Dự án có tên rõ ràng: "Khu biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí" nhưng trong văn bản trả lời khiếu nại của người dân, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Hoà Bình vẫn coi đó là dự án "Chỉnh trang, phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn"?!
Kỳ 1: Chưa “lên” thủ đô, nhiều nông dân đã hết ruộng
Kỳ 2: Ruộng của dân biến thành biệt thự nhà vườn
Dự án treo đầu dê…
Trong văn bản số 393/ CV – STN-MT để trả lời khiếu nại của các hộ dân tại xã Tiến Xuân, huyện Lương Sơn do lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Hoà Bình ký có đoạn viết: “Khoản 3, Điều 86 Luật Đất đai quy định: UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức việc lập và giao cho tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư để chỉnh trang hoặc xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới”.
Và cũng tại văn bản này, Sở TN&MT tỉnh Hoà Bình nhiều lần khẳng định việc thu hồi và giao đất cho Công ty TNHH Xuân Cầu là để “Chỉnh trang, phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn”.
Tuy nhiên, ngay tại Khoản 1, Điều 86 của Luật Đất đai 2003 đã ghi rõ “Đất sử dụng để chỉnh trang, phát triển khu dân cư nông thôn bao gồm đất chỉnh trang trong khu dân cư hiện có, đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích”.
Đối chiếu với toàn bộ diện tích ruộng mà người dân xã Tiến Xuân đang trồng cấy từ bao đời nay hiện đã bị UBND tỉnh Hoà Bình ra quyết định thu hồi với Điều 38 và Khoản 1, Điều 86 Luật Đất đai 2003 thì bất cứ ai cũng dễ dàng nhận thấy, toàn bộ diện tích này đều không nằm trong diện phải thu hồi để phục vụ việc “Chỉnh trang, phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn”.
Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Lê Đức Thắng, Văn phòng Luật sư L. & Đồng sự cho biết: “Chưa cần bàn đến quy trình lập dự án, đền bù giải phóng mặt bằng thì việc ra quyết định thu hồi đất để giao cho công ty TNHH Xuân Cầu xây dựng Khu biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí ở xã Tiến Xuân, huyện Lương Sơn đã có một số điểm chưa thoả đáng”.
Tại Điều 42 của Luật Đất đai 2003 cũng nêu rõ: “Người bị thu hồi loại đất nào thì được bồi thường bằng việc giao đất mới có cùng mục đích sử dụng, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định thu hồi” và “Trường hợp thu hồi đất của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất mà không có đất để bồi thường cho việc tiếp tục sản xuất thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền, người bị thu hồi đất còn được Nhà nước hỗ trợ để ổn định đời sống, đào tạo chuyển đổi ngành nghề, bố trí việc làm mới”.
Về việc định giá đất, Điều 56 của Luật quy định: “Giá đất do Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định được công bố công khai vào ngày 1 tháng 1 hàng năm được sử dụng làm căn cứ để tính thuế sử dụng đất, thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất; tính tiền sử dụng đất và tiền thuê đất khi giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất; tính giá trị quyền sử dụng đất khi giao đất không thu tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; tính tiền bồi thường đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai mà gây thiệt hại cho Nhà nước”.
Tuy nhiên, tại Khoản 2- Điều 40 Luật Đất đai 2003 quy định: “Đối với dự án sản xuất, kinh doanh phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt thì nhà đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân mà không phải thực hiện thủ tục thu hồi đất”.
Như vậy, đối chiếu với những dự án “Biệt thự nhà vườn – Thể thao giải trí” trên địa bàn xã Tiến Xuân – một dự án đơn thuần chỉ để kinh doanh thì việc các doanh nghiệp dựa vào quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh và áp đặt một giá đền bù do UBND tỉnh Hoà Bình ban hành là không hợp lý.
Luật đã quy định như vậy nhưng trên thực tế, Quyết định số 10/QĐ – UBND ngày 09/01/2006 của UBND Huyện Lương Sơn “Về việc thành lập Hội đồng bồi thường và tái định cư Dự án xây dựng Khu biệt thự, nhà vườn và Thể thao giải trí, tại xã Tiến Xuân”, việc áp giá bồi thường được cho các hộ dân bị thu hồi đất lại được căn cứ vào Quyết định số 42/2005/QĐ-UBND ngày 30/09/2005 của UBND tỉnh Hoà Bình về việc ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hoà Bình.
Ông Lê Cao Sơn ở xóm Bãi Dài bức xúc: “Đáng lý ra với một dự án kinh doanh biệt thự, nhà vườn và Thể thao giải trí như vậy, người dân chúng tôi phải được quyền thoả thuận về mức giá đền bù với đơn vị chủ đầu tư theo mức giá thị trường. Đằng này, UBND huyện Lương Sơn và chủ đầu tư lại áp đặt mức giá đền bù chỉ 9.720.000 đồng/sào – Đây là mức giá quá thấp và phi lý khi ruộng đất của chúng tôi được thu hồi để giao cho một công ty xây nhà bán cho người khác”.
Không chỉ có vậy, theo phản ánh của người dân xã Tiến Xuân thì hiện ở xã đang có dự án tuyến đường ống truyền tải nước sạch Sông Đà – Hà Nội, một phần tuyến đường ống thuộc dự án này lại đi ngang qua dự án “Biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí” của Công ty Xuân Cầu.
Sự “chồng chéo dự án” này cho thấy, việc thu hồi 45ha đất của UBND tỉnh Hoà Bình để giao cho Công ty Xuân Cầu là không căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Như vậy là vi phạm quy định tại Khoản 1, Điều 31 Luật Đất đai 2003.
 Ông Hoàng Văn Sáng – Xóm Gò Mè: “Người dân chúng tôi chỉ biết gia đình mình bị thu hồi đất qua một bảng danh sách chứ hoàn toàn không biết mặt mũi của Quyết định thu hồi đất cũng như mọi văn bản có liên quan tới dự án của Công ty Xuân Cầu”. |
Dân bức xúc vì dự án…”đi tắt”!
Khoản 1, Điều 25, Nghị định số 08/2005/NĐ-CP quy định: “Trong quá trình lập đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, tổ chức tư vấn thiết kế phải phối hợp với chính quyền địa phương để lấy ý kiến nhân dân trong khu vực quy hoạch về các nội dung có liên quan đến đồ án quy hoạch xây dựng”. Khoản 3, Điều 25 quy định: “Trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, tổ chức tư vấn có trách nhiệm báo cáo với cơ quan phê duyệt về kết quả lấy ý kiến, làm cơ sở cho việc phê duyệt”.
Mặt khác, “Điều 11 – Tổ chức thực hiện” tại Quyết định số 2062/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hoà Bình về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng có nêu: “Sau khi đề án quy hoạch chi tiết 1/500 xây dựng Khu biệt thự, nhà vườn và Thể thao giải trí xã Tiến Xuân – huyện Lương Sơn – tỉnh Hoà Bình được UBND tỉnh Hoà Bình phê duyệt, chủ đầu tư (Công ty TNHH Xuân Cầu) có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương công bố công khai đề án quy hoạch để nhân dân trong khu vực được biết và thực hiện theo quy hoạch đã được duyệt”.
Tuy nhiên khi được hỏi, hầu hết người dân bị thu hồi đất vì dự án “Biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí” của công ty Xuân Cầu đều khẳng định: “Chúng tôi hoàn toàn chẳng được cơ quan hay tổ chức nào hỏi ý kiến trước khi bị thu hồi đất!”. Và ngay trong bản “Thuyết minh tổng hợp dự án Biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí” của công ty Xuân Cầu cũng chẳng có mục nào đề cập đến việc “lấy ý kiến nhân dân về đồ án quy hoạch”.
Không chỉ không được đóng góp ý kiến, hơn 100 hộ dân thuộc diện bị thu hồi đất của dự án “Biệt thự nhà vườn và Thể thao giải trí” do Công ty Xuân Cầu làm chủ đầu tư đều ở trong tình trạng… hoàn toàn mù tịt về những thông tin của dự án.
“Tất cả những gì chúng tôi được biết về việc thu hồi đất để giao cho công ty Xuân Cầu là qua một cuộc họp thông báo về việc bị thu hồi đất và 1 tấm bảng có vẽ sơ đồ khu đất” – Ông Đinh Công Bào ở xóm Nhòn, xã Tiến Xuân cho biết.
Cũng trong Quyết định số 2062 ngày 17/10/2005, một trong những căn cứ quan trọng để UBND tỉnh Hoà Bình phê duyệt “Dự án xây dựng Khu biệt thự, nhà vườn và Thể thao giải trí” tại xã Tiến Xuân đó là Quyết định số 372/TTG ngày 2/6/1997 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt định hướng quy hoạch các đô thị Miếu Môn – Xuân Mai – Hoà Lạc – Sơn Tây, tỉnh Hà Tây.
Thế nhưng khi tìm hiểu kỹ về nội dung Quyết định số 372 ngày 2/6/1997, điều dễ dàng nhận thấy đó là nội dung của Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ hoàn toàn không có nội dung nào đề cập tới việc “Định hướng quy hoạch các đô thị” tại khu vực huyện Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình.
Và trong văn bản số 393/CV-STN-MT ngày 24/05/2007 của Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Hoà Bình trả lời khiếu nại của các hộ dân tại xã Tiến Xuân cũng có đoạn viết: “Quy hoạch sử dụng đất huyện Lương Sơn và quy hoạch sử dụng đất xã Tiến Xuân đến năm 2010 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt từ năm 2001. Trong các quy hoạch này chưa có dự án khu biệt thự, nhà vườn và thể thao giải trí”.
