Sau khi bài báo "Việc xử lý 80 cá thể gấu không gắn chíp ở Quảng Ninh: Sẽ tạo nên một tiền lệ xấu" được đăng, đã có nhiều phản ánh việc Bộ NN&PTNT có công văn đề xuất Chính phủ cho phép những người nuôi nhốt 80 con gấu trái phép ở Quảng Ninh tiếp tục được nuôi nhốt. Đã có nhiều phản ứng trước vấn đề này, ngày 09/05, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Đình Xuân (Tây Ninh) – người từng nhiều lần kiến nghị với Bộ NN&PTNT về việc xử lý đàn gấu nuôi nhốt trái phép, đã buổi trả lời về vấn đề này.
Thưa ông, trước kiến nghị của ông và của Đại biểu Nguyễn Lân Dũng về việc đề nghị phải xử lý nghiêm những kẻ nuôi nhốt 80 con gấu trái phép tại Quảng Ninh, Bộ NN&PTNT đã trả lời vấn đề này ra sao?
Về việc này, ngày 07/05, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT đã có công văn số 1247/BNN-KL trả lời chúng tôi với nội dung cho rằng Bộ luật Hình sự năm 1999 chỉ xử lý các trường hợp săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán trái phép các loại động vật hoang dã, quý hiếm trái phép… nên hành vi nuôi nhốt gấu như trên không cấu thành tội phạm, nên không thể xử lý hình sự đối với các hộ nuôi gấu trái phép; hơn nữa cũng không thể xử lý hành chính được, vì không có văn bản quy định xử phạt hành chính.
Tại văn bản này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT còn cho rằng nếu tịch thu số gấu này thì phải tiếp tục nuôi dưỡng, bảo tồn, không thể tái thả vào rừng được, trong khi đó Nhà nước chưa có cơ sở cứu hộ, nuôi gấu tập trung với số lượng lớn như vậy và cũng không đủ kinh phí để nuôi dài ngày, trong khi đó, một số cơ sở tư nhân đang nuôi nhốt lại có kinh phí và kinh nghiệm khá tốt. Chính vì lẽ đó, Bộ NN&PTNT cho các hộ đó tiếp tục nuôi nhốt.
Lý giải của Bộ NN&PTNT cũng có lý đấy chứ, thưa ông?
Lý giải này là hoàn toàn không có lý ở chỗ, gấu nuôi nhốt ở đây hầu hết là gấu tự nhiên, vì vậy muốn có gấu để nuôi nhốt thì anh phải săn bắt, vận chuyển, buôn bán cho nhau… mà như vậy là vi phạm Luật Hình sự và hoàn toàn có đủ yếu tố để khởi tố vụ án hình sự. Nếu như hành vi nuôi nhốt không xử lý hình sự được thì vẫn xử lý được hành vi săn bắt, vận chuyển…
Tôi cho rằng cần khởi tố vụ án để điều tra sẽ tìm được ngay kẻ nào đã săn bắt, vận chuyển số gấu ấy để đem bán cho các chủ nuôi nhốt. Bộ NN&PTNT cũng cho rằng không có văn bản xử lý hành chính điều này là không đúng, vì trong Nghị định xử phạt hành chính và chính Bộ NN&PTNT cũng đã có văn bản quy định xử lý hành chính đối với những hộ nuôi nhốt động vật hoang dã trái phép. Việc Bộ NN&PTNT trả lời Đại biểu Quốc hội và trình Chính phủ những nội dung như vậy là trái với ngay những quy định của pháp luật và mâu thuẫn với những quy định do chính bộ đã ban hành trước đó.
Điều này còn tạo ra một tiền lệ xấu nữa là không thể răn đe được các đối tượng tiếp tục săn bắt gấu ngoài tự nhiên về để nuôi nhốt, đó là chưa kể như thế còn vi phạm các công ước quốc tế về bảo vệ động vật hoang dã mà chúng ta đã ký kết.
Vậy theo ông, sự thiếu kiên quyết của Bộ NN&PTNT như vậy có phải là nguyên nhân để xảy ra tình trạng nuôi nhốt gấu, hổ tràn lan như vừa qua không?
Đúng như vậy và như thế là chúng ta đang biến tài sản của quốc gia, của nhân loại thành tài sản cá nhân. Những người có hành vi như thế bản chất là trộm cắp tài sản của quốc gia, nhưng đã không được xử lý thích đáng. Hơn thế nữa, trong quy chế thì những hộ nuôi nhốt này không được lấy mật, lột da, nhưng trên thực tế họ nuôi chủ yếu để lấy mật là vi phạm pháp luật một cách nghiêm trọng.
Trên thực tế, những người nuôi nhốt gấu, hổ đều là những người có thế lực, vậy phải chăng vì họ là những người có thế lực nên Bộ NN&PTNT mới lúng túng đến như vậy?
Đúng thế, dân thường chỉ cần vào rừng bắt 1 con cu ly hoặc vận chuyển một con động vật hoang dã trên đường có khi đã bị bắt rồi, bị xử lý hình sự rồi. Đằng này chỉ có 7 trang trại mà nuôi tới 280 con gấu thì dứt khoát họ hoặc phải là người có quyền lực hoặc là có tiềm lực mạnh nên có lẽ thế Bộ NN&PTNT mới ngại đụng vào. Và như vậy lại nảy sinh vấn đề là đường dây mua bán, vận chuyển nuôi nhốt với số lượng lớn tồn tại bao nhiêu năm thì không bị xử lý, những người thấp cổ bé họng thì bị xử lý. Pháp luật như vậy là không nghiêm, không đảm bảo được sự công bằng trong xã hội.
Vậy để cho nghiêm thì cần phải làm gì?
Nhà nước phải tịch thu toàn bộ số gấu ấy đưa về các trung tâm cứu hộ. Nhưng Bộ NN&PTNT đã cho rằng, Nhà nước không đủ kinh phí và kinh nghiệm để nuôi, trong khi đó tư nhân đã nuôi rất tốt.
Không có lý gì Nhà nước không nuôi được và thậm chí Nhà nước thấy khó khăn thì vẫn có thể nhờ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cùng tham gia nuôi dưỡng chúng. Mục đích của việc thu giữ này là chủ yếu là để răn đe những người đang có ý đồ vi phạm không được vi phạm nữa và cũng là để thực thi pháp luật cho thật nghiêm.
Xin cảm ơn ông!
