ThienNhien.Net – Cách thị trấn Vĩnh Yên hơn 10 km, dọc theo quốc lộ 2B, đến xã Đại Đồng, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc, một xã có hơn 9000 dân với hơn 500 ha đất tự nhiên, nơi cây rau đang có vai trò ngày càng quan trọng. Tới đây, dễ dàng bắt gặp màu xanh ngút ngàn của rau, loại cây đã và đang mang đến cho người dân nơi đây những cánh đồng trị giá cả trăm triệu đồng/ha, đã giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú và cũng có thể trở thành bài học, mô hình hay cho các địa phương trên cả nước về việc mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng.
Từ xây dựng thương hiệu rau sạch
Trao đổi về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ông Chu Văn Sang, Phó Chủ tịch xã cho biết, ngày trước, cây lúa là cây trồng chính. Đến đầu những năm 1980, người dân bắt đầu trồng thêm rau. Tuy nhiên, thời đó, việc trồng rau ở Đại Đồng chỉ mang tính tự phát, nhỏ lẻ, chủ yếu đáp ứng nhu cầu địa phương. Thêm vào đó, người dân sản xuất rau theo cách thức thủ công, không coi trọng việc áp dụng khoa học kỹ thuật. Hiệu quả cây rau chưa cao nên làm chậm việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng của xã.
Năm 2005 đánh dấu bước ngoặt trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong xã khi Vĩnh Phúc chọn xã Đại Đồng tham gia dự án rau sạch của tỉnh, thực hiện từ năm 2005-2007.
Ngay khi được tỉnh đầu tư, Đảng ủy xã đã nhanh chóng xây dựng kế hoạch thống nhất và tiến hành triển khai có hệ thống việc chuyển dịch cây trồng. Ban quản lý xã xác định, cùng với cây lúa, rau cũng được coi là cây trồng mũi nhọn.
“Khi tỉnh đầu tư dự án, chúng tôi tiến hành họp dân, thảo luận thẳng thắn, công khai, trên cơ sở lấy ý kiến của nhân dân để xây dựng kế hoạch, theo hướng phát triển trồng rau sạch manh tính hàng hóa, có hiệu quả kinh tế cao. Chúng tôi nhận thấy, để kế hoạch thành công, khâu đột phá là phải thay đổi nhận thức của người dân về sản xuất rau, xây dựng thương hiệu rau sạch cho Đại Đồng trên thị trường”, ông Chu Văn Sang nói.
Để thay đổi nhận thức, tạo cho người dân quen với cách trồng rau mới, xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Trước khi vào các vụ sản xuất, ban quản lý xã mời cán bộ khuyến nông của huyện và tỉnh về mở các lớp tập huấn cho nhân dân. Tại đó, người dân được cung cấp kỹ năng sản xuất rau an toàn, cách chăm sóc rau cho hiệu quả, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, hướng cho người dân tích cực sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu vi sinh thay cho thuốc trừ sâu hóa học để hạn chế độc tố, tạo ra nguồn rau sạch. Sau ba năm thực hiện dự án, xã đã tập huấn cho hơn 14.000 lượt hộ dân về sản xuất rau sạch.
Ngoài ra, ban quản lý xã còn phân công cán bộ chuyên phụ trách trồng trọt thường xuyên xuống địa bàn để theo dõi tình hình, kịp thời giúp đỡ nông dân xử lý những vướng mắc trong sản xuất. Bên cạnh đó, hàng năm xã tiến hành xây dựng, tu bổ hệ thống mương máng đảm bảo việc tưới tiêu cho nhân dân yên tâm sản xuất.
Nhờ triển khai một cách có hệ thống, vừa có chiều sâu vừa có chiều rộng nên nhận thức của người dân đã thay đổi rõ rệt. Nhiều gia đình đã chú trọng áp dụng khoa kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng nhà lưới, hệ thống tưới nước tự động. Đặc biệt, người dân đã tăng cường sử dụng phân bón và thuốn trừ sâu vi sinh, góp phần xây dựng thương hiệu rau sạch.
Đến nay, việc sản xuất rau ở Đại Đồng thu được nhiều kết quả đáng phấn khởi. Theo Phó Chủ tịch xã Chu Văn Sang, hiện diện tích trồng rau thường xuyên đạt gần 80 ha, bằng ¼ diện tích trồng trọt của xã. Giá trị trồng rau trên 1 ha canh tác đạt từ 150 – 200 triệu đồng đối với rau thương phẩm, cao gấp 3 lần so với trồng lúa, đối với sản xuất rau giống đạt 300 – 400 triệu đồng , cao gấp 7 lần so với trồng lúa. Năm 2004, khi chưa thực hiện dự án rau sạch, tổng giá trị trồng rau của cả xã đạt hơn 3 tỷ đồng, đến năm 2008 đạt gần 9 tỷ đồng, tăng gần gấp 3 lần. Năm 2005, tổng sản phẩm xã hội đạt hơn 49 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người hơn 5 triệu đồng/năm, đến năm 2008 tổng sản phẩm xã hội tăng lên hơn 79 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người hơn 8 triệu/năm.
Ông Sang cho biết thêm, ban lãnh đạo xã đã thành lập phòng cung cấp thông tin cho nông dân, được trang bị máy tính nối Internet, có cán bộ phụ trách. Người dân được tự do truy cập máy tính để tìm hiểu thông tin về sản xuất nông ngiệp, tiến bộ kỹ thuật, thị trường. Đây cũng là bước quan trọng để xây dựng và đưa thương hiệu rau sạch Đại Đồng ra thị trường bên ngoài.
Đến nông dân làm giám đốc
Việc đẩy mạnh sản xuất rau ở Đại Đồng đã giúp nhiều nông dân đã trở thành triệu phú, tỷ phú. Thậm chí, có nông dân đã thành lập công ty chuyên sản xuất và kinh doanh rau.
Anh Nguyễn Văn Đề là một điển hình về sản xuất rau cho giá trị cao. Văn phòng của Công ty TNHH Thương mại Tân Nông do anh làm giám đốcđối diện với khu vực chuyên sản xuất rau giống của công ty. Ít ai biết, giám đốc của cơ ngơi khang trang này, trước kia từng quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời.
Nắm bắt được nhu cầu ngày càng lớn của thị trường rau giống anh Đề không ngừng mở rộng diện tích sản xuất rau giống. Năm 2000, anh vay vốn ngân hàng thành lập công ty Tân Nông, chuyên sản xuất cây rau giống và kinh doanh hạt rau giống. Hiện nay, công ty anh có hơn 12 mẫu chuyên sản xuất rau, trong đó 2,5 mẫu dùng để sản xuất rau giống. Anh đã xây dựng nhà lưới khép kín, hệ thống tưới nước và phun thuốc trừ sâu tự động.
Để đảm bảo thị trường tiêu thụ, anh thiết lập hệ thống đại lý rộng khắp nước, đến nay sản phẩm của anh có mặt ở cả 3 miền. Năm 2008, tổng doanh thu của công ty anh đạt hơn 3 tỷ đồng, giải quyết việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động với mức lương tối thiểu 1,5 triệu đồng/tháng.
Nhìn về phía cánh đồng trồng rau xanh ngút ngàn, ông Chu Văn Sang phấn khởi cho biết, hàng ngày trung bình cả xã xuất được từ 15- 20 tấn rau. Thị trường tiêu thụ rau của Đại Đồng đã rộng khắp cả nước. Hiện nay, ban quản lý xã đang tích cực triển khai dự án vùng trồng rau sạch tập trung, từ nguồn vốn vay ngân hàng thế giới, thực hiện từ năm 2009 đến năm 2014 với tổng kinh phí trên 10 tỷ đồng. Vùng trồng rau tập trung có diện tích 20 ha, thu hút 540 hộ dân tham gia với quy trình sản xuất khép kín, hiện đại, có sự kiểm định chất lượng của cơ quan nhà nước.
“Với dự án này, chúng tôi đang phấn đấu xây dựng thương hiệu rau sạch. Rau Đại Đồng không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn vươn ra thế giới”, ông Sang tin tưởng.
