Từ đầu năm đến nay, ngư dân nhiều tỉnh, thành phố đã "trúng" mùa sứa nên có thu nhập cao. Riêng ngư dân thuộc huyện đảo Cát Hải và quận Đồ Sơn (Hải Phòng) đã khai thác được hơn 20.000 tấn sứa biển, đạt mức kỷ lục với giá trị sản lượng hơn 20 tỷ đồng. Tuy nhiên, môi trường biển ở những nơi này đang bị tác động xấu.
Ô nhiễm từ cách chế biến…
Tại khu vực Bến Bèo (đảo Cát Bà), mỗi ngày có hàng trăm tàu thuyền ra vào cung ứng sứa nguyên liệu cho xưởng chế biến. Hoạt động của xưởng chế biến sứa đang là nguyên nhân khiến gần 500 bè cá lồng, trong đó có khoảng một chục bè vừa nuôi cá vừa kinh doanh ăn uống, dịch vụ du lịch trên mặt nước đứng trước nguy cơ cá bị chết hoặc nhiễm bệnh hàng loạt.
Nhiều chủ lồng bè nuôi cá ở Bến Bèo cho biết: Mỗi lần vào mùa thu hoạch sứa, xưởng chế biến đã thải toàn bộ lượng nước chế biến, hoá chất và phèn chua muối sứa ra biển gây ô nhiễm cả vùng nước.
Mặt khác, do nhu cầu thị trường chỉ cần thu mua đầu sứa nên tại xưởng, công nhân chỉ cắt lấy đầu, còn lại phần thân con sứa thì quẳng xuống biển khiến mặt nước khu vực càng thêm ô nhiễm nặng nề, mùi hôi bốc lên nồng nặc. Nhiều người không dám thò tay xuống nước vì sợ ngứa.
… đến cách đánh bắt
Tương tự, khu vực bãi biển Đồ Sơn cũng bị ô nhiễm vì sứa không kém. Tuy có khác Cát Bà ở chỗ việc chế biến sứa xúc tiến trên đất liền, nhưng cách khai thác sứa của người dân Đồ Sơn lại là nguyên do trực tiếp gây tác động xấu đến môi trường.
Ngư dân ở đây không vớt sứa theo cách thông thường mà dùng cách bắt chúng thật “kinh dị”: khi thấy con sứa lập lờ bơi sát mặt nước, ngư dân ngồi trên thuyền nan chỉ cần thò vợt cạnh sắt luồn nhanh qua đầu sứa rồi giật mạnh. Lập tức, đầu sứa sẽ rơi vào vợt, còn cả tảng thân sứa đứt rời khỏi đầu trôi nhanh rồi phân huỷ theo dòng nước.
Hàng nghìn tấn sứa thuộc khu vực từ Long Châu đến cửa Ba Lạt đã được người dân khai thác bằng cách này. Đó chính là nguyên nhân gây ô nhiễm nặng môi trường biển ở Đồ Sơn.
Đặc biệt, những ngày gió Nam, không ít thân sứa chết đã trôi dạt vào các bãi tắm ảnh hưởng tới chất lượng tắm biển của các du khách thập phương.
Và bãi biển bị tấn công
Trong hai ngày 19 – 20/04, hàng chục nghìn con sứa biển (mỗi con nặng gần 10kg) bị sóng đánh chết dạt vào dọc bãi tắm biển Cửa Lò (thị xã Cửa Lò, Nghệ An).
Những xác sứa này gây mùi hôi thối nồng nặc, khiến du khách không dám xuống tắm và ngắm bãi biển, trong khi hiện đang bước vào mùa du lịch biển.
Đến chiều tối 20/04, cơ quan chức năng và người dân ở thị xã Cửa Lò vẫn chưa thu gom, dọn vệ sinh hàng chục nghìn con sứa biển chết thối trên bãi tắm.
Thực trạng trên đang đặt ra cho Cát Hải, Đồ Sơn cũng như một số địa phương cần tăng cường công tác quản lý, khai thác và chế biến sứa gắn với xử lý nghiêm các hiện tượng gây ô nhiễm môi trường từ sứa, góp phần vào sự thành công của mùa du lịch biển 2008.
