Một ngày đầu năm 2008, đến làng hoa Quảng Mản, xã Bình Khê (Đông Triều-Quảng Ninh) đúng vào dịp bà con nông dân trong thôn bận rộn nhất vì đang vào mùa chăm sóc các loại hoa để chuẩn bị phục vụ Tết Nguyên đán Mậu Tý. Nhìn những vườn cúc đủ các màu: vàng, tím, cam, hồng sen đua nhau khoe sắc; những ruộng dơn, hồng đang vươn mầm xanh nõn ít ai nghĩ rằng trên xứ đồng này trước kia vào vụ đông chỉ trồng vài luống khoai lang hoặc bỏ đất trơ gốc rạ.
Không chỉ có bà con nông dân chăm bón hoa trên đồng mà người từ thị trấn Đông Triều, Mạo Khê đến mua hoa cũng rất đông. Người mua cất về bán, người đến mua vài cụm về chơi làm cho cả thôn rộn ràng không khí mùa xuân.
Đến ruộng hoa của gia đình anh Nguyễn Đức Tuyến, thấy cả 2 vợ chồng anh đều mải mê tỉa bớt những cây cúc đã nở hoa để sáng hôm sau đem đi chợ bán. Anh Tuyến cho biết: “Năm nay gia đình tôi trồng hơn 2 sào hoa, trong đó gần một sào trồng hoa cúc theo mô hình khuyến nông còn lại trồng dơn và hoa hồng. Hoa cúc trồng theo mô hình đã được thu bán một lứa, lứa gối tiếp này sẽ bán vào đúng dịp Tết âm lịch, còn một lứa nữa mới gieo hạt để bán rằm tháng Giêng.
Mọi năm gia đình tôi cũng trồng hoa cúc nhưng chủ yếu là trồng cúc thường, giá bán không cao và hoa nở không đúng vào thời điểm (thường nở sớm vào khoảng trung tuần tháng 12 hoặc sau Tết âm lịch) vì vậy giá bán thấp, nhiều khi không bán được.
Nhưng năm nay trồng theo mô hình khuyến nông, giống do Trung tâm cung cấp, lại có cán bộ kỹ thuật hướng dẫn làm theo quy trình nên cây phát triển rất tốt, mập, lứa hoa vừa rồi rất đẹp được người tiêu dùng ưa chuộng. Khi đem bán ở ngoài chợ trung tâm thị trấn ai cũng khen đẹp hơn hẳn hoa mang từ Hải Phòng, Hải Dương sang. Sào hoa bán vừa rồi, trừ các khoản đi còn lãi 2,5 triệu đồng. Tính ra trồng hoa thu nhập cao hơn cấy lúa 3-4 lần.
Cũng trên diện tích đấy chúng tôi cấy được 1 vụ lúa, trồng một vụ lạc, một vụ hoa nên không phải để đất ngủ đông. Năm nay HTX lại điều tiết nước tưới tốt nên mặc dù là năm khô hạn nhưng những ruộng trồng hoa đều có đủ nước tưới. Với kết quả này sang năm gia đình tôi sẽ tiếp tục trồng thêm 1 sào hoa nữa và đang nghiên cứu học tập xem cách trồng hoa ly trong nhà lưới thế nào để triển khai trồng đạt hiệu quả cao”.
Không chỉ gia đình anh Tuyến mà vài năm gần đây các hộ dân trong thôn Quảng Mản đã mạnh dạn chuyển đổi đất vụ đông trước chỉ trồng khoai lang hoặc lạc đông sang trồng hoa cho hiệu quả kinh tế cao. Theo thống kê của HTX dịch vụ nông nghiệp Bình Khê toàn xã hiện có 22ha trồng hoa, trong đó 9ha trồng hoa dơn, 2ha trồng hoa cúc, còn lại là trồng hồng và một số loại hoa khác. Phần lớn diện tích trồng hoa của xã tập trung ở thôn Quảng Mản. Vì đồng đất ở đây rất thích hợp với trồng hoa, đặc biệt là các loại hoa cúc, dơn, hồng, huệ. Nhờ trồng hoa giá trị thu nhập cao nên các hộ dân trong xã đã có khoản thu đáng kể để chi tiêu trong dịp Tết. Nhiều hộ cũng nhờ trồng hoa mà trở lên khá giả.
Đồng chí Phạm Văn Thành, Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp Bình Khê cho biết: 4 năm trở lại đây bà con nông dân thôn Quảng Mản bắt đầu chuyển từ trồng rau, lạc, ngô đông sang trồng hoa. Ban đầu chủ yếu là trồng các loại hoa thường như hồng, cúc, huệ, lại chưa biết điều chỉnh thời vụ nên hoa ra không đúng thời điểm vì vậy giá bán trên thị trường không cao.
Để khắc phục tình trạng này từ vụ đông năm 2007, Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với HTX triển khai thử nghiệm mô hình trồng hoa cúc chất lượng cao tại thôn Quảng Mản trên diện tích 2ha, có 23 hộ tham gia thực hiện. Mô hình đã đưa 38 giống cúc mới về cho bà con trồng, trong đó có một số giống cúc được bà con đánh giá cao vì vừa dễ trồng, vừa đẹp như cúc vàng đông, cúc điện, cúc vàng cam, hồng sen…
Do bà con đã có kinh nghiệm nên khi triển khai mô hình trồng các giống cúc mới này rất suôn sẻ, các kỹ thuật trồng, chăm sóc, tỉa cây được bà con tiếp thu ứng dụng nhanh. Đến nay có thể khẳng định trồng hoa rất phù hợp với đồng đất và tập quán canh tác của bà con trong thôn.
Với mức giá bán như hiện nay thì 1ha trồng hoa cho giá trị 90 – 100 triệu đồng, nếu vào đúng dịp Tết 1 sào hoa cúc bán cho lãi 7- 8 triệu đồng. HTX đang nghiên cứu cho bà con trồng hoa vào từng chậu nhỏ đem bán để nâng cao giá trị.
Việc chuyển đổi diện tích trồng cây vụ đông sang trồng hoa bà con trong xã đã “bắt”, tuy nhiên điều chúng tôi lo lắng là chưa tìm được đầu ra tiêu thụ sản phẩm ổn định. Với hơn 20ha hiện có thì vẫn có thị trường tiêu thụ nhưng nếu mở rộng ra thêm khoảng 10ha nữa thì đầu ra sẽ là một vấn đề.
Hợp tác xã rất tích cực trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản nhưng đến nay vẫn chưa tìm được mối tiêu thụ ổn định. Vùng nguyên liệu đã có chúng tôi rất mong có doanh nghiệp nào đó ký hợp đồng với HTX để tiêu thụ sản phẩm cho bà con.
