Hàng trăm công trường các loại công trình giao thông, thi công hệ thống cống thoát nước, các công trình xây dựng cao ốc… từ nội thành ra đến ngoại thành đã biến thành phố trở thành thành phố ô nhiễm. Ngày mưa, bùn đất bắn tung toé; ngày nắng, bụi bặm giăng mờ mịt.
Công trường đến đâu, ô nhiễm đến đó
Chị Hải Minh – chủ một cửa hàng bán phong lan trên đường Hoàng Văn Thụ, quận Tân Bình – vừa tiếp khách hàng vừa lấy tay che miệng. Chị phân bua: “Chú thông cảm, bụi quá. Mấy hôm nay còn đỡ vì hôm trước trời có mưa, chỉ cần 3 ngày trời không mưa là bụi mù mịt”. Hàng phở gần cửa hàng của chị Hải Minh, chốc chốc phải té nước ra đường cho đỡ bụi. Đó là tình cảnh của hàng chục hộ dân buôn bán dọc tuyến đường Hoàng Văn Thụ – đoạn từ vòng xoay Lăng Cha Cả đến ngã ba Phạm Văn Hai. Cả đoạn đường được rào chắn để thi công, trong dự án vệ sinh môi trường TP lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè.
Phần đường còn lại quá hẹp, phương tiện giao thông vọt lên cả vỉa hè, cuốn theo bụi bặm tuôn thẳng vào nhà dân. Mức độ ô nhiễm có thể thấy được ngay cả bằng mắt thường, gạch lát vỉa hè từ màu vàng bị nhuộm thành màu đen của bùn đất. Đây cũng là tình cảnh chung của hàng vạn hộ dân sống dọc theo các công trường cũng như người tham gia giao thông, hàng ngày phải hứng chịu khi lưu thông trên những con đường bụi. Hàng loạt các con đường lớn trong nội thành như Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Văn Cừ, Nguyễn Hữu Cảnh… bị biến thành những con đường ô nhiễm. Mỗi khi đi qua đây, người tham gia giao thông đều phải nín thở vì bụi.
Theo ông Trần Quang Phượng – Giám đốc Sở GTVT, chỉ tính riêng 20 dự án thoát nước và nâng cấp đô thị, đã có đến 197 công trường trên 77 tuyến đường. Ý thức được việc các công trường làm ảnh hưởng đến môi trường, Sở GTVT đã có quy định buộc các đơn vị thi công phải có rào chắn cẩn thận để tránh ảnh hưởng đến bên ngoài.
Thế nhưng, chỉ tính từ 01/01/2008 đến 20/06/2008 Thanh tra Sở GTVT đã xử phạt các đơn vị thi công đến 529 lần, với số tiền gần 1,5 tỉ đồng vì không chấp hành các quy định. Vi phạm chủ yếu là không rào chắn cẩn thận, để bùn đất lọt ra ngoài, xe từ công trường mang đất chạy ra phố mà không được vệ sinh như quy định… Những con số này đã chứng minh là các đơn vị thi công chả mấy quan tâm đến các quy định của ngành giao thông vận tải cũng như môi trường xung quanh công trường.
Ngoại thành – đại công trường đại ô nhiễm
Trong nội thành, tình trạng ô nhiễm do bụi đã vậy; khu vực ngoại thành, tình hình còn tệ hơn. Khu vực phía nam TP, tuyến đường Nguyễn Hữu Thọ (hay còn gọi là đường Bắc – Nam) đoạn từ đại lộ Nguyễn Văn Linh đi KCN Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, chẳng ai có thể nhận ra đó là một con đường. Những ngày mưa, mặt đường bị bao phủ bởi một lớp bùn. Những ngày nắng, lớp bùn biến thành một lớp bụi.
Mỗi khi có xe tải chạy qua làm bụi tung mờ mịt, những người đi trên xe máy phải tấp vào lề vì không tài nào thấy đường. Lạ một điều, xe tải chở cát, đất nhưng không có bạt che chắn như quy định. Dọc theo tỉnh lộ 25, quận 2 (từ ngã ba Cát Lái đến cảng Cát Lái), một loạt các dự án phát triển đô thị đang trong giai đoạn thi công gấp rút lúc nào cũng ken dày xe tải ra vào các công trình. Trong buổi sáng 11/07, quan sát thấy xe tải từ công trường vô tư mang đất ra ngoài, đất bắn tung toé ra đường nhưng không ai phạt.
Theo số liệu quan trắc của Sở TNMT, chất lượng không khí ven đường từ năm 2002 đến nay luôn ở trong tình trạng kém. Dường như vấn đề ô nhiễm không khí do khói bụi – đặc biệt là bụi từ các công trình lộ thiên – vẫn chưa được quan tâm như các loại ô nhiễm khác như ô nhiễm nguồn nước… Thiết nghĩ, đã đến lúc TP.HCM cần phải mở một chiến dịch tuyên chiến với nạn ô nhiễm do bụi từ các công trường xây dựng.
