Các kết quả kiểm nghiệm mới đây do Cục An toàn vệ sinh thực phẩm công bố cho thấy, 90% rượu tự nấu (RTN) đều có chứa các chất độc hại. Vậy mà hàng triệu người Việt Nam đang tự đầu độc mình bằng thứ RTN đáng sợ này.
Vì lợi nhuận
Rượu làng Vân nức tiếng một thời bây giờ đã không còn như trước. Làng Vân ở thôn Yên Viên (Bắc Giang) – một làng nghề sản xuất rượu thủ công – giờ đây tràn ngập sắn khô.
Trước đây, rượu làng Vân được làm chủ yếu từ gạo nếp, gạo tẻ thì nay được thay thế bằng sắn khô. Sắn phơi đầy đường, chất đầy trong kho.
Công nghệ nấu rượu sắn rất đơn giản: Cho sắn vào thùng, chậu ngâm vài ba giờ để long vỏ, sau đó rửa qua rồi cho vào hấp chín và trộn men đem ủ trong chum, chậu. Khi bắt đầu dậy mùi, đem vào lò ra rượu.
Có lẽ đáng ngờ nhất là men rượu. Họ nói đó là bí quyết gia truyền, nhưng đó chỉ là những loại men được nhập về từ Trung Quốc có tác dụng lên men rất nhanh.
Anh Nguyễn Đức Minh – một chủ lò rượu ở làng Vân – nói: “Rượu sắn vừa rẻ lại dễ tiêu thụ. Một lít rượu sắn chỉ có 3.000đ, trong khi nấu rượu gạo, rượu nếp cái hoa vàng bán trên 10.000đ rất ít người mua. Chỉ có “con nhà rượu” mới phân biệt được đâu là rượu sắn, đâu là rượu gạo…”.
Các cơ sở nấu rượu tư nhân ở Hà Nội cũng có công nghệ tương tự. Thậm chí công nghệ làm rượu còn được hiện đại hoá bằng cách pha chế cồn công nghiệp, đường, hương liệu, màu, một số phụ gia thực phẩm để tạo ra các loại rượu khác nhau rồi tung ra thị trường.
Uống rượu – uống thuốc độc
Theo điều tra của các nhà nghiên cứu, rất nhiều loại RTN có hàm lượng acid acetic, aldehyd, methanol… cao hơn hàng trăm lần so với rượu của các nhà máy sản xuất rượu công bố.
Sở Y tế Sơn La, mới đây đã lấy 87 mẫu để kiểm tra các chất độc hại đã phát hiện 83 mẫu không đạt yêu cầu có hàm lượng methanol vượt quá quy định hàng chục đến hàng trăm lần.
Một phân tích khác của Phòng thí nghiệm hoá phân tích – Trường Đại học Bách khoa TPHCM – cho thấy, trong RTN còn tồn tại chất furfurol ở mức cao khoảng 0,65-0,66mg/lít – là một chất cực độc, không cho phép có trong rượu.
Rượu là một loại thức uống đặc biệt, yêu cầu có độ tinh khiết cao, vì thế phải tuân thủ quy định chưng cất đặc biệt. Nhưng 90% rượu trên thị trường đều tự chưng cất, lẫn nhiều tạp chất độc hại hoặc pha thêm chất cồn công nghiệp.
TS Hoàng Kim Thanh – Trưởng phòng truyền thông của Viện Dinh dưỡng – cho rằng: “Uống 1 chén RTN độc hại bằng ăn 10 bát phở có chứa formol. Các chất độc hại trong rượu khi được sản xuất theo quy trình công nghiệp của các nhà máy sản xuất thường được khử rất kỹ, còn rượu nấu thủ công vừa không được đảm bảo vệ sinh, vừa chứa các chất độc hại, ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ. Nếu ví uống RTN như uống thuốc độc thì cũng không quá…”.