ThienNhien.Net – Đây là nội dung Hội thảo do Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam tổ chức ngày 4/12 tại Hà Nội với sự tham dự của các Tổ chức tài trợ quốc tế như Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Cơ quan Phát triển quốc tế Úc (AuSAID); các tổ chức phi chính phủ JICA, GIZ… và đại diện Ủy hội sông Mê Kông quốc tế, một số Bộ, ngành Trung ương.
Theo báo cáo Tổng quan của Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam, hiện trên thượng nguồn sông Mê Kông thuộc lãnh thổ Trung Quốc đã xây dựng 14 đập thủy điện, trong đó 4 đập đã hoàn thành. Có 11 đập thủy điện khác dự kiến xây dựng trên dòng chính ở hạ lưu vực sông này gồm Lào, Thái Lan và Campuchia, dựa trên Quy hoạch chỉ đạo lưu vực năm 1994, Quy hoạch này chưa được Ủy ban Mê Kông Lâm thời phê chuẩn. Do đó tháng 12/2011, Ủy hội sông Mê Kông quốc tế đã ra Nghị quyết tiến hành “một nghiên cứu về quản lý và phát triển bền vững sông Mê Kông, bao gồm cả tác động của các dự án thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông”.
Theo nhận xét của Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thái Lai, các kết quả nghiên cứu tác động của các Kông trình thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông sẽ là cơ sở, căn cứ khoa học để các quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia cân nhắc việc xây dựng các Kông trình thủy lợi trên dòng chính sông Mê Kông. Bao gồm việc điều chỉnh quy hoạch, quy mô và thiết kế của từng Kông trình và toàn bộ bậc thang (nếu cần thiết), đảm bảo không gây các tác động bất lợi đáng kể xuống vùng hạ du; làm cơ sở cho các quốc gia thành viên Ủy hội sông Mê Kông quốc tế hợp tác, phát triển bền vững tài nguyên nước và các tài nguyên liên quan trong lưu vực sông Mê Kông.
Tại Hội thảo, Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam cũng như các tổ chức tài trợ, các nhà quản lý và các nhà khoa học đã thống nhất Đề cương Nghiên cứu tác động của các Kông trình thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông. Thời gian thực hiện Nghiên cứu này trong 30 tháng, kinh phí từ nguồn Chính phủ Việt Nam và của các Tổ chức quốc tế tài trợ, do Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam chủ trì. Trong đó mục tiêu cụ thể là xây dựng thông tin, dữ liệu tương đối đầy đủ về khí tượng thủy văn, phù sa, sinh thái, giao thông thủy và điều kiện môi trường, tự nhiên, kinh tế-xã hội của lưu vực sông, trong đó có Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Đồng thời đánh giá định lượng tác động của các Kông trình thủy điện dòng chính dự kiến xây dựng ở hạ lưu vực sông Mê Kông tới vùng hạ du, bao gồm chế độ dòng chảy, vận chuyển phù sa và dinh dưỡng, đa dạng sinh học, chất lượng nước, khai thác thủy sản, hoạt động giao thông thủy và những vấn đề liên quan khác. Qua đó, nhằm đạt được sự nhất trí về kết quả đánh giá định lượng tác động của các Kông trình thủy điện dòng chính, đề ra các giải pháp phòng tránh, giảm thiểu tác động.
