khai khoáng ở Hà Giang đã chọn phương án ngừng sản xuất, và “biến” mặt bằng kho xưởng thành những cái kho khổng lồ để chứa quặng.
Theo ông Nguyễn Đình Bảy, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Hà Giang, số lượng quặng sắt, chì kẽm, măng-gan và nhiều loại khác tồn kho trong các doanh nghiệp rất lớn, nếu kể cả của Công ty An Thông thì có thể lên đến hàng trăm nghìn tấn, sự khó khăn của các doanh nghiệp khai khoáng ở thời điểm hiện tại là thấy rất rõ.
Đồng cảm và có phần chia sẻ khó khăn với các doanh nghiệp, tại Hội nghị trực tuyến với Chính phủ diễn ra ngày 26/12, ông Đàm Văn Bông, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang đã “đề nghị Bộ Công thương có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc xuất khẩu hàng tồn kho là các loại quặng nhằm giúp địa phương có thêm nguồn vốn phát triển kinh tế – xã hội”.
Bởi theo ông Bông, “mặc dù (trong tháng 12) Văn phòng Chính phủ đã có văn bản thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ cho phép xuất khẩu hàng tồn kho là các loại quặng, song đến nay tỉnh vẫn chưa thực hiện do chờ văn bản hướng dẫn”.
Trước đó, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam ngày 18/12 có văn bản gửi các bộ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư thông báo chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu các tỉnh, thành rà soát và bãi bỏ ngay các quy định (nếu có) về việc cấm, tạm cấm vận chuyển khoáng sản ra khỏi địa phương không đúng quy định pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cung cấp nguyên liệu phục vụ các dự án chế biến khoáng sản theo quy hoạch được phê duyệt.
Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương cần có biện pháp đôn đốc, tháo gỡ khó khăn về nguyên liệu cho các dự án chế biến sâu khoáng sản; đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án chế biến khoáng sản theo đúng quy hoạch.
Thời gian qua, một số địa phương cấm, tạm cấm vận chuyển khoáng sản ra khỏi địa phương không đúng với quy định pháp luật, gây tình trạng khan hiếm, mất cân đối cung cầu về nguyên liệu đối với một số dự án chế biến khoáng sản.
