Theo một công trình nghiên cứu cho biết, một số dạng chất gây ô nhiễm không khí có thể chuyển đổi sang chiều hướng tốt bằng cách tạo ra những liều chất làm sạch không khí bổ sung. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã cho thấy các oxit nitơ, một nguồn ô nhiễm chủ yếu từ nông nghiệp, có thể giúp tạo ra các gốc hydroxin, một chất làm sạch tự nhiên ở tầng cao hơn trong khí quyển. Nhưng khi làm điều đó chúng có thể tạo ra thêm nhiều ozôn, một thành phần chủ yếu của sương mù.
Công trình nghiên cứu có thể giúp cải thiện các mô hình hóa học khí quyển và chỉ ra những cách thức tốt hơn để kiểm soát ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn.
Gốc hidroxin là một phân tử dễ phản ứng và có thời gian tồn tại ngắn có chứa một nguyên tử hydro và một nguyên tử oxy. Nó đã được biết đến như một chất tẩy của tầng khí quyển thấp hơn (tầng đối lưu), bởi vì nó tham gia vào hầu hết các phản ứng phá vỡ các hợp chất hữu cơ bất ổn định (VOC) là những chất ô nhiễm hydrocacbon từ đời sống đô thị.
Trong khí quyển, ánh sáng mặt trời làm phá vỡ ozon để sản sinh ra các các nguyên tử oxy bị kích thích, sau đó chúng tác dụng với nước để tạo nên các gốc hydroxin. Các gốc này lại tiếp tục tác dụng với các hydrocacbon hay các phân tử cacbon monoxit, phá vỡ chúng, dẫn đến làm sạch không khí.
Tuy nhiên, hydroxin không hòan toàn tốt. Ở những nơi có bầu trời bị ô nhiễm với hàm lượng các oxit nitơ (NOX) cao, một sản phẩm phụ của phản ứng lọc không khí bằng hidroxin có thể tiếp tục tạo ra thêm nhiều ozon, một thành phần chính trong sương mù.
Vì vậy, có vẻ như là các chính sách nhằm làm giảm các chất ô nhiễm NOX là rất quan trọng, sử dụng các gốc hydroxin của tự nhiên để lọc sạch các hợp chất VOC. Nhưng mọi điều không đơn giản như vậy.
Amitabha Sinha và các cộng sự thuộc trường Đại học San Diego, California đã phát hiện thấy một phần quan trọng của hóa học hydroxin trước đây đã bị bỏ qua, đó là chất ô nhiễm NOX có thể giúp tạo ra thêm nhiều chất làm sạch khí quyển hơn.
Họ đã tiến hành tái tạo lại các phản ứng khí quyển trong phòng thí nghiệm và phát hiện thấy rằng, dioxit nitơ khi bị kích thích bằng các bước sóng ánh sáng tương tự như ánh sáng khi mặt trời ở dưới thấp gần đường chân trời, có thể tách nước theo cùng một cách như ozon tiến hành để sản sinh ra các gốc hidroxin. Trong những thời điểm này của ngày, quy trình này có thể đẩy mạnh nồng độ chất lọc khí quyển lên 50%, Amitabha Sinha cho biết.
Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là chất ô nhiễm NOX sản sinh ra nhiều ozon hơn. “Ở những thành phố với lượng hydrocacbon hữu cơ lớn, nồng độ ozon sẽ tăng lên nhanh hơn”, Paul Wennberg một nhà hóa học khí quyển thuộc Viện Công nghệ California, Pasadena cho biết.
Các mô hình khí quyển, trong đó tính đến hàng nghìn phản ứng có thể xảy ra, sẽ trở nên phức tạp hơn từ khám phá này. Vì vậy các nhà hoạch định chính sách cần có các mô hình tốt để quyết định cần phải làm gì ở các thành phố khác nhau với các chất ô nhiễm vượt trội khác nhau.
