ThienNhien.Net – Có thể bạn đã biết, một số động vật trưởng thành đã ăn thịt chính những con non của chúng. Nhưng bạn có biết, ngay cả những cây to cũng đe dọa các cây con cùng loài? Từ lâu, các nhà khoa học đã nghiên cứu điều này và phát hiện ra rằng, các cây con phát triển tốt hơn khi ở dưới bóng râm của các loài ngoại lai thay vì các loài lân cận.
Từ hơn 30 năm trước, giả thuyết Janzen-connell đã cho rằng, các tương tác tiêu cực xảy ra giữa những cây to và cây con cùng loài có thể là căn nguyên tạo nên sự đa dạng của rừng tự nhiên. Bằng cách tạo ra sự bất lợi cho quá trình độc canh cây rừng, các tương tác này đã tác động hiệu quả đến sự đa dạng ở thực vật, tất yếu dẫn đến sự đa dạng ở côn trùng và các loài động vật trong chuỗi sinh thái.
Các nhà khoa học hiện vẫn đang cố gắng tìm hiểu cơ chế chi phối tỷ lệ sống sót của các cây con khi được trồng gần những cây cùng loài. Đa số đều đạt tỷ lệ thấp. Nguyên nhân có thể do các cây bị cạnh tranh nguồn dinh dưỡng và bị chia sẻ kẻ thù trong tự nhiên. Tuy nhiên, sự cộng hưởng phức tạp của các nhân tố khác như: nấm, côn trùng, sự cạnh tranh rễ, mặt trời, mưa và các loài động vật khiến việc xác định nguyên nhân một cách chính xác càng khó khăn hơn.
Nhà nghiên cứu Scott Mangan thuộc Đại học Wisconsin – Milwaukee (Mỹ) và Viện Nghiên cứu Nhiệt đới Smithsonian (Panama) đã tiến hành đồng thời một thí nghiệm trong môi trường tự nhiên và trong nhà kính. Ông đã trồng 5 loại cây trong rừng và lấy mẫu đất tại đó để trồng cây trong nhà kính. Sự giống nhau đến bất ngờ giữa các kết quả thu được tại hai môi trường cho thấy, những kẻ thù liên quan đến cây đều có trong đất. Scott Mangan đã đi đến kết luận, đất chính là căn nguyên của mọi đa dạng sinh học.
Phát hiện của Scott Mangan tương đồng với một nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Khoa học, do một nhóm nhà nghiên cứu cũng thuộc Viện Nghiên cứu Nhiệt đới Smithsinian thực hiện. Nhóm này đã tiến hành kiểm nghiệm trên 30.000 cây giống thuộc 180 loài tại đảo Barro Colorado (Panama) và đưa ra kết luận, hầu hết các loài cây đều bị tổn thương trước sự tác động tiêu cực từ những cây cùng loài.
Các nhà khoa học cũng chứng minh được rằng, đa dạng sinh học được thúc đẩy bởi các cơ chế của tự nhiên và sự phong phú (hay hiếm có) của các loài không phải là tình cờ mà có mối liên quan chặt chẽ tới các đặc điểm phân bố cụ thể của chúng.
Có thể nói, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học sẽ giúp cải thiện đáng kể phương pháp thúc đẩy sự sống của những loài bị đe dọa tuyệt chủng.
