“Đột nhập” trại gấu Quảng Ninh

ThienNhien.Net – Trở lại với vụ nuôi nhốt trái phép 81 con gấu ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh – trong đó 80 con gấu không có chíp điện tử bị phát hiện cách đây hơn 2 năm. Phải mất rất nhiều thời gian, cuối cùng các cơ quan chức năng đã quyết định xử phạt hành chính và cho phép các chủ trại tiếp tục nuôi nhốt toàn bộ số gấu này. Hiện nay, các trang trại nuôi gấu này đang mở tour tham quan nhằm khai thác tối đa mật gấu cũng như các sản phẩm từ gấu bán cho khách du lịch nước ngoài. Điều này không chỉ vi phạm các quy định về bảo tồn động vật hoang dã, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.

Sau gần 2 năm điều tra, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên Việt Nam (ENV) đã có đủ bằng chứng kết luận rằng hầu hết trong số 6 trại nuôi nhốt gấu lớn nằm sát các tuyến du lịch vịnh Hạ Long vẫn trích mật gấu để bán cho du khách. Mỗi trại gấu phục vụ khách du lịch này có từ 20 đến 60 con gấu, phục vụ cho khoảng 100 lượt khách du lịch quốc tế đến mỗi ngày.

Trước những bức xúc của cử tri và dư luận về việc nuôi nhốt gấu trái phép ở Quảng Ninh , mới đây ông Nguyễn Đình Xuân – ủy viên Ủy Ban Khoa học Công nghệ Môi trường của Quốc hội, Đại biểu quốc hội tỉnh Tây Ninh đã có cuộc khảo sát tại các trại gấu này. Ông Xuân cho biết mặc dù không trực tiếp chứng kiến cảnh hút mật gấu, nhưng tại nhiều trại gấu, chẳng hạn như Hạ Long Bear, ông đã nhìn thấy nhiều dụng cụ phục vụ cho việc trích hút mật gấu phục vụ khách du lịch quốc tế.

Dưới đây là những hình ảnh được chụp bí mật tại các trại gấu Đất Việt, Hạ Long Bear, Hồng Minh và Nông Trang – TP. Hạ Long do ENV cung cấp .

Vào một ngày cuối tháng 5 vừa qua, đoàn chúng tôi gồm một số nhà báo và cán bộ bảo tồn đã cải trang thành một đoàn khách du lịch với chiếc xe khách 30 chỗ vào thăm trại gấu ở Hạ Long. Tại đây, chúng tôi đã tận mắt nhìn thấy các trại nuôi gấu phục vụ khách du lịch ngoại có nhu cầu đến tham quan và mua các sản phẩm từ gấu như chân tay, rượu gấu, mật gấu.

Đây là một trong những biển hiệu của các trại nuôi gấu ở Hạ Long. Các trại này tương đối rộng, bài trí như một khu du lịch sinh thái như để ngụy trang cho các hành vi khai thác mật gấu trái phép của họ. Các trại nuôi nhốt gấu này chỉ phục vụ khách nước ngoài, nên người Việt Nam rất khó vào đây. Toàn bộ các hoạt động hướng dẫn khách, bán mật cho khách đều do người nước ngoài phụ trách, lái xe và hướng dẫn viên người Việt đều không được tham gia.

Vì vậy, cũng dễ hiểu khi các bảng thông tin, quảng cáo đều bằng tiếng nước ngoài, chắc hẳn chúng không dành cho khách Việt.

Vào thăm các trại gấu, chúng tôi đều nhận thấy rõ ràng các dấu hiệu của hoạt động chích hút mật gấu – hoạt động đã bị cấm trong quy chế quản lý gấu nuôi nhốt do nhà nước ban hành. Đập ngay vào mắt chúng tôi là một chú gấu xoay xở khó khăn trong một chuồng hẹp với bề ngang ước chừng chỉ 60 phân. Ngay bên cạnh là một hộp đồ lỉnh kỉnh thuốc gây mê, kim tiêm và các dụng cụ sẵn sàng cho việc lấy mật.

Chỉ trong hai tiếng đồng hồ, chúng tôi đã bắt gặp hai đoàn khách nước ngoài đến trại gấu. Một người đàn ông trong trang phục áo xanh của Đoàn thanh niên hăm hở đón khách. Và chúng tôi để ý thấy những người nước ngoài làm việc tại trại gấu cũng đều mặc áo đồng phục của Đoàn thanh niên. Họ lợi dụng hình ảnh của Đoàn thanh niên với ý đồ gì? Mục đích thì chưa rõ, nhưng chắc chắn việc làm này của họ đang bôi nhọ lên hình ảnh của người cán bộ Đoàn.

Câu hỏi đặt ra: Nếu khách nước ngoài không mua sản phẩm tại chỗ thì những thiết bị thanh toán thẻ ngân hàng quốc tế này để làm gì?

Và nếu công khai, minh bạch thì hà cớ gì mỗi chuồng nuôi nhốt gấu đều phải gắn biển cấm quay phim, chụp hình, cả tiếng Việt lẫn tiếng nước ngoài?

Hầu hết các chuồng nuôi gấu đều rất chật chội. Mỗi con bị nhốt riêng trong một ngăn chật hẹp, đến việc ăn uống cũng xoay xở rất khó khăn.

Gấu đã gắn chíp và gấu không chíp được nuôi lẫn lộn. Việc “xập xí xập ngầu” này đã gây nhiều khó khăn cho các nhà quản lý.

Còn đối với gia chủ gấu, đã thành công việc thường nhật, mỗi lượt khách du lịch tới tham quan, ngoài việc họ được mời uống rượu pha lẫn mật gấu và nghe giới thiệu về công dụng, cách sử dụng mật gấu, họ sẽ được chứng kiến trực tiếp màn trích hút mật trên những cá thể gấu đã bị gây mê.

Điều còn trăn trở chúng tôi là hoạt động tổ chức cho khách nước ngoài thăm quan trại gấu diễn ra công khai đã lâu, ngay gần bờ Vịnh Hạ Long và cách trụ sở cơ quan kiểm lâm vùng 1 không đến 1km vậy mà cho đến nay không cơ quan quản lý nào có biện pháp ngăn chặn xử lý.

Việc các trang trại tổ chức trích hút mật gấu bán cho khách trước hết vi phạm các quy định pháp luật Việt Nam về buôn bán sản phẩm động vật hoang dã (ĐVHD), quy định về quản lý gấu nuôi nhốt. Khách du lịch nước ngoài mua sản phẩm từ gấu mang về nước vừa vi phạm pháp luật Việt Nam vừa vi phạm công ước CITES về mua bán quốc tế ĐVHD và các sản phẩm từ chúng. Đặc biệt hơn, việc tổ chức cho khách du lịch đi thăm trại gấu và mua các sản phẩm từ gấu đã làm xấu đi hình ảnh Di sản Thiên nhiên Thế giới – Vịnh Hạ Long mà chúng ta đang cố gắng giữ gìn và  bảo vệ. 

Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên cho biết với việc xử phạt hành chính và giao lại toàn bộ số gấu vi phạm cho các hộ nuôi nhốt gấu trái phép tiếp tục quản lý hồi năm ngoái, các quyết định về quản lý gấu nuôi nhốt của Bộ NN và PTNT đã trở nên vô hiệu hóa. Bởi cũng theo trước đây của Bộ NN và PTNT tháng 02/2005, sau khi đồng loạt gắn chíp điện tử cho gấu nuôi nhốt, tất cả các trường hợp gấu phát sinh đều phải tịch thu và đưa về trung tâm cứu hộ.

Do đó, chúng ta cần xử lý triệt để các hành vi nuôi nhốt, khai thác mật gấu trái phép ở Quảng Ninh. Điều này không chỉ đảm bảo thực hiện nghiêm các quy định về bảo tồn mà còn giữ gìn hình ảnh một Hạ Long thân thiện với môi trường trong mắt bạn bè quốc tế.