ThienNhien.Net – Chiến tranh lùi xa đã lâu song một trong những di chứng của nó là thảm họa chất độc màu da cam mà nước Mỹ mang đến đất Việt chưa hề chìm vào dĩ vãng, ít nhất là với các nạn nhân của nó. Bởi lẽ, những con người này vẫn hàng ngày phải trải qua và chứng kiến những hậu quả thảm khốc từ loại hóa chất này không chỉ với bản thân họ mà với cả con cháu họ.
Cuộc sống của họ đã được khắc họa chân thực qua hai cuốn sách của cùng một tác giả người Mỹ, giáo sư Fred Wilcox của Đại học Ithaca, đồng thời là một nhà hoạt động vì hòa bình lâu năm: Waiting for an Army to Die: The Tragedy of Agent Orange xuất bản năm 1983 và Scorched Earth: Legacies of Chemical Warfare in Vietnam mới xuất bản hồi tháng 9 năm nay.
Nếu cuốn sách đầu tiên của Fred Wilcox làm sáng tỏ sự thật về những gì mà các cựu chiến binh Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam đang phải chịu đựng do hậu quả của việc sử dụng chất độc màu da cam, thì cuốn thứ hai của ông tập trung ghi lại những hậu quả mà cuộc chiến tranh hóa học đã gây ra cho người dân Việt Nam.
Trong một cuộc phỏng vấn với Trung tâm Truyền thông và Dân chủ Hoa Kỳ, tác giả Wilcox đã bày tỏ hy vọng rằng hai cuốn sách của ông sẽ “mở ra một cuộc đối thoại về chiến tranh, về những gì mà chúng ta không bao giờ nên làm trong chiến tranh, về môi trường, về căn bệnh ung thư và về cách mà chúng ta – quốc gia đã gây ra tội lỗi – sau cùng lại hoàn toàn rũ bỏ trách nhiệm”.
Và nếu như cuốn Waiting for an Army to Die là một bản cáo trạng nghiêm khắc không chỉ đối với việc sử dụng chất độc màu da cam trong chiến tranh Việt Nam mà còn đối với việc sử dụng những loại hóa chất độc hại tương tự ngay trên nước Mỹ, thì cuốn Scorched Earth lại là kết quả của quá trình điều tra, khảo sát những thiệt hại đối với con người và môi trường do tác động của chất TCDD-dioxin được rải trên lãnh thổ Việt Nam.
Ngoài việc hé lộ sự thật đau thương về cuộc chiến tranh hóa học tàn khốc ở Việt Nam hiện có ảnh hưởng tới cả ba thế hệ những người lính tham chiến ở cả hai phía, hai cuốn sách còn góp phần gióng lên hồi chuông cảnh báo chấm dứt việc đầu độc môi trường và chính bản thân chúng ta, đồng thời thúc giục người dân Mỹ thức tỉnh, vì theo ông, có thể chiến tranh Việt Nam đã đi qua nhưng nếu không quan tâm tới nó, nghĩa là người Mỹ đang không quan tâm tới chính bản thân họ, bởi đơn giản “tất cả chúng ta đều đang ở cùng một hoàn cảnh mà thôi”.
