ThienNhien.Net – Dòng sông Mê Kông và hàng chục triệu cư dân sinh sống trên lưu vực này đang nóng lòng chờ đợi một phán quyết cho dự án đập thủy điện Xayaburi vào tháng 4 này – thời gian dự kiến đóng lại các phiên tham vấn theo quy trình Thông báo – Tham vấn và Đồng thuận trước (PNPCA). Dù còn nhiều tranh cãi, các phiên thảo luận vẫn đang diễn ra tại các nước thành viên Ủy hội sông Mê Kông MRC và ít nhiều đã gây thất vọng cho cộng đồng và các tổ chức dân sự vì sự thiếu minh bạch thông tin. Phiên tham vấn đầu tiên tại Campuchia vào tuần trước cũng để lại những dư âm không được đón đợi.
Ngày 10/2/2011 phiên tham vấn đầu tiên đã diễn ra tại Campuchia với các cộng đồng Kratie và 6 tổ chức phi chính phủ. Cambodia Daily số ra ngày 12-13/1/2011 dẫn lời giám đốc Nhóm Phát triển Nông thôn (Cambodian Rural Development Team), ông Sun Mao, cho rằng cuộc hội thảo chỉ cung cấp các thông tin hết sức chung chung và mang tính kỹ thuật về dự án đập này mà không có thảo luận về các tác động của nó. Thêm nữa, tại hội thảo chỉ có mặt các quan chức địa phương thay vì các cộng đồng ngư dân bị ảnh hưởng trực tiếp, cho dù họ có thể đã được mời.
Phát biểu trên Cambodia Daily, Giám đốc Diễn đàn NGO Campuchia, bà Chhit Sam Ath bày tỏ mối quan ngại về việc thiếu các thông tin dự án được công bố và về thực tế là các cộng đồng Campuchia vẫn nằm bên lề quá trình ra quyết định của MRC. Bà cũng cho biết nhận thức của người dân Campuchia về dự án này là “rất thấp” và hiện còn thiếu sự chia sẻ thông tin về con đập này giữa chính phủ Campuchia và người dân.
Các phiên thảo luận trước đó diễn ra ở Việt Nam và Thái Lan cũng bị đánh giá là còn thiếu thông tin về đánh giá tác động dự án từ MRC, trong khi theo thông lệ quốc tế thì thông tin dự án phải có từ 30 ngày trước khi diễn ra tham vấn.
Trong khi đó, dự án Xayaburi đã khiến nhiều nhà tài trợ quốc tế lo ngại về các tác động môi trường-xã hội. Tháng 11/2010 Ngân hàng Thế giới đã lên tiếng ủng hộ Báo cáo SEA và khuyến cáo dừng xây đập trên dòng chính 10 năm từ Báo cáo. Gần đây hơn, ngày 24/1/2011, các nhà tài trợ nước ngoài của MRC, bao gồm cả ADB, đã tăng cường sức ép lên chính phủ các nước thành viên MRC để yêu cầu công bố minh bạch các đánh giá tác động của đập Xayaburi và kéo dài thời hạn thêm 6 tháng để mở rộng tham vấn.
Ở Việt Nam, sau phiên tham vấn đầu tiên diễn ra tại Cần Thơ hồi giữa tháng 1/2011, ngày 25/2 sắp tới phiên tham vấn tiếp theo sẽ được khởi động tại Quảng Ninh.
Đập Xayaburi: Bắt đầu cho kết thúc của dòng Mê Kông?
Thủy điện trên dòng chính Mê Kông: Nên kiên quyết ngay từ đầu
Thủy điện Mê Kông lên nghị trình của Thượng viện Mỹ
