ThienNhien.Net – Nghèo đói và môi trường có mối quan hệ tương tác với nhau. Điều này thật đúng ở một nơi thuộc thị xã Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, đó là phường Bắc Sơn – phường được coi là ô nhiễm môi trường nhất và cũng là phường nghèo nhất của thị xã Uông Bí, nơi có con đường độc đạo để chở than.
Là một phường miền núi, đất đai bạc màu, lại nằm giữa con đường chung chuyển than từ mỏ Vàng Danh ra cảng Điền Công dài 7 km, mỗi ngày có hàng trăm chiếc xe ô tô chở than chạy qua con đường này khiến bầu trời vẩn đục suốt ngày đêm. Các hộ dân hai bên đường luôn nằm trong tình trạng ngột ngạt của khói bụi.
Chỉ bằng con mắt nhìn cảm quan, có thể thấy lượng bụi trong không khí ở đây vượt hàng trăm lần tiêu chuẩn cho phép. Nếu như không tận mắt chứng kiến thì khó có thể tưởng tượng được con đường đó như thế nào. Ngày nắng thì đường bụi mù mịt, nhất là khi các xe tải chạy qua thì có thể thấy bụi vần vũ như mây đen. Người đi trên quốc lộ mà như đi giữa công trường khai thác than. Cây cối, mái nhà 2 bên đường bụi phủ đen sì. Ngày mưa, đường trơn lầy lội, nhớp nháp bùn, nước. Xe chạy trên đường mà lấm lem như chui từ vũng bùn ra. Bụi than, bụi đất quyện với nước mưa tạo thành lớp bùn nhão nhoét gây ách tắc giao thông.
Không những đậm đặc vì bụi mà con đường này còn xuống cấp trầm trọng. Mặc dù đã được tu bổ rất nhiều lần nhưng do là con đường độc đạo, các xe than chạy suốt ngày đêm với trọng tải lớn nên chỉ một thời gian ngắn là đường lại lún vỡ.
Bắc Sơn là phường hứng chịu nhiều bụi than nhất và cũng là phường nghèo nhất trong thị xã, đất đai ở đây bạc màu, phường không có chợ, lại khó có thể tìm được một cửa hàng ăn uống hay kinh doanh gì khác vì các hộ dân 2 bên đường gần như đều đóng cửa im ỉm 24/24h. Chỉ cần vừa mở cửa một lát, bụi than đã phủ đầy mặt bàn ghế.
Cũng đã rất lâu rồi, có lẽ không dưới 15 năm kể từ khi ngành than phát triển đến nay, những hộ dân ở đây đã phải sống chung với bụi bẩn, không khí ô nhiễm vì bụi. Dường như khai thác than càng phát triển bao nhiêu thì bụi than, bụi đất càng đi vào bữa ăn, giấc ngủ, vào không khí thở của những hộ dân sống dọc trên con đường này bấy nhiêu.
Mặc dù chính quyền địa phương đã áp dụng các biện pháp nhằm giảm ô nhiễm không khí bằng nhiều biện pháp như bắt buộc các xe ô tô chở than phải có phủ bạt khi vận chuyển than, chở đúng trọng tải; hàng ngày cho xe phun nước liên tục trên toàn bộ đoạn đường để người dân bớt đi phần cảnh bụi bẩn. Đồng thời nâng cấp tuyến đường sắt để vận chuyển than phục vụ cho Nhà máy nhiệt Điện Uông Bí nhằm giảm bớt lượng than vận chuyển bằng đường bộ và để giảm thiểu các tác động của bụi than ra môi trường. Song xem ra lượng bụi cũng không giảm đáng kể như mong đợi của chính quyền địa phương cũng như tất cả người dân nơi đây. Trước mắt, việc tưới nước thường xuyên là biện pháp tối ưu có thể tiến hành ngay, nhưng về lâu dài có lẽ cần mở một tuyến đường chuyên chở than từ mỏ ra cảng thì người dân mới thoát được cảnh khổ sở vì sống chung với bụi.
