ThienNhien.Net – Cùng thời điểm sáng 8/11/2012 diễn ra cuộc hội thảo do Mạng lưới Sông ngòi Việt Namtổ chức thu hút đông đảo ý kiến chuyên gia nhận xét và phân tích những khiếm khuyết của báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A, một cuộc gặp gỡ và chia sẻ thông tin dành riêng cho báo chí cũng đã được Tập đoàn Đức Long Gia Lai – chủ đầu tư dự án – dàn xếp.
Cuộc họp báo nhấn mạnh mục tiêu “đưa thông tin chính xác, chính thống” đến với bạn đọc thông qua các cơ quan truyền thông đại chúng về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, nhưng cho tới khi kết thúc, những thông tin và giải trình mà phía chủ đầu tư dự án đưa ra dường như chưa đáp ứng kỳ vọng của phóng viên.
Đảm bảo tiêu chí hài hòa, bền vững vì có tới 6 năm chuẩn bị
Phần trình bày của đại diện Tập đoàn Đức Long – Gia Lai về dự án thủy điện Đồng Nai 6 &6A không nằm ngoài thông tin đã được dư luận biết đến trong thời gian qua. Vị đại diện này hứa hẹn: Dự án sẽ tạo việc làm cho 6000 lao động trong giai đoạn xây dựng và hàng nghìn việc làm thường xuyên khi đi vào hoạt động, nếu dự án hoạt động hiệu quả sẽ đóng góp cho ngân sách mỗi năm 350 tỷ đồng, tổng cộng chu kỳ 40 năm…
Cả hai đại diện của đơn vị tư vấn công trình (Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng điện 4) và đơn vị thực hiện Đánh giá tác động môi trường (ĐTM), Viện Môi trường và Tài nguyên – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, đều khẳng định ảnh hưởng từ dự án lên môi trường không lớn vì thiết kế đã giảm tối đa diện tích rừng bị mất, khu vực xây dựng dự án là rừng nghèo kiệt, rừng lồ ô, hỗn giao, đất trồng và đất bị xâm canh.
Ông Nguyễn Văn Phước, Viện trưởng Viện Môi trường và Tài nguyên, nhận xét dự án có “làm mất rừng, mất thú, mất cá” nhưng ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái, đến VQG Cát Tiên là “rất nhỏ” và “không đáng kể”. Tổng diện tích đất của hai dự án chiếm dụng, theo chủ đầu tư cho biết, là 372,23 ha, trong đó diện tích đất rừng phòng hộ là 235,25 ha (137 ha của VQG Cát Tiên). Ông Phước tỏ ra bất bình vì “Dự án khác làm mất cả ngàn ha rừng mà không ai có ý kiến, còn Đồng Nai 6 và 6A mất ít thì lại bị chất vấn, nghi ngại”.
Không chỉ một lần khẳng định, điệp khúc “thực hiện dự án là cần thiết” được các bên nhắc lại nhiều lần với lý do lợi ích từ điện tác động tới môi trường không thể nào sánh với sản lượng điện và hiệu quả kinh tế xã hội mang lại cho địa phương. Ông Bùi Pháp – Chủ tịch HĐQT tập đoàn Đức Long Gia Lai – nhấn mạnh dự án “đảm bảo tiêu chí hài hòa, bền vững” bởi lẽ “trải qua tới 6 năm chuẩn bị”.
Trả lời báo chí về tiếp nhận của phía đầu tư dự án trước sự việc hơn 4.000 người ký tên gửi Chủ tịch nước và Thủ tướng kiến nghị không thực hiện dự án, ông Nguyễn Văn Sỹ thuộc Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng điện 4 gạt bỏ, cho rằng việc ký tên này không chính thống.
“ĐTM có trung thực hay không?” – Câu hỏi không thể trả lời
Nhiều phóng viên đặt câu hỏi trực diện vì sao báo cáo ĐTM dự án còn quá sơ sài, thậm chí sao chép từ dự án khác. Đại diện chủ đầu tư và đơn vị thực hiện ĐTM đều bác bỏ, khẳng định không thể có tình trạng này. Mặc dù vậy, khi được yêu cầu xác nhận tính trung thực của báo cáo ĐTM, ông Phước né bằng việc đá trách nhiệm lên trên: “Số liệu của chúng tôi đều từ nguồn tin cậy, việc ĐTM của dự án có trung thực hay không thì chúng tôi cũng không thể trả lời được. Việc đó do Hội đồng thẩm định của Bộ Tài nguyên và Môi trường xác nhận, nếu Hội đồng công nhận thì tức là số liệu đó đúng.”
Nguyên nhân dự án không tham vấn ý kiến người dân ở hạ du công trình, ông Phước cho biết, là vì vùng hạ du chịu ảnh hưởng của thủy điện Trị An, nằm ngoài phạm vi tác động của thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
Phóng viên có làm khó doanh nghiệp?
Không khí của buổi họp báo nóng bỏng khi đại diện chủ đầu tư cho rằng có một nhóm lợi ích câu kết với một số phóng viên đưa thông tin sai về dự án khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong triển khai và nêu tên cụ thể một tờ báo. Trước phản hồi cứng rắn của phóng viên tờ báo này, vị đại diện xoa dịu và tỏ thành ý “mong muốn báo chí có cái nhìn thông cảm hơn cho doanh nghiệp trong thời buổi kinh tế khó khăn”, đồng thời né tránh trả lời trực tiếp câu hỏi “Liệu tập đoàn Đức Long Gia Lai có lựa chọn địa điểm khác xây dựng thủy điện trong trường hợp Đồng Nai 6 và 6A bị hủy hay không?”
