ThienNhien.Net – Có một nhà khoa học nữ đã từng được báo chí không ngớt lời ca ngợi, tặng biệt danh là “Bà chúa Nấm Linh Chi”, còn bạn bè thân quen hay gọi là “chị Chính Nấm” bởi hầu như toàn bộ cuộc đời chị đã dành tất cả cho… Nấm. Đó chính là Phó giáo sư -Tiến sĩ Nguyễn Thị Chính, nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn vi sinh, khoa Sinh học trường Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội.
Hiện nay, sau hơn 30 năm nghiên cứu và đào tạo các thế hệ sinh viên, cao học, nghiên cứu sinh, chị đã chuyển sang làm Giám đốc “Trung tâm nghiên cứu phát triển nấm và sản phẩm sinh học” thuộc Công ty TNHH Nấm Linh Chi. Là nhà khoa học đầu tiên ở Việt Nam mang các chủng nấm ở Châu Âu về năm 1973 để trồng ở Việt Nam, chị không chỉ nổi tiếng trong nước với hàng loạt công trình nghiên cứu về nấm mà còn được mời làm cố vấn đặc biệt về nấm cho thành phố Giang Sơn – Triết Giang – Trung Quốc và là Thành viên mạng lưới Nấm Quốc tế.
Hiện nay, chị đã có trong tay một bộ sưu tập giống nấm ăn, nấm dược liệu hết sức phong phú mà thế giới đã nghiên cứu, đang được thực hiện nuôi trồng ở Việt Nam. Đây là kết quả của một quá trình lao động khoa học không ngừng mà ngay từ những năm 1984, chị đã thực hiện một luận án tiến sĩ về “Vi sinh vật trong công nghiệp trồng nấm” bảo vệ tại Tiệp Khắc (cũ) . Năm 1986, chị được cấp “Bằng Sáng chế” của Tiệp Khắc về “Công nghệ sản xuất nấm sò trên rơm không cần khử trùng nguyên liệu, đạt năng suất cao”, tiếp đó là Giải thưởng Sáng tạo KH&CN (giải Vifotec) Việt Nam năm 2002 về “Hoàn thiện công nghệ sản xuất nấm Linh Chi phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu”. Không phải ngẫu nhiên mà năm 2006 các sản phẩm khoa học của chị đã được đưa vào phục vụ Hội nghị Diễn đàn APEC Hội nhập và Phát triển. Tại đây, 2 sản phẩm Sinh Linh và rượu Linh Chi đã được tặng Giải thưởng Tinh hoa Việt Nam, còn 2 sản phẩm Salad nấm và Bột Sinh khối nấm Linh Chi thì được tặng Huy chương Vàng.
Có trong tay những kinh nghiệm về nấm mà ở Việt Nam chưa ai có, thời gian qua chị đã đưa vào trồng và sản xuất một số loài nấm quí với công nghệ sản xuất sinh khối sợi nấm Linh Chi có giá trị sử dụng thiết thực vào chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt các sản phẩm SINH LINH (Bột sinh khối nấm Linh Chi), Lingzhi SPORE (Bào tử nấm Linh Chi)… đều đã được công nhận là những sản phẩm thực phẩm chức năng chất lượng cao. Các sản phẩm này không chỉ tốt cho người sử dụng mà còn đem lại hiệu quả kinh tế cao vì Bào tử nấm Linh Chi thường bị người dân đem rửa đi.
Cho đến nay, không chỉ có những sản phẩm như nấm Linh Chi, nấm Vân Chi, nấm đầu khỉ, nấm đồng tiền, nấm hương… từng được công chúng sử dụng trong thực tiễn và biết đến rộng rãi qua các Hội chợ TechMart Công nghệ và Thiết bị Việt Nam, gần đây nhất chị đã bất ngờ đưa ra một loài nấm mới, đó là Đông trùng Hạ thảo sản xuất tại Việt Nam dạng bột sinh khối và quả thể nhân tạo từ loài Cordyceps militaris. Do có nhiều dược tính quí, nấm Đông trùng Hạ thảo – có nguồn gốc tự nhiên ở một số vùng Tây Tạng, Tứ Xuyên, Cam Túc, Vân Nam…, được lưu hành ở Trung Quốc và trên thế giới từ lâu. Riêng loài Cordyceps militaris được biết đến từ năm 1883.
Lần đầu tiên, nấm Đông trùng Hạ thảo được nuôi trồng thành công tại Việt Nam bằng công nghệ đặc biệt của PGS. TS Nguyễn Thị Chính ở qui mô phòng thí nghiệm với các thiết bị hiện đại và quy mô trang trại có điều khiển nhiệt độ lạnh. Theo những nghiên cứu gần đây cho thấy, loài này có rất nhiều tác dụng đối với sức khoẻ, đặc biệt là khả năng chống nhiều loại ung thư như: ung thư máu, ung thư phổi, ung thư gan, dạ dày, tuyến tiền liệt, ung thư vú.
Theo PGS. TS Chính cho biết, loài nấm này có nhiều hoạt chất sinh học có tác dụng nâng cao hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng, trung hòa chất độc, bảo vệ gan, thận, chống lại một số vi sinh vật gây bệnh, trừ đờm, giảm hen, phòng chống phù thũng, tốt cho hệ bài tiết, tim mạch… Đặc biệt, với các chất militarin, cordycepin, thành phần Sterol trong nấm còn có tác dụng mạnh đến các khối u và ung thư. Thành công này lại được chị phát huy lên một bước cao hơn khi tiến hành hợp tác sản xuất cùng với Công ty Cổ phần dược phẩm Hà Tây để đưa ra thị trường loại sản phẩm Đông trùng Hạ thảo dạng viên 500mg đạt Tiêu chuẩn GMP và được Bộ Y tế cho phép lưu hành trên toàn quốc, góp thêm 1 loại sản phẩmThực phẩm chức năng có chất lượng và hình thức không thua kém loại sản phẩm của nước ngoài trên thị trường Việt Nam.
Cần nói thêm, hiện nay loài nấm Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris của Trung Quốc có mặt ở nhiều nơi được bán với giá rất đắt. Còn sản phẩm Đông trùng Hạ thảo được khai thác từ loài Cordyceps militaris của PGS-TS Chính dạng viên nang mềm hộp 2 vỉ – 30 viên có giá thấp hơn nhiều so với giá của nước ngoài.
Với quan điểm nghiên cứu khoa học không có điểm dừng và con người muốn chiến thắng bệnh tật cũng phải có lòng quyết tâm và biết vận dụng các giải pháp chữa bệnh một cách khoa học, chị Chính thường xuyên ghi lại danh sách những bệnh nhân mà chị cho sử dụng các loại nấm dược liệu với các liều dùng khác nhau.
Xem quyển sổ ghi của chị thấy có rất nhiều loại bệnh như: viêm gan B, huyết áp, tiểu đường, khối u, ung thư… Một số trường hợp gần đây nhất có bà Nguyễn Thị Phái, bị ung thư huyết sắc tố đã phải thường xuyên tiêm moocphin, nay không cần phải tiêm nữa; ông Hoàng Mười ung thư gan nay đã hết u, chị Đàm Thị My bị ung thư máu, men gan cao, mỡ máu, sau 2 tháng sử dụng nấm các loại phối hợp, các chỉ số xét nghiệm đã trở về bình thường…
Bước sang năm 2009, chị lại hết sức bận rộn với 2 đề tài khoa học về Nghiên cứu thực hiện công nghệ sản xuất thực phẩm chức năng phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và hướng tới xuất khẩu và Nghiên cứu tạo sản phẩm hỗ trợ trong điều trị viêm gan B, tiểu đường, khối u được sản xuất từ nấm dược liệu. Ngay cả buổi trò chuyện của chúng tôi cũng luôn bị ngắt quãng bởi những cuộc điện thoại từ khắp nơi gọi đến xin được tư vấn về sức khoẻ.
Để kịp ra bài kỷ niệm Ngày toàn nhân loại tôn vinh phái nữ – những người làm nên một nửa thế giới và chào mừng Đại hội lần I Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, trong bài viết này không có điều kiện nói kỹ về những trường hợp bệnh nhân đã được chị giúp đỡ, mà chỉ muốn góp thêm một tiếng nói của các nhà khoa học nữ tuy tuổi ngoài 60 nhưng vẫn rất minh anh, trí tuệ, vẫn say mê làm khoa học để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật. Điều mà chị tâm tư là vấn đề chính sách đối với các nhà khoa học, nhất là đối với phụ nữ làm khoa học cao tuổi vẫn… chưa thực sự được bình đẳng!
Nhưng dù sao trái đất vẫn quay và dòng đời vẫn đi về phía trước. Bằng những kết quả đã có và từng biết về chị, không thể không tin tưởng vào những tác dụng đặc biệt tốt của các sản phẩm nghiên cứu từ Nấm – kết tinh của một quá trình lao động khoa học chân chính và sức sáng tạo vô bờ của một nhà khoa học nữ Việt Nam — “Bà chúa Nấm Linh Chi” hay thường gọi giản dị là “chị Chính Nấm”.
