Tình trạng này diễn ra 5-6 năm nay trên tuyến cống thoát nước thuộc phường Hà Cầu, Hà Đông, Hà Tây. Một số hộ nông dân chuyên trồng rau đã cậy nắp bê tông ở một vài điểm của hệ thống cống, thả bao tải đựng đá hộc và gạch cát, đắp một cái “đập” nhỏ khiến nước cống dâng lên, phục vụ thuận tiện cho việc “rửa rau” trước khi đem đi tiêu thụ.
Nước cống tại đây bao gồm nước thải sinh hoạt, nước từ bể tự hoại và nước mưa đổ dồn về từ 4 khu dân cư Cầu Đơ, khu tập thể Tô Hiệu, và các nhà dân sống hai bên đường Tô Hiệu và đường Lê Hồng Phong, anh P., cán bộ công ty Môi trường Đô thị Hà Đông cho biết.
Thế nhưng một số nông dân đã không ngần ngại sử dụng thứ nước ấy để rửa rau cần, cải xoong… do họ trồng, rồi đem bán ngay Hà Đông và ra Hà Nội.
Điều đáng nói ở đây là người ta làm việc đó ngay giữa thanh thiên bạch nhật, bất chấp sự nhắc nhở, thậm chí ngăn cản của cơ quan chức năng, trong khi dịch tiêu chảy cấp chỉ vừa mới chấm dứt.
Trước sự việc này, một số hộ gia đình sống tại đây đã chủ động hạ nắp cống xuống. Công ty Môi trường Hà Đông cũng thường xuyên thi hành nhiệm vụ khơi thông cống rãnh và tiến hành đậy nắp cống lại. Cẩn thận hơn, họ còn trát xi măng để cố định nắp bê tông.
Tuy nhiên, cũng chỉ được vài ngày là thanh niên của các hộ nông dân nọ lại hò nhau dùng xà beng cậy nắp cống lên, lúc công khai giữa ban ngày, lúc bí mật vào nửa đêm. Thậm chí có năm, 30 Tết, nắp cống được đậy xuống thì chỉ đến mồng 3-4 Tết là nó lại “tự động” bị bật lên.
Tình trạng này dai dẳng đến nỗi nhân dân sống gần đây đành “bó tay”, còn công ty Môi trường cũng phải chấp nhận “thỏa hiệp”, đó là tạm phá một nửa “đập” (trước cao gần miệng cống) để khơi thông dòng chảy trong khi vẫn “đảm bảo” cho “dân” rửa rau. Công ty môi trường về sau có nhờ Ủy ban nhân dân phường Hà Cầu can thiệp, song rút cuộc đâu vẫn vào đấy.
 Tranh thu rửa rau bằng nước cống. |
Lý lẽ của những người “rửa rau” là “rau này tôi cũng ăn có sao đâu”(?!), “rau giàu về nước chị ạ”, hay “chúng tôi không còn chỗ nào để rửa rau nữa”. Kỳ thực thì cũng có một cái ao cách đó một quãng, còn rửa rau bằng nước máy thì không tiện và không kinh tế đối với họ.
Trong khi đó, các hộ dân sống quanh đây đều tỏ ra vô cùng bức xúc. Trước hết là về an toàn vệ sinh thực phẩm. Rồi đến mùi hôi thối, tình trạng nhếch nhác, ruồi muỗi, mất mỹ quan. Cá biệt có nhà do móng thấp nên khi mưa to, nước cống tràn ngược vào nhà. Đấy là chưa kể nguy cơ tai nạn khi đi lại vào buổi tối và việc mất ngủ do họp chợ rau ngay bên miệng cống lúc 2-3 giờ sáng.
Mặc dù vậy, các hộ dân không dám gửi đơn lên chính quyền địa phương trình bày về vấn đề này do sợ bị… trả thù. Họ cho biết không ít lần bản thân họ cũng như nhân viên môi trường đã bị các nông dân mạt sát, chửi thề, thậm chí đe doạ hành hung. Khi được phỏng vấn, thành viên các hộ dân cư đều đề nghị giấu tên và không dám chụp ảnh, lo ngại sẽ bị phiền hà sau này.
Thiết nghĩ nhà nước, trước hết là cơ quan chức năng địa phương, cần có biện pháp kiên quyết và hiệu quả để lập lại kỷ cương, bảo vệ môi trường, sức khỏe người dân và quyền lợi chính đáng của các hộ dân bị ảnh hưởng bởi tình trạng “rửa rau” này. Đồng thời cũng nên có hướng giải quyết hợp lý hợp tình cho bà con nông dân trồng rau vốn chỉ trông vào đồng ruộng.
