ThienNhien.Net – Tổ chức Bảo tồn các vùng Đất ngập nước Quốc tế (Wetlands International) hiện đang kêu gọi Hà Lan thực hiện nghĩa vụ quốc tế của mình về việc tháo dỡ hệ thống pôn-đơ Hedwige.
Có độ cao trung bình thấp hơn mực nước biển, Hà Lan là quốc gia được cả thế giới biết đến với lịch sử chiến đấu và thích nghi đáng khâm phục với thủy triều bằng hệ thống trên 3000 pôn-đơ lớn nhỏ.
Hệ thống các pôn-đơ ngăn ngập úng được đánh giá là một ý tưởng sáng tạo giúp con người chinh phục thiên nhiên. Tuy nhiên, dần dần, các nhà hoạch định chính sách châu Âu đã thay đổi cách nhìn nhận, và đồng thuận cho rằng sẽ tốt hơn nếu con người học cách thích nghi với thiên nhiên thay vì luôn theo đuổi hoài bão chinh phục thiên nhiên như trước đây.
Từ cuối thế kỷ XX, tại Hà Lan và một số nước châu Âu đã hình thành xu hướng ngưng phát triển và dần loại bỏ các pôn-đơ. Cuối năm 2008, Ủy ban Quản lý vùng châu thổ của Hà Lan đưa ra một số khuyến nghị tổng hợp cho kế hoạch bảo vệ và phát triển bền vững vùng ven biển và vùng ngập nước này tới năm 2010, trong đó có khuyến cáo việc tháo dỡ hệ thống pôn-đơ Hedwige ở cửa tây sông Scheldt để duy trì một thủy triều mở, đảm bảo giao thông đường biển giữa Hà Lan với Bỉ và duy trì giá trị lưu vực sông.
Vùng đồng bằng cửa tây sông Scheldt (Westerschelde) là một trong các khu vực tự nhiên quan trọng và độc đáo bậc nhất thế giới. Hệ thống pôn-đơ vùng cửa tây sông Scheldt chặn thủy triều tự nhiên đã làm suy giảm mạnh số lượng của nhiều loài quý hiếm như Choi choi xám (Pluvialis squatarola), chim Mò sò (Haematopus ostralegus), chim Godwit đuôi sọc (Limosa lapponica) hay Choắt mỏ cong lớn (Numenius arquata).
Việc tháo dỡ hệ thống pôn-đơ bao quanh khu vực này được đánh giá sẽ khắc phục nhiều thiệt hại và giúp môi trường hồi phục. Tuy nhiên, cho tới nay, đề xuất này vẫn chưa được triển khai.
| Pôn-đơ (polder) là vùng đất thấp được đê bao bọc, chúng không tự trao đổi nước với bên ngoài ngoại trừ những công trình do con người xây dựng và vận hành. Việc rút nước trong pôn-đơ được thực hiện bằng cách bơm hoặc mở các cửa xả khi thủy triều xuống thấp. Có ba loại pôn-đơ gồm: vùng đất được khai hoang từ một vũng nước trũng; vùng đồng bằng ngập lũ được ngăn cách với sông hoặc biển bằng hệ thống đê điều; vùng đầm lầy được ngăn cách với xung quanh bằng hệ thống đê điều hoặc hệ thống thoát nước. Pôn-đơ có nguy cơ xảy ra lũ lụt tại mọi thời điểm, vì vậy việc chăm sóc phải được thực hiện liên tục nhằm bảo vệ hệ thống đê điều xung quanh. Đây cũng là điều quan ngại khiến các nhà quản lý cho rằng không nên phụ thuộc vào hệ thống này mà cần duy trì chế độ thủy triều mở. |
