Trong nhiều thập niên qua, Trung Quốc đã xây dựng nhiều đặc khu kinh tế theo định hướng thị trường. Tuy nhiên, hầu hết các đặc khu kinh tế này đều gây ô nhiễm môi trường nên hiện nay các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang nỗ lực hướng đất nước vào quỹ đạo phát triển bền vững, thông qua các đặc khu kinh tế “xanh”.
Phát triển bền vững
Các phương tiện truyền thông cho biết, Bắc Kinh đã chọn ra 2 nhóm thành phố ở miền Trung làm “đầu tàu” áp dụng các chính sách phát triển bền vững và thân thiện môi trường.
Chi tiết của sáng kiến này chưa được công bố đầy đủ nhưng cơ quan hoạch định chính sách kinh tế hàng đầu Trung Quốc – Ủy ban quốc gia về Phát triển và Đổi mới – đã kêu gọi có những bước đột phá mạnh bạo và sáng tạo trong chiến dịch bảo tồn nguồn năng lượng và bảo vệ môi trường sinh thái. Theo ủy ban, các thành phố liên quan sẽ phải đi tiên phong trong việc áp dụng chính sách mới, khác hẳn các phương thức truyền thống về công nghiệp hóa và đô thị hóa.
Hai nhóm thành phố thí điểm lần này là nhóm Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc và nhóm Chu Châu thuộc tỉnh Hồ Nam. Nhóm Vũ Hán gồm 9 thành phố, với Vũ Hán – thủ phủ tỉnh Hồ Bắc – là trung tâm. Nhóm Chu Châu gồm 3 thành phố thuộc tỉnh Hồ Nam: Trương Sa, thủ phủ của tỉnh, Chu Châu và Tương Đàm.
Theo các quan chức Trung Quốc, những thành phố này được chọn vì phần lớn đều có nền công nghiệp lạc hậu, đã khai thác đến kiệt quệ các tài nguyên thiên nhiên và gây ô nhiễm môi trường. Các thành phố này bị tụt hậu cũng vì kiểu phát triển bất chấp hậu quả như thế.
Cần nhiều nỗ lực
Sự lựa chọn trên phù hợp với chủ trương của Chính phủ Trung Quốc. Đó là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế các thành phố miền Trung. Bởi khu vực này vẫn phát triển chậm hơn nhiều so với các tỉnh phía Nam và vùng duyên hải, nơi tăng trưởng kinh tế đang bùng nổ.
Theo dự đoán, các nhà lãnh đạo Hồ Nam và Hồ Bắc sẽ chỉ đạo sát sao để tìm ra phương cách cải thiện việc bảo tồn tài nguyên và bảo vệ môi trường. Tỉnh trưởng Hồ Nam, ông Chu Quang, cho biết sẽ xem xét kế hoạch hành động sơ bộ cho nhóm Chu Châu trước khi đệ trình lên chính phủ phê duyệt. Ông không cung cấp chi tiết cụ thể ngoài việc nói Hồ Nam sẽ phải tận dụng tối đa chính sách mới để làm thí điểm trên nhiều mặt và phát triển.
Quyền tỉnh trưởng Hồ Bắc, ông Lý Hoằng Trung, phát biểu chi tiết hơn. Ông đưa ra 7 lĩnh vực ưu tiên hàng đầu với nhóm Vũ Hán. Đây là các lĩnh vực cần có bước đột phá lớn, chẳng hạn các ngành dịch vụ ngoài xã hội và các dịch vụ công quyền.
Cả ông Lý lẫn ông Chu sẽ phải nỗ lực rất nhiều. Bởi mục tiêu tăng trưởng kinh tế nhanh đã ăn sâu trong tâm trí các lãnh đạo chính quyền, từ cấp thấp nhất. Việc thuyết phục các quan chức địa phương ở những cấp này phải dành ưu tiên hàng đầu cho việc bảo tồn tài nguyên, bảo vệ môi trường quả không hề đơn giản.
