ThienNhien.Net – Tọa lạc ở một khu vực cách khá xa thị trấn với những ngọn núi cao và những cung đường vòng vèo, hiểm trở nhưng bấy nhiêu khó khăn đó vẫn không khiến điểm trường Nà Nôm thuộc trường tiểu học Đường Âm, xã Đường Âm, huyện Bắc Mê, Hà Giang có được sự bình yên giữa khung cảnh núi non hùng vĩ. Trong khi các em đang mải miết với từng con chữ trong mỗi bài giảng thì ở ngoài kia, hàng chục hang vàng thổ phỉ cũng đang ráo riết hoạt động.
Do địa hình phức tạp cộng thêm Đường Âm lại là vùng sâu vùng xa của tỉnh Hà Giang nên đường vào trung tâm xã vô cùng khó khăn, đường vào thôn Nà Nôm lại hiểm trở bội phần. Để vào Nà Nôm chỉ có một con đường độc đạo là đi từ trung tâm thị trấn huyện Bắc Mê vắt qua xã Yên Thổ, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng, nơi đây chủ yếu là địa bàn sinh sống của đồng bào dân tộc Dao, Tày, Nùng. Tuy nhiên, hoạt động khai thác vàng trái phép xung quanh khu vực này đã diễn ra từ nhiều năm nay.
Quả thật, khi đứng từ điểm trường phóng tầm mắt ra xa có thể dễ dàng nhìn thấy hàng chục lán trại được lợp bạt màu xanh lấp ló dưới những tán cây rừng, quan sát kỹ thì thấy nhiều thanh niên đang hì hục xúc đất bỏ vào bao tải đặt cạnh các hang vàng sâu hút. Đây là một “công trường” khai thác vàng trái phép .
Thâm nhập vào một hang vàng cách điểm trường chưa đầy 30 mét, chúng tôi được một người đàn ông tự giới thiệu là chủ hang tên Nông Văn Tiên, nhà ở Nà Nôm. Tiên cho biết: “Đội của Tiên có tất cả 5 người, đều là anh em trong nhà, đã khai thác ở đây từ nhiều năm, nhiều hang vàng đào sâu cho đến khi gặp mạch nước mới thôi. Làm ở đây cách xa ủy ban xã nên không sợ bị phạt, khi nào cán bộ xuống thì mình đi chỗ khác. Lúc họ đi, mình lại làm tiếp”.
Trao đổi về sự việc nêu trên, ông Lưu Bá Cường, Chủ tịch UBND xã Đường Âm phân bua: “Chủ trương của xã là không cho phép khai thác vàng trên địa bàn. Chúng tôi đã nhiều lần cử cán bộ vào kiểm tra, nhắc nhở và thu hồi cả phương tiện, song tình hình vẫn cứ tiếp diễn. Những người đào vàng lại đều ở địa phương, họ thông thuộc địa hình nên rất khó ngăn cản”.
Thầy Nông Văn Mọc, Điểm trưởng điểm trường Nà Nôm cũng bày tỏ lo lắng: “Điểm trường Nà Nôm có 5 lớp từ mẫu giáo đến lớp 5, tổng có 51 học sinh, trong đó có 33 học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 và 18 trẻ mẫu giáo. Đây là điểm trường đi lại khó khăn nhất, cách đường chính, trung tâm xã 13 km. Ngoài việc lên lớp, chúng tôi phải cắt cử người trông nom các em, đặc biệt là các em lớp mẫu giáo. Chúng tôi đã phải rào tất cả các lối đi dẫn đến hang vàng để tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra”.
Dưới đây là một số hình ảnh tại “công trường” khai thác vàng trái phép xung quanh điểm trường Nà Nôm mà ThienNhien.Net vừa có dịp ghi lại:
Những “phu vàng thổ phỉ” chủ yếu là người dân địa phương
Đội khai thác vàng trái phép của chủ hang Nông Văn Tiên
Hai trong số hàng chục hang vàng sâu hút bao vây trường học
Dụng cụ phục vụ khai thác vàng trái phép là những chiếc xe rùa, cuốc, xẻng…
Đất được cho là có vàng cám sau khi bị “moi” từ dưới lòng đất sẽ được đem xuống khe suối đãi lấy vàng
Hàng chục hang vàng như thế nay bao vây điểm trường Nà Nôm
Lớp học trên các hang vàng
Các giáo viên điểm trường Nà Nôm rất lo lắng cho các em học sinh mỗi khi các em tới trường
Để bảo vệ học sinh, các thầy cô giáo phải rào các lối đi dẫn đến hang vàng
Cách các hang khai thác vàng trái phép quanh điểm trường Nà Nôm không xa là một là khu vực khai thác trái phép khác cũng thuộc thôn Nà Nôm nhưng với quy mô lớn hơn gấp nhiều lần, người dân địa phương gọi đây là bãi Nát (hay Nà Lèng)
