Khởi phát tại phường Phước Hải, TP.Nha Trang hồi đầu tháng 9, hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản trên heo mà người dân thường gọi là bệnh heo tai xanh đã lây lan trên diện rộng và phát triển thành dịch trên địa bàn 4 huyện, thành phố. Ngày 05/10, UBND tỉnh Khánh Hoà đã triệu tập cuộc họp bất thường nhằm tập trung đối phó với đại dịch trên đàn heo.
Tâm lý chủ quan
Ngày 06/09, lần đầu tiên phát hiện gần như cùng một lúc hàng chục con heo ở khu vực tổ 3-An Hoà, phường Phước Hải, TP.Nha Trang cùng có triệu chứng rối loạn hô hấp, bỏ ăn rồi lăn quay ra chết; người dân địa phương rất hoang mang lo lắng bởi đây là lần đầu tiên “bệnh lạ” trên con heo xuất hiện tại địa bàn; trong khi ở Phước Hải không có nhân viên phụ trách công tác thú y.
Ông Tám Bình, một người dân có heo bị tiêu huỷ thú thật: “Trong lúc báo, đài liên tục thông tin về dịch bệnh gia súc, gia cầm gây thiệt hại nghiêm trọng ở nhiều nơi thì ở Nha Trang, Khánh Hoà chưa có dịch. Đàn heo, gà vẫn sinh sôi phát triển và tiêu thụ bình thường. Vì vậy, khoảng 1 tuần đầu không ai nghĩ rằng đây là dấu hiệu của đại dịch heo tai xanh. Ngày 10-11/09, cán bộ phường và nhân viên trạm thú y mới xuống lấy mẫu huyết thanh gửi đi xét nghiệm.
Ngày 19/09 mới thực hiện tiêu huỷ đàn heo bệnh ở tổ 3-An Hoà, phường Phước Hải”. Dù thời điểm ấy, UBND tỉnh Khánh Hoà đã ban hành quyết định công bố hội chứng PRRS tại phường Phước Hải, TP.Nha Trang nhưng do tâm lý chủ quan trong dân cộng với phản ứng không nhanh từ phía chính quyền các cấp và một số cơ quan quản lý chuyên ngành dẫn đến thông tin về diễn biến và tốc độ lây lan của bệnh heo tai xanh chưa được phổ biến đầy đủ trên phạm vi toàn tỉnh…
Đáng tiếc, mặc dù dịch bệnh đã và đang lây lan trên diện rộng nhưng suốt 1 tháng qua, tỉnh chưa áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ “đường đi” của heo bệnh từ ổ dịch đến lò mổ. Tình hình tiêu thụ thịt heo trên thị trường toàn tỉnh vẫn hết sức thoải mái vô tư. Ngày 05/10, dạo một vòng quanh chợ Đầm, chợ Xóm Mới, chợ Minh Châu và khoảng 10 chợ ven đường ở TP.Nha Trang, không hề có cán bộ thú y đi làm nhiệm vụ và cũng không bắt gặp bất cứ tín hiệu nào khả dĩ có thể cảnh báo về dịch bệnh “heo tai xanh”.
Theo quy định của Bộ NNPTNT, các địa phương khi phát hiện heo bệnh phải tiến hành tiêu huỷ ngay, không phải chờ kết quả xét nghiệm. Trong thực tế, tại TP.Nha Trang việc tổ chức tiêu huỷ heo bệnh chậm, kể cả sau khi đã có kết quả xét nghiệm huyết thanh dương tính.
Dịch bệnh hoành hành như bão
Nếu như gần nửa cuối tháng 9, “heo tai xanh” chỉ luẩn quẩn trong phạm vi TP.Nha Trang thì chỉ trong vòng 10 ngày gần đây, dịch bệnh đã xuất hiện thêm ở 12 điểm thuộc 3 huyện là Ninh Hoà, Diên Khánh và Cam Lâm. Theo báo cáo nhanh của Sở NNPTNT Khánh Hoà, tính đến chiều ngày 05/10, đã xác định trên địa bàn toàn tỉnh có 697 con heo (khoảng hơn 45 tấn) tại 42 chuồng trại chăn nuôi ở 13 thôn bị mắc bệnh đã bị tiêu huỷ.
Quá trình xét nghịêm huyết thanh cũng như bệnh phẩm cho thấy, ở đâu có lấy mẫu thì ở đó cho kết quả dương tính và báo động là các chuyên gia Trung Quốc kết hợp với Cục Thú y lấy mẫu giám sát tại phường Phước Long (Nha Trang) đã phát hiện có 2 mẫu virus dương tính thuộc thể độc lực cao. Những ngày qua, cán bộ thú y chuyên trách của tỉnh chạy… “vắt chân lên cổ” nhưng làm không xuể, bởi vì lực lượng thiếu mà lượng công việc ngày càng nhiều và liên tục phát sinh.
Được biết, tại cuộc họp khẩn cấp sáng 05/10, UBND tỉnh đã chỉ đạo, trong vài ngày tới, Chi cục Thú y sẽ thành lập thêm 2 chốt kiểm dịch gia súc, gia cầm và trong trường hợp cần thiết có thể tạm thời đóng cửa 60 cơ sở giết mổ gia súc tập trung trên địa bàn TP.Nha Trang.
