Sau 5 năm thực hiện Luật Đất đai (LĐĐ) 2003, bên cạnh những tác dụng tích cực giúp cho công tác quản lý nhà nước về đất đai được tiến triển, LĐĐ 2003 cũng đã bộc lộ những khiếm khuyết cần phải sửa đổi.
Nói về hiệu quả của LĐĐ 2003, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Phạm Khôi Nguyên nhận xét: Từ khi có LĐĐ 2003, công tác quản lý đất đai đã có bước tiến rất quan trọng, việc quản lý đất đai đã dần dần đi vào nền nếp.
Với sự hỗ trợ của LĐĐ, đến nay đã có trên 30% đất nông nghiệp chuyển sang làm đất công nghiệp, tạo ra gần 200 khu công nghiệp và 500 khu tiểu công nghiệp, đã giải quyết việc làm cho trước hết là gần 2 triệu nông dân…
Đóng góp của việc chuyển đổi đất đai đã tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước khoảng gần 28.000 tỉ đồng. LĐĐ đã tạo điều kiện cho các địa phương xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng: Đường sá, trường học, bệnh viện, trụ sở…
Việc triển khai LĐĐ 2003 cũng đã tăng được quyền của người dân đối với việc sử dụng đất đai trong việc chuyển nhượng, vấn đề về cho tặng, thế chấp… Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, LĐĐ 2003 đã bộc lộ những vấn đề cần được sửa đổi, bổ sung ngay.
Theo đề xuất của Bộ TN&MT, sẽ có 8 nội dung của LĐĐ 2003 cần được sửa đổi, bổ sung trong lần này, trong đó sẽ quy định rõ hơn trình tự, nội dung lập quy hoạch của các cấp; bổ sung và làm rõ các quy định về phạm vi lập quy hoạch sử dụng đất của cả nước, trong đó chú trọng nội dung lồng ghép giữa quy hoạch sử dụng đất với bảo vệ môi trường; bổ sung các quy định về căn cứ giao đất, cho thuê đất… nhằm khắc phục tình trạng dự án được bàn giao nhưng chậm đưa vào sử dụng, sử dụng đất lãng phí, kém hiệu quả, tiêu cực nhũng nhiễu trong công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đầu cơ đất đai; hạn mức sử dụng đất ở để xác định thuế nhà đất, bổ sung đối tượng giao đất, thuê đất là tổ chức kinh tế liên doanh giữa tổ chức kinh tế trong nước với tổ chức cá nhân nước ngoài, chính sách về đất ở, nhà ở đối với người nước ngoài…
Trong hàng loạt vấn đề bức xúc trong việc thi hành LĐĐ 2003 do lãnh đạo các địa phương phản ánh, nổi cộm vẫn là những vấn đề: Trường hợp không đủ điều kiện cấp sổ đỏ còn rất nhiều.
Việc thi hành Luật Nhà ở đang gặp bất cập do việc quy định giữa “sổ hồng”, “sổ đỏ”, việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khó khăn do thiếu cơ sở pháp lý để thực hiện thoả thuận giữa chủ đầu tư với người sử dụng đất…
Được biết, sau khi lấy ý kiến sửa đổi, bổ sung LĐĐ 2003 ở các tỉnh phía bắc, ở Trung Trung Bộ và Tây Nguyên, Bộ TNMT sẽ lấy thêm ý kiến của các doanh nghiệp đối với việc sửa đổi LĐĐ 2003 rồi tập hợp trình Chính phủ và Quốc hội.
Về vấn đề này, dư luận cho rằng, LĐĐ sẽ tác động rất lớn đến việc sử dụng đất đai của hàng chục triệu người dân, do đó việc người dân không được tham gia đóng góp ý kiến vào việc sửa đổi LĐĐ sẽ là thiệt thòi của người dân đối với quyền lợi của họ.
