ThienNhien.Net – Sau hơn 3 năm triển khai (2006-2009), các mô hình khu dân cư bảo vệ môi trường do Ủy ban TƯ Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam xây dựng đã góp phần quan trọng nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi bảo vệ môi trường của người dân. Những ngày "Chủ nhật xanh", những buổi cùng nhau tổng vệ sinh, giữ gìn cảnh quan khu dân cư đã giúp môi trường được cải thiện đáng kể.
Từ năm 2006, Ban Chủ nhiệm Chương trình “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường” thuộc Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam đã thống nhất triển khai mô hình điểm Lồng ghép nhiệm vụ bảo vệ môi trường trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” tại 20 khu dân cư của 10 tỉnh, thành phố là Lai Châu, Quảng Ninh, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Bình Định, Bình Thuận, Kon Tum, Lâm Đồng, Trà Vinh và TP. Hồ Chí Minh.
Tiếp đó, tại Hà Nội, mô hình “Khu dân cư tự quản về môi trường” đã được thí điểm thực hiện tại tổ dân phố số 10, phường Việt Hưng, Long Biên và thôn Yên Phú, xã Liên Ninh, Thanh Trì.
Và từ tháng 01/2008, mô hình “Khu dân cư bảo vệ môi trường” cũng được tiến hành tại 20 khu dân cư khác ở 10 tỉnh: Điện Biên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Đắc Nông, Ninh Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Vĩnh Long và Sóc Trăng.
Qua triển khai thực hiện, những mô hình thí điểm đã cho thấy những kết quả đáng khích lệ: người dân đã tự có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, không xả nước thải, rác thải bừa bãi… Một số nơi, các hộ dân còn giúp đỡ nhau xóa đói, giảm nghèo, cùng kết hợp để phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường và hệ sinh thái ở cộng đồng.
Việc thực hiện thí điểm cũng khẳng định, những mô hình này cần được nhân rộng ra các tỉnh, thành trong cả nước.
Tuy nhiên, do thói quen, tập quán sinh hoạt ở một số địa phương còn lạc hậu, các hoạt động bảo vệ môi trường chủ yếu nghiêng về đôn đốc, nhắc nhở; chưa có hình thức, cơ chế xử phạt cụ thể; vai trò của MTTQ Việt Nam ở cơ sở trong hoạt động này còn hạn chế; nhiều nơi chưa xây dựng được chương trình, nội dung, cách thức hoạt động cụ thể… đã gây cản trở không nhỏ trong việc thực hiện thí điểm các mô hình.
Theo đó, rút kinh nghiệm từ 3 loại mô hình trên, thời gian tới, bên cạnh việc nhân rộng, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố sẽ tăng cường kiểm tra, bổ sung các tiêu chí cụ thể về bảo vệ môi trường phù hợp với từng loại hình khu dân cư đi đôi với hỗ trợ về kinh phí để các mô hình tiếp tục phát huy hiệu quả thiết thực.
