ThienNhien.Net – Nói về Mường Lát (Thanh Hoá) nhiều người thường nghĩ về chốn rừng thiêng nước độc, với sốt rét, ma tuý và tội phạm trong cái tối tăm mù mịt vì thiếu điện. Nhưng 12 năm tách huyện đã trôi qua, Mường Lát đã thay đổi nhiều, điện đã có ở nhiều nơi, không còn tệ nạn ma tuý và tội phạm như trước nhưng bên bờ sông Mã hùng vĩ nước vẫn thiếu, vẫn đục màu bùn. Làng học sinh được xây dựng khang trang trong lòng thị trấn vẫn vắng bóng người ở do chưa có nước để dùng!
Ghé thăm Làng học sinh Phổ thông trung học (PTTH) huyện Mường Lát giữa cái nắng trưa oi ả bất chợt của một ngày đầu tháng 02/2010, chúng tôi rất ngạc nhiên bởi câu chuyện thiếu nước bên dòng sông Mã.
 Toàn cảnh Làng học sinh PTTH huyện Mường Lát với những dãy nhà cuối cùng vừa được hoàn thiện vào ngày 27/01/2010. |
Đi học và được học đối với các em vùng cao quả thật là một niềm hạnh phúc lớn khi điều kiện kinh tế gia đình eo hẹp, việc đi lại còn muôn vàn khó khăn. Mường Lát, một trong những huyện nghèo nhất cả nước chỉ có một trường cấp 3. Để bám con chữ, hàng trăm em học sinh nghèo ở những thôn bản xa xôi trong huyện đã dựng lều sống ven hai bên đường dẫn vào trung tâm huyện do ký túc nhà trường và nhà dân trong làng không thể đủ chỗ cho tất cả học sinh nhà trường trọ học. Những túp lều được dựng bằng 4 cọc tre thô sơ, mái che bằng bạt hoặc lá cây với phên nứa tạm bợ giúp các em chống chọi với mùa hè nắng nóng và mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt của miền Tây Thanh Hoá.
Nhờ tổ chức Terre Deshommes CHLB Đức tài trợ, làng học sinh PTTH huyện Mường Lát đã được xây dựng từ năm 2006. Đến 27/01/2010 những dãy nhà cuối cùng của làng học sinh đã được hoàn thiện.
Nhưng theo thiết kế, làng có 30 ngôi nhà và có thể đón nhận khoảng 300 học sinh phổ thông của 9 xã (ngoài ra còn một ngôi nhà ở dành cho người quản lý làng), song hiện tại chỉ có khoảng 130 em học sinh đang sinh sống trong làng do điều kiện thiếu thốn về nước sinh hoạt.
 Mỗi ngôi nhà trong làng đủ rộng cho 10 em học sinh ở. |
 Làng học sinh nằm trên đồi cao, nơi dòng sông Mã vẫn lượn lờ chảy như một sự trêu ngươi. |
Làng được xây dựng ngay bên cạnh bờ sông Mã nhưng do độ dốc cao mà không thể lấy nước nên dùng. Cả làng lại chỉ có một cái bể nhỏ để chứa nước, hiện tại nhà trường đã trích một phần quỹ nhỏ để mua đường ống nước giúp các em lấy nước từ suối Pong (xã Pù Nhi, cách làng hơn 1km) về dùng nhưng nước rất đục và chảy chậm.
 Các em đi xin nước ở ngoài Pù Nhi (cách làng hơn 1km) sau giờ học. |
 Bữa trưa đang được chuẩn bị của 3 em học sinh nam tại làng. |
Khu làng đã xây xong nhưng con đường đất dẫn vào thì hãy còn nham nhở vệt của máy xúc. Ken giữa hai buổi học của các em là giờ “tập thể dục” xách can ban trưa dưới cái nắng chói chang.
 Núi được xẻ đôi tạo đường vào làng học sinh (nhìn từ trong làng). |
Chứng kiến cuộc sống khốn khó của các em, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hoá đang đề xuất xin dự án nhằm xây dựng những bể hứng nước mưa/chứa nước dẫn từ suối cho làng học sinh nhưng do kinh phí lớn quá, dự án vẫn đang nằm chờ!
Ông Hà Văn Nga, Chánh thanh tra UBND huyện Mường Lát kiêm Phó ban quản lý dự án làng học sinh này cho hay, dự án nước sạch cho huyện sắp được triển khai, hy vọng trong tương lai các em học sinh sẽ bớt khó khăn hơn về vấn đề nước sinh hoạt, đặc biệt trong mùa này!
