ThienNhien.Net – “Trong khi thấy rằng các quốc gia thành viên MRC cần thêm thông tin để hoàn thành quá trình tham vấn trước cho Dự án Xayaburi theo yêu cầu của Thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận (PNPCA) của Uỷ hội sông Mê Công quốc tế, chúng tôi cũng muốn nghe Chính phủ Lào giải thích về các thông tin đăng tải gần đây trên các phương tiện truyền thông đại chúng là Bộ Năng lượng và Mỏ của Lào cho là quá trình Tham vấn trước đã hoàn thành” – Các Đối tác Phát triển của Uỷ hội Mê Kông đã nêu rõ trong Tuyên bố chung của họ tại Phiên họp không chính thức các nhà tài trợ ngày 24/6/2011 tại Phnôm Pênh, Campuchia.
Phiên họp này được tổ chức hàng năm với mục tiêu tạo thêm cơ hội chia sẻ, trao đổi thông tin, quan điểm giữa các nhà tài trợ, các đối tác phát triển và Uỷ hội ngoài Phiên họp Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ được tổ chức chính thức cùng với phiên họp Hội đồng Uỷ hội hàng năm. Các nội dung thảo luận tại Phiên họp lần này với sự tham dự của gần 20 Đối tác Phát triển không chỉ tập trung vào các vấn đề thường xuyên như nhu cầu tài trợ, các biện pháp đưa Uỷ hội tiến tới trở thành một tổ chức hợp tác vùng tự chủ, độc lập và hiệu quả mà còn tập trung thảo luận vấn đề nóng hiện nay là dự án thuỷ điện Xayaburi.
Phiên họp này được tổ chức cùng thời điểm một số tờ báo khu vực đăng tải thông tin Lào có thể tiếp tục việc xây dựng công trình Xayaburi, chỉ một tháng sau khi Thủ tướng Lào tuyên bố hoãn việc xây dựng lại để nghiên cứu thêm. Các thông tin này được khẳng định trong phát biểu của Đoàn đại biểu Lào tại Phiên họp rằng Lào đã nhanh chóng hoàn thành nghiên cứu do chuyên gia tư vấn quốc tế thực hiện và đi đến kết luận rằng quá trình Tham vấn trước của Dự án đã hoàn thành. Mặc dù Đoàn đại biểu Lào không khẳng định là dự án sẽ tiếp tục được xây dựng, các đại biểu đều cho rằng phát biểu của Lào là một động thái nhằm chuẩn bị cho việc tiếp tục xây dựng.
Tại Phiên họp, đại diện các Đối tác Phát triển đã nhấn mạnh rằng một nghiên cứu đầy đủ và kỹ lưỡng về các tác động xuyên biên giới của dự án thuỷ điện Xayaburi để phục vụ cho quá trình ra quyết định là vô cùng cần thiết và khẳng định quan điểm cho rằng cần thêm thời gian trước khi đưa ra kết luận cho quá trình tham vấn trước để tiến hành các phân tích tác động đầy đủ, bao gồm cả tham vấn rộng rãi cộng đồng.
Do khá bất ngờ trước tuyên bố của Lào, các đoàn đại biểu của Campuchia, Thái Lan và Việt Nam không có các phản ứng chính thức tại phiên họp. Tuy nhiên cả ba Đoàn đại biểu đều thấy rằng kết quả nghiên cứu của Lào, mà họ mới được biết tại phiên họp này, cần được xem xét khẩn trương và kỹ lưỡng bởi Nhóm Công tác PNPCA được phân công trợ giúp Uỷ ban Liên hợp trong nghiên cứu, rà soát các tài liệu và các vấn đề liên quan đến công trình Xayaburi trong quá trình tham vấn trước. Nhóm Công tác cần rà soát, xem xét kết quả nghiên cứu do Lào cung cấp và báo cáo cho Uỷ ban Liên hợp tại Phiên họp của Uỷ ban sẽ được tổ chức vào cuối tháng 8 năm nay.
“Chúng tôi nhậnthấy có những tiến triển đáng ghi nhận của quá trình tham vấn trước cho Dự án Xayaburi từ quyết định hoãn xây dựng của Lào và đã được Lãnh đạo các quốc gia thành viên MRC và cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Chúng tôi ghi nhận các quan điểm và quan tâm của các bạn Lào được tuyên bố tại Phiên họp và sẵn sàng tiếp tục thảo luận về vấn đề này với các bạn Lào ở tất cả các cấp”, Tiến sỹ Lê Đức Trung, Chánh văn phòng Thường trực Uỷ ban sông Mê Công Việt Nam, Trưởng đoàn Việt Nam phát biểu tại phiên họp. Ông Trung cũng đánh giá cao và cám ơn các Đối tác Phát triển luôn sẵn lòng trợ giúp Uỷ hội trong quá trình ra quyết định khi cần thiết.
