ThienNhien.Net – Trong thời gian gần đây, vấn đề ô nhiễm ở cụm công nghiệp Trường Xuân đã được dư luận quan tâm khi VTV1 phát phóng sự về tình hình ô nhiễm ở khu cụm công nghiệp này và khu vực lân cận của thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam.
Ô nhiễm môi trường là một tất yếu khi phát triển công nghiệp và các ngành nghề sản xuất liên quan đến sản xuất công nghiệp. Tuy vậy, việc hạn chế tác động ô nhiễm của các hoạt động công nghiệp là rất cần thiết.
Quảng Nam là tỉnh không thiếu đất làm công nghiệp và hình thành các khu cụm công nghiệp có quy mô lớn. Tuy nhiên, cụm công nghiệp Trường Xuân, An Sơn, khu công nghiệp Thuận Yên đều nằm ngay trong thành phố và sát ngay những vị trí nhạy cảm về môi trường và tác động rất lớn đến đời sống nhân dân do đây là khu vực sát ngay thành phố có mật độ dân số cao và hoạt động kinh tế sôi động.
Hiện nay, cụm công nghiệp Trường Xuân đã gây ô nhiễm môi trường rất nặng nề cho cư dân ở khu vực này và vùng lân cận. Khu công nghiệp Thuận Yên, cụm công nghiệp An Sơn có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong tương lai khi đi vào hoạt động với quy mô lớn. Qua nghiên cứu sơ đồ quy hoạch và khảo sát thực tế tại vị trí hiện trạng các khu cụm công nghiệp, có thể thấy tình trạng ô nhiễm môi trường và nguy cơ ô nhiễm môi trường là một tất yếu mà nguyên nhân của nó không xuất phát từ bản chất gây ô nhiễm của sản công nghiệp mà do chủ quan, duy ý chí, do thành tích…. Chúng ta có thể thấy qua phân tích các nguyên nhân sau:
Thứ nhất, việc xác định vị trí quy hoạch các khu cụm công nghiệp là không hợp lý. Các khu, cụm công nghiệp này đều nằm ở phía Tây và Tây Nam của Thành phố. Đây là vị trí đón gió Tây và Tây Nam vào mùa hạ. Do đó, khi các khu, cụm công nghiệp này hoạt động khói bụi, mùi hôi thối và các chất thải nguy hại khác có thể theo luồng gió Tây Nam thổi trực tiếp vào thành phố ở một khoảng cách chưa đầy 500m. Về mặt lý thuyết, khi xây dựng các khu công nghiệp, nhà máy, kể cả một lò gặch đốt bằng than không được xây dựng ở vị trí mà khói bụi sẽ thổi vào khu vực dân cư, trong khi đây lại là một thành phố. Mặc dù quy mô không lớn và quy hoạch các ngành không gây ô nhiễm nhưng thực tế mới chỉ rất ít các cơ sở đi vào hoạt động đã gây ô nhiễm hết sức nặng nề không chỉ ở trong không khí mà còn ở nguồn nước ngầm khiến dư luận và báo chí lên tiếng.
Thứ hai, các cụm, khu công nghiệp này phân bố trên một dải đất tương đối cao. Khu vực này được xem là nơi mà các mạch nước ngầm từ phía Tây chảy về phía Đông theo độ nghiêng của địa hình và cấu tạo nham thạch địa chất của vùng. Mặt khác, khu vực này là nơi mà các kênh dẫn nước từ hồ Phú Ninh chảy qua phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất của thành phố và vùng lân cận. Đây là một nguy cơ ô nhiễm tiềm tàng nhưng hết sức nguy hiểm. Nó sẽ ảnh hưởng lâu dài, lan ra trên phạm vi rộng và theo chiều sâu nên rất khó xử lý, kiểm soát. Trên thực tế, nước ngầm ở khu vực này đã bị ô nhiễm nặng, người dân không thể sử dụng nước ngầm cho sinh hoạt và ăn uống, một số bệnh ngoài da bắt đầu xuất hiện, mùi hôi cũng đã ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Thứ ba, khu cụm công nghiệp này nằm gần như hoàn toàn trong khu dân cư nên cần phải giải phóng mặt bằng gần 100% diện tích. Việc hoạt động của khu, cụm công nghiệp khi chưa tiến hành giải phóng xong mặt bằng đã làm cho tình trạng ô nhiễm diễn ra khó kiểm soát và tác động trực tiếp đến người dân xung quanh trong khu vực quy hoạch. Hiện nay, cả khu và cụm công nghiệp này đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng song rất chậm, tuy vậy đã gây ô nhiễm môi trường cục bộ và lan rộng. Vị trí khu công nghiệp nằm ngay sát thành phố, trong khi thành phố mới được thành lập và có tốc độ phát triển rất nhanh. Vì vậy trong tương lai gần, các cụm và khu cụm công nghiệp này sẽ nằm ngay trong trung tâm thành phố, khi đó vấn đề môi trường càng trở nên gay gắt hơn. Với quy hoạch này, ngay từ bây giờ nên đặt ra vấn đề di chuyển các cơ sở này ra khỏi trung tâm thành phố.
Các cụm công nghiệp này mới quy hoạch và đã đi vào hoạt động, nhung đã gây ô nhiễm và tiềm tàng gây ô nhiễm. Vấn đề đặt ra là phải hạn chế, khắc phục như thế nào, và quan trọng hơn là cần rút kinh nghiệm khi tiến hành quy hoạch cần lựa chọn những vị trí phù hợp hơn.
