ThienNhien.Net – Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại các sông, suối trên địa bàn huyện Văn Bàn nói riêng, trên toàn tỉnh Lào Cai nói chung đang có chiều hướng gia tăng cả về số lượng và phương thức vi phạm.
Các đối tượng ngang nhiên tập kết và sử dụng máy móc hiện đại như máy xúc, hệ thống bồn, sàng… phục vụ cho hoạt động khai thác, làm thay đổi dòng chảy, gây sạt lở, hủy hoại môi trường, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của nhân dân.
Nghiêm trọng hơn, các đầu nậu “vàng tặc“ dùng tiền thuê các em nhỏ từ 8 đến 15 tuổi đào, vác đất, dẫn đến tình trạng nhiều học sinh bỏ trường, bỏ lớp, lao vào cuộc tìm kiếm “vàng trong đất”.
Hai tháng nay, người dân sinh sống ở khu vực này không chỉ bị khan hiếm nước sạch mà nguồn nước ở sông, suối còn bị ô nhiễm các chất như: thủy ngân, hóa chất xianua… do nạn khai thác khoáng sản trái phép gây nhiều căn bệnh quái gở.
Ông Nông Quốc Huân, Trưởng Trạm y tế Minh Lương, thị trấn Minh Lương, cho biết, người dân tiếp xúc với loại nước này, chân, tay bị lở loét, tắm giặt thì ngứa. Ngoài đồng ruộng, lúa bị chết do héo lá, xoăn gốc. Hiện tượng cá trong ao bị dị tật, đầu to, thân nhỏ đã xuất hiện rất nhiều.
Mới đây, ngày 19/03/2009, UBND tỉnh Lào Cai đã có công văn số 536/UBND-CN quy định danh mục các sông chính và các suối nhánh, ngắn trên địa bàn tỉnh được phép khai thác. Theo đó, các sông chính gồm sông Hồng và sông Chảy; các suối nhánh, ngắn gồm tất cả các suối trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Việc cấp giấy phép khai thác trên các sông, suối nhánh, ngắn có khối lượng khai thác của 1 giấy phép không quá 5.000 m3, thời hạn giấy phép không quá 6 tháng và chỉ khai thác vào mùa khô thì không bắt buộc phải có tài liệu thăm dò và quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản. Đối với việc cấp giấy phép khai thác trên các sông, suối nhánh, ngắn có khối lượng khai thác của 1 giấy phép không quá 5.000 m3, thời hạn giấy phép trên 6 tháng thì bắt buộc phải có tài liệu thăm dò và quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản.
Đối với các trường hợp đã được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác trên các sông, suối thuộc địa bàn tỉnh Lào Cai mà chưa có tài liệu thăm dò theo quy định thì phải hoàn thành việc thăm dò và trình phê duyệt trữ lượng theo quy định trước ngày 30/04/2009.
Việc quy định danh mục các sông chính và các suối nhánh, ngắn trên địa bàn khi cấp phép khai thác nhằm chấn chỉnh, đưa các hoạt động này vào nền nếp theo hướng bảo vệ môi trường phát triển bền vững.
