ThienNhien.Net – Mới đây, Công ty Tư vấn Tài nguyên du lịch Newzealand đã hợp tác với Vườn quốc gia (VQG) Côn Đảo thực hiện Đồ án quy hoạch tổng thể phát triển du lịch sinh thái VQG Côn Đảo thời kỳ 2008 – 2015. PGS.TS Phạm Trung Lương, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển du lịch, đã có những nhận định xung quanh việc phát triển du lịch Côn Đảo.
Từ năm 1994 khi làm quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam, đã có những đánh giá rất cao tiềm năng du lịch Côn Đảo nói chung và Vườn quốc gia Côn Đảo nói riêng. Nhắc đến Côn Đảo là nhắc đến lịch sử hào hùng của dân tộc trong kháng chiến. Bên cạnh những giá trị lịch sử, Côn Đảo còn chứa đựng nhiều tiềm năng về du lịch, đặc biệt là giá trị sinh thái và đa dạng sinh học. Nơi đây có 1.383 loài sinh vật biển, trong đó có 40 loài đã được ghi vào sách đỏ Việt Nam và thế giới, là sự quan tâm rất lớn của du khách khi đến đây. Ngoài ra, Côn Đảo cũng có cảnh quan tự nhiên rất đẹp với nhiều bãi tắm nhỏ, cát mịn, những rạn san hô. Chính vì vậy, ngay từ năm 1994 khi làm quy hoạch du lịch Việt Nam, Côn Đảo đã được coi là một trong 3 đỉnh của tam giác trọng điểm du lịch cả nước. Côn Đảo cũng được xác định là một trong 17 điểm phát triển du lịch chuyên đề của Việt Nam.
Tuy vậy, hiện trạng phát triển du lịch Côn Đảo nói chung và VQG Côn Đảo nói riêng còn chưa tương xứng với tiềm năng của nó và kỳ vọng của ngành du lịch Bà Rịa-Vũng Tàu. Hiện tại lượng khách đến Côn Đảo hàng năm còn khá khiêm tốn và hoạt động du lịch bị ảnh hưởng rõ rệt bởi tính mùa, chỉ đông khách từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Có nhiều nguyên nhân của tình trạng này như khả năng tiếp cận Côn Đảo còn hạn chế; hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch còn yếu; đội ngũ người làm du lịch chưa chuyên nghiệp…
Côn Đảo có hai giá trị rất lớn có thể phát triển du lịch là giá trị lịch sử và giá trị sinh thái. Đây là hai loại hình du lịch có khả năng phát triển rất tốt ở Côn Đảo. Nói đến VQG Côn Đảo phải nói đến du lịch sinh thái. Một trong những sản phẩm du lịch độc đáo của Côn Đảo, khác với những nơi khác chính là việc tham quan, nghiên cứu, quan sát rùa, trong đó có quan sát rùa đẻ trứng. Côn Đảo là một trong 3 địa điểm tại Việt Nam có khả năng quan sát được rùa trong tự nhiên. Đây là loài động vật mà hiện nay thế giới rất quan tâm đến việc bảo tồn. Việc phát triển loại hình du lịch này không chỉ cho ra một sản phẩm du lịch rất đặc biệt, mà còn liên quan đến việc diễn giải (giải thích, giới thiệu) để khách hiểu và có ý thức bảo vệ loài sinh vật này.
Để phát triển bền vững, Côn Đảo cần có các quy hoạch tôn trọng nguyên tắc bảo tồn VQG. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch, dù là quy hoạch du lịch hay quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, xây dựng… đều phải tôn trọng nguyên tắc bảo tồn. Việc phát triển hạ tầng ở Côn Đảo cần chú ý tránh phá vỡ cảnh quan, ảnh hưởng tới giá trị đa dạng sinh học, không ảnh hưởng đến phát triển bền vững. Bên cạnh đó cần quan tâm, khuyến khích cộng đồng tham gia phát triển du lịch để có thêm việc làm, thu nhập và sức ép của người dân đối với các giá trị sinh thái ở Côn Đảo sẽ giảm đi, góp phần cho Côn Đảo phát triển bền vững. Điểm nữa là cần xác định rõ cơ chế giữa phát triển với bảo tồn, tức là cần có những cơ chế cụ thể để nguồn thu từ phát triển du lịch phải quay lại phục vụ bảo tồn.
Hiện nay, khả năng tiếp cận du lịch là một trong những yếu tố đang ảnh hưởng trực tiếp tới phát triển du lịch Côn Đảo. Tuy nhiên, có thể khắc phục được bằng cách bên cạnh việc mở rộng, nâng cấp sân bay Côn Đảo thì cần mở rộng khả năng tiếp cận Côn Đảo bằng đường biển. Điều đó sẽ cho phép chúng ta đưa được nhiều khách đến Côn Đảo. Hiện nay tôi thấy việc này chưa được đầu tư nhiều. Ngoài ra, có thể đầu tư thêm tàu cao tốc ra Côn Đảo như Phú Quốc đã làm.
