ThienNhien.Net – Trong vòng một năm rưỡi trở lại đây, cư dân ở tỉnh La Rioja, Tây Bắc Argentina đã phong tỏa tuyến đường chính dẫn lên núi Nevados de Famatina nhằm phản đối dự án khai thác vàng có nguy cơ làm ô nhiễm nguồn nước duy nhất trong vùng khô hạn nhất Argentina này.
Hầu như không có nguồn nước mặt, La Rioja được coi là khu vực khô cằn nhất Argentina. Người dân ở đây phải lấy nước từ những giếng khoan sâu khoảng 200 mét và nước do băng tuyết tan trên đỉnh núi Nevados de Famatina cao 6.250 mét để phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất. Một viên chức tỉnh La Rioja, ông Luis Beder Herrera cho biết đây là khu vực duy nhất ở Argentina không có sông ngòi. Nếu nguồn nước này bị ô nhiễm thì sự tồn tại của cư dân quanh vùng sẽ bị đe dọa nghiêm trọng.
Theo các nhà hoạt động xã hội tại địa phương, ngành công nghiệp khai thác đòi hỏi rất nhiều nước. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nước cho sinh hoạt và nông nghiệp vốn đã rất khan hiếm. Từ năm 2004 chính quyền tỉnh La Rioja cho phép công ty Barrick Gold của Canada tiến hành khai thác mỏ. Khả năng xử lý nước tại thị trấn Famatina nơi sẽ diễn ra hoạt động khai thác là 476l/s, nhưng theo tính toán mỏ vàng do công ty Barrick Gold phải cần đến 1.000l/s.
Không chỉ ảnh hưởng đến địa phương sở tại, việc khai thác mỏ vàng có nguy cơ ảnh hưởng đến cả một vùng rộng lớn xung quanh. Thành phố Chilecito cách núi Nevados de Famatina 30km, nơi có 45 nghìn dân sinh sống, là một trong những nơi như vậy. Một người dân ở đây nhận xét: “Ngọn núi là nguồn nước duy nhất của chúng tôi, và nó giúp điều hòa khí hậu. Trong những thập kỷ gần đây, nơi đó trở thành khu khai thác mỏ. Không biết họ có tìm thấy vàng không, tôi chỉ thấy nước ngày càng ô nhiễm. ”.
Cư dân địa phương càng hoang mang khi có thông tin cho rằng quy trình sản xuất đã có nhiều ảnh hưởng xấu đến công nhân khai thác. Vì vậy, họ đã cho phong tỏa tất cả các con đường dẫn lên núi trong suốt một quãng thời gian dài.
Mặc dù các quan chức địa phương không hề muốn từ bỏ dự án này song trước sức ép dư luận họ đã phải ban hành những quy định cấm sử dụng chất cực độc cyanua trong khai thác mỏ lộ thiên và chấp thuận vổ chức các cuộc trưng cầu dân ý tại Famatina và Chilecito, đồng thời thành lập một phái đoàn điều tra việc khai thác mỏ của công ty Barrick Gold.
Phát ngôn viên của chính phủ, ông Roberto Luduena phát biểu: “Chúng tôi không cấm đoán việc khai thác mỏ, nhưng chúng tôi yêu cầu đơn vị khai thác phải có trách nhiệm. Tại một địa phương khô hạn như tỉnh La Rioja, các hoạt động làm ô nhiễm nguồn nước được xem là tội ác”.
Ông cũng thừa nhận rằng đúng như các cư dân địa phương đã phản ánh, công ty Barrick Gold không hủy bỏ dự án khai thác mà chỉ tạm ngừng thực hiện trong lúc chính quyền tỉnh đang tiến hành thỏa thuận để khai thác một mỏ urani trong vùng núi lân cận thị trấn Famatina. Nếu thỏa thuận tiếp theo thành công thì đây sẽ là một mối lo ngại mới cho cư dân trong vùng.
Công ty Barrick Gold là một trong những công ty khai thác vàng lớn nhất thế giới, cũng là chủ đầu tư của một dự án đang gây tranh cãi tại khu vực Pascua Lama nằm giữa biên giới hai nước Chile và Argentina. Nhưng dự án này đang bị tạm ngưng vì hai nước không thể đạt được thỏa thuận về tiền thuê mỏ và thuế khai thác.
Tính đến nay, có khoảng hơn 2.000 cư dân đã tham gia vào các hoạt động phản đối dự án khai thác mỏ vùng La Rioja . Họ thành lập nên Hội nhưng cư dân La Rioja
và kêu gọi chính quyền tổ chức trưng cầu dân ý về hoạt động khai thác và những điều khoản bảo vệ trong bộ luật chống ô nhiễm.
Việc phát hiện ra mỏ urani tại tỉnh Sanagasta sẽ là động lực thúc đẩy cư dân địa phương này tham gia vào Hội cư dân La Rioja. Họ cũng đang tiến hành thu thập chữ ký kêu gọi tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý chống lại kế hoạch khai thác vàng của công ty Barrick Gold.
Trước đó, tại tỉnh Chubut, người dân cũng đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý với mục đích tương tự. Chiến dịch này đã thành công trong việc chặn đứng các mỏ khai thác vàng có sử dụng chất cyanua.
