ThienNhien.Net – Người ta chưa thể thống kê được mỗi năm có bao nhiêu cây thông được sử dụng trên thế giới vào dịp lễ giáng sinh, nhưng rõ ràng là những “dấu chân carbon” mà chúng để lại cũng đã phần nào được đo đếm, ước tính. Đó chính là cơ sở cho những lời khuyên sử dụng cây thông Noel một cách thân thiện với môi trường và việc lựa chọn thông nhân tạo hay thông tự nhiên cũng là một phần của câu chuyện.
Lâu nay, nhiều người vẫn tưởng những cây thông nhân tạo thực sự là lựa chọn tiện lợi và thân thiện với môi trường, nhưng khi căn cứ vào lượng phát thải khí nhà kính từ việc sản xuất và vận chuyển cùng lượng đất để xử lý rác thải từ thông nhân tạo thì có vẻ như tác hại của chúng còn vượt xa những lợi ích mà chúng mang lại. Đó là lý do để các tổ chức môi trường và các nhà khoa học khuyên sử dụng thông tự nhiên.
Về mặt sản xuất, thông nhân tạo được làm từ một loại chất dẻo gọi là polyvinyl chloride (PVC) có nguồn gốc từ dầu mỏ và có thể chứa chì hoặc các chất độc hại khác được nhận định là có liên quan tới việc phát sinh các bệnh gan, thận, tác động tới sức khỏe… như nhiều nghiên cứu đã chứng minh.
Hiện Trung Quốc đang là nơi sản xuất khoảng 80% cây thông nhựa trên thế giới, và đáng nói hơn, hầu hết nguồn điện năng dùng cho hoạt động sản xuất của Trung Quốc đều được sản sinh từ than đá – một trong những loại nhiên liệu được cho là “bẩn” nhất.
Thêm nữa, sau khi được xuất xưởng, những cây thông nhựa này sẽ chu du khắp thế giới bằng đường biển, thường là trên những con tàu chạy bằng dầu đi-ê-zen và điều này càng khiến gia tăng lượng phát thải khí nhà kính, làm trầm trọng thêm hiện tượng biến đổi khí hậu.
Mặc dù có thể tái sử dụng, song trên thực tế thông nhựa chỉ được dùng trong một khoảng thời gian ngắn. Chẳng hạn như ở Hoa Kỳ, “trung bình mỗi gia đình sử dụng một cây thông nhân tạo trong vòng 5 – 6 năm, sau đó đưa nó ra bãi rác. Song vì không bị phân hủy nên những cây thông vẫn cứ ở đó, chiếm lấy một khoảng đất nhất định”, Bill Ulfelder, Giám đốc Hội Bảo tồn Thiên nhiên bang New York, cho hay.
Trong khi đó, thông tự nhiên hoàn toàn có thể tái sinh. Trong số nhiều quốc gia trồng và tiêu thụ thông ở phương Tây, Hoa Kỳ đã ghi được dấu ấn riêng đối với hoạt động này vì có trên 4.000 chương trình tái sinh thông địa phương. Tại New York, những cây thông già cỗi được tái sinh bằng cách xẻ ra và tận dụng như lớp phủ bổi trong công viên và cho các khóm hoa trong thành phố… Những cây thông này cũng là nơi làm tổ cho diệc, giúp chống xói mòn bờ biển và bảo tồn vùng đầm lầy nước ngọt… theo Rick Dungey thuộc Hiệp hội Cây thông Quốc gia Hoa Kỳ (NCTA).
Ngoài ra, theo thống kê thì cứ một cây thông tự nhiên được đem bán, lại có hơn 9 cây khác được giữ lại trong các trang trại, chờ đến khi trưởng thành và đạt được chiều cao mong muốn. Vì vậy, sau mùa thu hoạch, số thông còn lại chưa bị chặt bán sẽ giúp tái tạo không khí, làm sạch nước ngầm, phục hồi đất đai, tạo nơi cư trú cho chim chóc, động vật có vú và côn trùng.
Đặc biệt, việc lựa chọn thông tự nhiên sẽ còn “xanh” hơn nữa nếu như cây thông được chọn là loại thông hữu cơ, nghĩa là trong quá trình trồng không sử dụng thuốc trừ sâu hoặc phân bón tổng hợp.
Thêm nữa, người tiêu dùng cũng có thể lựa chọn thông trồng ngay tại địa phương để giảm bớt lượng nhiên liệu sử dụng trong quá trình vận chuyển, từ đó góp phần giảm thiểu lượng khí thải có hại cho môi trường.
Tuy nhiên, suy cho cùng thì dù sử dụng loại thông nào, nếu chúng ta biết cách chăm sóc, sử dụng hợp lý thì chắc chắn cũng sẽ đem lại những lợi ích nhất định cho môi trường và sức khỏe. Giả sử, nếu chọn một cây thông nhân tạo, bạn hãy cố gắng giữ gìn nó thật lâu, bởi giữ càng lâu, dấu chân các-bon của nó sẽ càng nhỏ, thậm chí còn nhỏ hơn so với những cây thông tự nhiên mà năm nào người ta cũng mua. Còn nếu ta lựa chọn một cây thông tự nhiên, hãy chắc chắn rằng mình sẽ tái sinh nó một cách có ích. Lúc đó, cây thông ấy sẽ trở thành một lựa chọn hết sức thân thiện với môi trường.
