ThienNhien.Net – Các bậc cha mẹ thường lo lắng con cái họ sẽ gặp nguy hiểm khi chơi ngoài đường, tham gia các hoạt động thể thao, hay thậm chí là đến trường. Thế giới bên ngoài là nơi rộng lớn và quả thật đầy nguy hiểm cho trẻ, song sự thật là một trong những nơi nguy hiểm nhất với trẻ có thể là ngay trong nhà.
Các chuyên gia môi trường đã báo cáo rằng nguy hiểm từ bụi bặm trong nhà có thể làm hại tới hệ thống miễn dịch và hoocmon đang phát triển của trẻ. Bụi này chứa hàm lượng những chất hoá học ảnh hưởng đến nội tiết, và nguy hại là chúng tồn tại dai dẳng một cách đáng báo động. Những chất này bao gồm PCB (polychlorinated biphenyl), PBDE (polybrominated diphenyl ethers), pyrethroid, DDT (dichlorodiphenyl trichloroethane), chlorodane và độc tố phthalate. Mặc dù trong thực tế DDT và PCB đã bị cấm vào những năm 1970.
Những chất ảnh hưởng đến nội tiết là những chất ngăn chặn sự sản sinh hay làm tắc nghẽn quá trình chuyển hoá của hoocmon trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường. Hệ thống nội tiết là một mạng lưới phức tạp của những tuyến sản sinh hoocmon điều hành rất nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm sự tăng trưởng thể chất và trưởng thành giới tính. Hoocmon cũng điều hành chức năng của nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Những tuyến này, như tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến tụy, ống dẫn trứng và tinh hoàn, gửi đi những “thông điệp” báo với cơ thể thời gian ngủ, thức dậy, ăn, phát triển cơ và điều chỉnh các cơ quan.
Một số chất hoá học ảnh hưởng đến nội tiết có thể tồn tại dai dẳng trong nhiều năm. Trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất vì chúng còn đang phát triển. Những chất hoá học nguy hiểm này có thể gây ra bệnh ung thư, dị dạng sinh dục và ảnh hưởng tới khả năng sinh sản; làm suy giảm sự phát triển của hệ thần kinh (thị lực, thính giác, phản xạ, thậm chí cả khả năng học tập), đồng thời cũng có thể ảnh hưởng đến hành vi giới tính trong tương lai.
Những chất hoá học nguy hiểm này chắc chắn là không thể kiểm soát hết. Thực tế, trong số hơn 2000 chất hoá học mới được chế tạo ra mỗi năm, chỉ một vài trong số đó trải qua các quá trình kiểm tra để kiểm định độc tính của chúng. Tuy nhiên, những thí nghiệm kiểu này cũng không hề chú trọng đến sự tác động vào nội tiết của các chất hoá học.
Một trường hợp điển hình là pyrethroid, một chất hoá học được tạo ra từ một loài hoa cúc vào khoảng một thập kỷ trước, được coi là loại thuốc trừ sâu thân thiện với môi trường đầu tiên. Không chỉ được sử dụng để xử lý màn tuyn ở các nước thế giới thứ ba bị bệnh sốt rét hoành hành, hợp chất này cũng xuất hiện trong các chất ngăn ngừa sâu bọ, nịt đeo cổ chó, dầu trị bọ chét, trị chấy cho con người, và thậm chí là thảm và vải bọc đồ đạc trong nhà.
Độc tính pyrethroid lẫn trong bầu không khí bên trong ngôi nhà có thể gây ra khó thở, buồn nôn, đau đầu và cảm giác khó chịu, đặc biệt là khi căn nhà có điều hoà vì trong suốt quá trình vận hành, hệ thống điều hòa khiến độc tố này lưu thông trong không khí..Vì độc tố pyrethroid mang tính kích thích thần kinh liên tục, chúng có thể gây ra khô, nóng, ngứa và rát da, hay tạo những màng nhầy ở mắt, mũi, cổ họng và phổi.
Chất này gây biến đổi phản ứng của thần kinh và não, dẫn tới sự bất ổn thần kinh như co giật, sức khỏe giảm sút, giảm sức mạnh của các cơ, trì hoãn những phản xạ và các thay đổi cân bằng khác. Theo thời gian, sự kích thích thần kinh liên tục có thể dẫn tới những triệu chứng thần kinh khác. Điều này lý giải tại sao những chất nói trên có thể gây ra các chứng bệnh ADD, ADHD, bệnh Parkinson, chứng tê liệt Bell, hay thậm chí cả chứng Alzheimer.
Độc tố pyrethroid là chất ưa mỡ, nghĩa là chúng được trữ trong những mô mỡ và không dễ gì bị thải ra qua gan, thận và hệ tiêu hoá. Cơ quan Bảo vệ môi trường của Mỹ (EPA) đã kết luận những chất này là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây ra những triệu chứng ốm đã được báo cáo cho Hiệp hội kiểm soát chất độc Mỹ. Những chất ưa mỡ và ảnh hưởng thần kinh này có thể nguy hiểm hơn nếu có thêm Piperonyl butoxide. Chất này trì hoãn hoặc ngăn cản sự thải loại những độc tố pyrethroid và các chất độc khác ra khỏi cơ thể. Độc tố pyrethroid còn được chứng minh là gây hại tới nhiễm sắc thể và phá vỡ hệ thống miễn dịch.
Theo một nghiên cứu gần đây nhất, bụi từ máy hút bụi có tỷ lệ nhiễm độc cao với rất nhiều những chất gây ảnh hưởng đến nội tiết, đặc biệt là phthalates và PBDE (chất chống cháy). Mặc dù đã bị cấm, hàm lượng PCB cũng tồn tại ở mức cho thấy rằng những chất gây ảnh hưởng đến nội tiết đã tồn tại từ lâu trong môi trường, ít nhất là 3 thập kỷ. Điều đó có nghĩa là còn vô số những bệnh tật mà chúng ta không thể dễ dàng giải quyết được.
Mặc dù một vài chất PBDE đang bị loại bỏ ở Mỹ, theo từng khu vực, nhưng chúng đã bị cấm hẳn ở Liên minh châu Âu khi người ta nhận thấy mối nguy hiểm của nó vào năm 2004. Ngay cả Canada, một quốc gia có GDP và thu nhập tính theo đầu người bằng một nửa của Mỹ, mới đây đã công bố một kế hoạch 300 triệu USD để kiểm soát những chất hóa học độc hại. Người Mỹ đang thực sự đi sau thế giới về mặt phát triển an toàn chất hoá học, một tình trạng đang trở nên nghiêm trọng. Điều này làm cho Mỹ và Trung Quốc trở thành những nơi mà sản phẩm an toàn đang là cả một vấn đề.
PBDE thường được tìm thấy trong những sản phẩm nhẹ như thảm hay nội thất. Vì trẻ dành rất nhiều thời gian chơi dưới sàn nhà hay gần sàn nhà, chúng có thể gặp rất nhiều mối nguy hiểm. Điều này, cộng với cơ thể nhỏ bé, nhạy cảm và đang phát triển của trẻ, tạo cho chúng nhiều nguy hiểm hơn. Những nghiên cứu từ một thập kỷ trước cho thấy PBDE có trong cơ thể trẻ cao gấp 2 đến 5 lần so với cơ thể bố mẹ chúng.
PBDE và độc tố Pyrethroid chỉ là một phần trong những mối nguy hiểm mà trẻ em có thể gặp. Trong bản báo cáo do Tổ chức Hoà bình xanh công bố, có tên là “Nghịch bẩn”, những máy chơi trò chơi điện tử như Nintendo Wii, Sony PlayStation 3 Elite (PS3) và Microsoft Xbox 360 đều có kết quả kiểm tra dương tính với những chất hoá học độc hại như polyvinyl chloride (PVC), phthalates, beryllium và bromine (có trong chất chống cháy gốc bromin BFR, một chất rất giống với PBDE).
Trong hai trò chơi Xbox 360 và PS3, hàm lượng độc tố phthalate vượt quá tiêu chuẩn an toàn. Độc tố phthalate trong đồ chơi và những dụng cụ chăm sóc trẻ em đã bị luật Liên minh châu Âu cấm, và ngay cả những nhà sản xuất cũng nhận ra có những thành phần và công nghệ an toàn hơn có thể sử dụng để sản xuất những sản phẩm này. Điều này lý giải tại sao 360 và PS3 vẫn được kiểm định là an toàn, thậm chí là âm tính với hợp chất beryllium và brominate.
Giả sử mục tiêu của thị trường trò chơi điện tử là đạt doanh thu 11 triệu USD, những nhà sản xuất nên được khuyến khích dành một phần lợi nhuận của mình cho việc phát triển sản xuất những công nghệ trò chơi không gây hại tới môi trường. Các bậc phụ huynh cũng có thể thúc đẩy các nhà sản xuất làm điều này bằng cách tẩy chay những công ty có sản phẩm không thân thiện môi trường và có hại cho sức khỏe.
Điều cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng là trong số những chất hoá học độc hại, có những hợp chất hữu cơ được dùng làm chất hoá dẻo, được tìm thấy ở trong những đồ chơi cao su, bình sữa trẻ em, chất tẩy quần áo, mỹ phẩm, và thậm chí là trong sản xuất giấy. Những chất này có thể gây ung thư và suy nhược cơ thể, gây biến dạng dương vật, thiếu tinh hoàn, có kinh nguyệt sớm (khi trẻ em gái mới 8 tuổi), và rất nhiều bệnh khác đã được tìm thấy trên động vật thí nghiệm. Những chất này cũng có thể gây ra các bệnh dị ứng như chàm, hen suyễn, và cả những bệnh liên quan đến trọng lượng như béo phì hay chứng đái đường loại 2.
Là bậc phụ huynh, bạn có thể bảo vệ những đứa con của mình khỏi những mối nguy hiểm này bằng cách xác định sản phẩm nào chứa những chất hoá học trên để loại bỏ nó khỏi ngôi nhà của mình bất cứ khi nào có thể. Bạn cũng có thể đến kiểm tra ở trung tâm sức khoẻ hay trường học để tìm ra dấu hiệu của những chất độc hại. Bạn có thể hạn chế những đồ ăn béo như pho mát, thịt, đồ nướng hay đồ ăn nhanh, và cẩn thận khi chọn mua thực phẩm.
Trên tất cả, bạn không nên làm nóng thức ăn trong những hộp nhựa, cho trẻ ăn bằng hộp sữa nhựa, dự trữ thức ăn thừa (đặc biệt là đồ mỡ) trong những vỏ bọc bằng nhựa, hay cho trẻ sơ sinh bú bằng núm vú cao su. Chỉ những việc nhỏ như vậy trong thời gian ngắn có thể dẫn tới vô sinh và những vấn đề sức khoẻ sau này, thậm chí là cả bệnh ung thư. Cuối cùng, hãy tham gia các đoàn thể bảo vệ sức khỏe và môi trường, làm cho chính phủ nhận thức được sự nguy hiểm của những chất hoá học độc hại, giúp cho tương lai của những đứa con bạn nói riêng và của nhân loại nói chung.
