Trong những ngày gần đây, liên tiếp những đơn thư của người dân ở các khu 5, 6, 7 của phường Quang Hanh, thị xã Cẩm Phả phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường không khí của khu dân cư do cơ sở tái chế dầu của Công ty TNHH tái sinh TCN gây ra. Thế nhưng cơ sở này vẫn tiếp tục tồn tại vì theo kết luận của các cơ quan chức năng thì ô nhiễm môi trường mới chỉ là ”nguy cơ”…
Kết luận kiểm tra chung chung?
Bắt đầu từ năm 2003, một số hộ dân ở khu 5, phường Quang Hanh, TX Cẩm Phả bắt đầu có đơn kiến nghị các cơ quan chức năng của phường, thị xã về việc ô nhiễm môi trường do quá trình tái chế dầu thải của Công ty TNHH tái sinh TCN gây ra. Để giải quyết kiến nghị của người dân, UBND TX Cẩm Phả, Thanh tra Sở Tài nguyên Môi trường cũng đã vào cuộc kiểm tra. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra của các cơ quan chức năng của TX Cẩm Phả và Sở Tài nguyên Môi trường đều khẳng định “không có dầu gây ô nhiễm trong quá trình tái chế” hoặc “về cơ bản nguy cơ ô nhiễm môi trường là có nhưng chưa rõ rệt”…
Tại công văn số 615/CV-UB, ngày 13/10/2006, Chủ tịch UBND thị xã trả lời kiến nghị của người dân khẳng định: Qua thực tế đoàn đã kiểm tra tại hiện trường không có dầu ô nhiễm trong khi đang thực hiện tái chế. Đoàn kiểm tra của thị xã yêu cầu Công ty TNHH tái sinh TCN quan tâm hơn nữa đến môi trường và quy mô hoạt động không được lớn hơn hiện nay. Nếu công ty không thực hiện đúng yêu cầu trên thì UBND TX sẽ báo cáo UBND tỉnh, Sở Tài nguyên – Môi trường, Sở Kế hoạch – Đầu tư kiểm tra xem xét bằng phương tiện đo đạc mức độ ô nhiễm, nếu quá mức độ sẽ thu hồi giấy phép kinh doanh.
Tiếp đó, ngày 17/10/2006, Thanh tra Sở Tài nguyên – Môi trường đã tiến hành kiểm tra cơ sở tái chế dầu của Công ty TNHH dầu tái sinh. Theo biên bản làm việc của thanh tra môi trường khi tiến hành kiểm tra cơ sở tái chế dầu vào cuối năm 2006, Công ty chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa làm thủ tục đăng ký quản lý, thu gom vận chuyển và xử lý chất thải nguy hại; chưa nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp; chưa làm thủ tục khai thác nước mặt, phí bảo vệ môi trường.
Kết quả kiểm tra hiện trạng công tác bảo vệ môi trường: Chưa xây dựng kho chứa nguyên liệu. Các phuy dầu thải để ngoài trời. Hệ thống xử lý nước thải chưa đảm bảo, nước thải đầu ra vẫn còn váng dầu, màu đục. Dầu nguyên liệu đầu vào còn rò rỉ ra ngoài nền đất, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất, nước. Sân nền chưa được bê tông hóa, không khí trong khu sản xuất có mùi dầu. Kết luận của đoàn kiểm tra, về cơ bản nguy cơ ô nhiễm môi trường của cơ sở sản xuất là có, nhưng chưa rõ rệt.
Vì vậy yêu cầu công ty làm thủ tục đăng ký tiêu chuẩn vận hành của công nghệ tái chế đang thực hiện, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, lập đăng ký quản lý thu gom vận chuyển chất thải nguy hại trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm thủ tục xin phép khai thác nước mặt cho sản xuất và chấp hành đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước về phí nước thải, phí bảo vệ môi trường.
Ô nhiễm không còn là nguy cơ
Theo phản ánh của người dân, thời gian qua, đặc biệt là vào buổi chiều, buổi tối những ngày từ 7 đến 10/11, cả khu vực dân cư xung quanh đều bị “bao vây” bởi một mùi khét rất khó chịu bay ra từ xưởng tái chế dầu của Công ty TNHH tái sinh TCN nằm trên mé đồi thuộc tổ 13, khu 5, phường Quang Hanh. Những người dân ở đây cho biết, mùi từ cơ sở tái chế dầu bay ra khiến thanh niên còn cảm thấy khó thở, còn những người cao tuổi và trẻ em thì có khi có cảm giác tức ngực, buồn nôn.
Đứng cách xa cơ sở tái chế dầu khoảng hơn 100 mét nhưng vẫn cảm thấy một mùi hăng hắc rất khó chịu xộc vào mũi. Anh Nguyễn Mạnh Trường, tổ 4, khu 5 phường Quang Hanh cho biết, là thợ lò có sức khỏe như em mà khi ngửi mùi đó còn cảm thấy choáng váng, khó thở.
Chị Nguyễn Thị Huệ, tổ 4, khu 5, phường Quang Hanh cho biết, khi ngửi mùi đó, cháu nhỏ nhà chị đã phải trùm chăn nhưng vẫn không tránh khỏi bị nôn…Bà Phùng Thị Chốc, tổ 1, khu 6 phường Quang Hanh cho biết là đã kiến nghị với chính quyền rất nhiều lần nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.’
 |
| Chất thải trong quá trình tái chế dầu được coi là rất độc hại vì có chứa nhiều kim loại nặng. |
Hầu hết những người dân trong khu vực này đều phản ánh rằng cơ sở tái chế dầu này thường thải mùi độc hại ra môi trường vào buổi tối. Mùi đó bốc ra nồng nặc nhất là khi công ty đổ chất thải từ quá trình trưng cất. Còn trong quá trình đang trưng cất thì hầu như không có mùi mấy. Do ngoài giờ hành chính nên người dân có gọi điện cho các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương thì cũng không có người đến ngay để chứng kiến mức độ ô nhiễm mà người dân phải gánh chịu, thường thì sáng hôm sau các cơ quan chức năng mới đến kiểm tra thì lại không đúng thời điểm mà cơ sở xả mùi độc hại ra môi trường. Và vì thế, giữa kết luận của các đoàn kiểm tra và kiến nghị của người dân thường có sự “vênh” nhau.
Theo các quy định hiện hành về bảo vệ môi trường, dầu thải nằm trong danh mục những chất thải nguy hại. Nghĩa là việc hành nghề xử lý, vận chuyển, tiêu hủy dầu thải phải tuân theo các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường. Việc hành nghề xử lý, tiêu hủy chất thải nguy hại phải tuân thủ theo quy định như: có báo cáo đánh giá tác động môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt… Bên cạnh đó, cơ sở hành nghề xử lý chất thải nguy hại còn phải tuân thủ nghiêm những quy định về bảo hộ lao động, kiểm soát ô nhiễm môi trường, trình độ cán bộ kỹ thuật…
Tuy nhiên, hiện nay, phía Công ty TNHH tái sinh TCN mới đang tiến hành hoàn tất các thủ tục về đánh giá tác động môi trường, thủ tục về quản lý chất thải nguy hại và dây chuyền tái chế… theo quy định để trình các cơ quan chức năng phê duyệt. Thế nhưng, với công nghệ còn hết sức giản đơn chỉ là 2 lò trưng cất theo kiểu thủ công, không có hệ thống quan trắc môi trường thì bằng mắt thường cũng có thể nhận thấy rằng không đảm bảo để xử lý hết những độc hại của loại dầu thải đối với môi trường xung quanh.
Hiện do chưa có hệ thống quan trắc và chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường nên cũng chưa thể đánh giá được chính xác mức độ ô nhiễm do hoạt động tái chế dầu gây ra. Nhưng có thể nói việc ô nhiễm môi trường do tái chế dầu không chỉ còn là “nguy cơ” như cơ quan chức năng nhận định nữa mà đang hiện hữu gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt hàng ngày của hàng chục hộ dân quanh khu vực. Với một cơ sở xử lý chất thải nguy hại như vậy có nên đặt ở gần khu dân cư như vậy không? Và nếu được phép thì các cơ quan chức năng cần có biện pháp đủ mạnh kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của cơ sở tái chế dầu này, góp phần bảo vệ môi trường sống của nhân dân.
