Thiennhien.net – Xưa nay, theo kinh nghiệm dân gian, mật gấu ngựa vốn được xem là một dược liệu quý giá để chữa bệnh. Tuy nhiên, việc nuôi nhốt và khai thác mật gấu ngựa như hiện nay hoàn toàn thiếu tính nhân văn, không bền vững và đã bị luật pháp nghiêm cấm. Người tiêu dùng nên hướng đến việc sử dụng các sản phẩm thay thế mật gấu, an toàn, kinh tế hơn mà cũng không kém phần hiệu quả.
Gấu nhà đến từ rừng
Việc sử dụng mật gấu chữa bệnh có ở Trung Quốc từ hàng ngàn năm trước, sau lan truyền sang nhiều quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.
Theo Đông y, mật gấu ngựa còn gọi là hùng đởm, được xem là vị thuốc quý đứng đầu trong các loại mật động vật, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng , chống chức mỏi, đau lưng, vàng da, đau dạ dày, trợ tiêu hóa. Còn trong Tây y, mật gấu được dùng làm tan sỏi mật, hỗ trợ điều trị xơ gan, ung thư gan. Vì được đánh giá cao như vậy nên mật gấu ngựa rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, không nhiều người dùng mật gấu biết rằng hầu hết số gấu bị khai thác lấy mật hiện nay đều có nguồn gốc từ tự nhiên. Chúng bị săn bắt và nuôi nhốt để đáp ứng nhu cầu mật rất lớn trên thị trường. Trào lưu nuôi nhốt gấu lấy mật ở nước ta xuất hiện từ khoảng 3 thập kỷ trước, do không được kiểm soát tốt ngay từ đầu nên đã lan rộng trong cộng đồng, tập trung ở một số tỉnh thành lớn như Nghệ An, Hà Tây, Bình Dương, Tp. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Hải Phòng.
 Ảnh: AFF |
Theo thống kê năm 2006, có khoảng 5.000 cá thể gấu bị nuôi nhốt trên cả nước. Con số trên thực tế có thể còn cao hơn.
Bán và tiêu thụ mật gấu là trái phép
Theo quy định của pháp luật, việc kinh doanh mật gấu là trái phép. Ngày 15/06/2006, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, Hứa Đức Nhị đã ký ban hành quy chế về quản lý gấu nuôi, trong đó quy định cấm việc giết mổ, khai thác, vận chuyển và kinh doanh mật và các bộ phận khác của cơ thể gấu; cấm các hoạt động mua bán, quảng cáo, xuất nhập khẩu, tạm nhập – tái xuất khẩu gấu và các sản phẩm gấu trái quy định. Như vậy có thể hiểu rằng việc mua và tiêu thụ mật gấu của công chúng hiện nay đang hậu thuẫn và tiếp tay cho những hành vi vi phạm, mặt khác g óp phần đẩy loài gấu đến bờ vực tuyệt chủng.
| Việt Nam có 2 loài gấu là gấu ngựa (Ursus thibetanus) và gấu chó (Helarctos malayanus). Cả hai loài gấu này đều bị đe dọa bởi tình trạng mất môi trường sống và nạn săn bắt, đặc biệt loài gấu ngựa đang bị con người lạm dụng nuôi nhốt để khai thác lấy mật. Trong Sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ Thế giới, chúng đều được xếp vào bậc dễ bị thương tổn. Hai loài này cũng có tên trong phụ lục Công ước buôn bán quốc tế các loài có nguy cơ bị tuyệt chủng CITES và phụ lục IB của Nghị định 32/2006/NĐ-CP, nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại. |
Không an toàn như nhiều người lầm tưởng
Cũng vì “khuất mắt trông coi” nên hầu hết người tiêu dùng không hề hay biết rằng tình cảnh gấu bị nuôi nhốt và khai thác lấy mật vô cùng đáng thương. Nếu ai đã từng nghe tiếng gấu tru lên trong các trại nuôi nhốt hẳn khó có thể nguôi ngoai, một thứ âm thanh kéo dài vừa như gầm rú, vừa như tru tréo, vừa hoang dại lại vừa như tiếng cầu cứu của một con người.
Đó là chưa nói đến tình trạng vệ sinh, thú y tại các trang trại nuôi nhốt gấu cũng hết sức cẩu thả, tồi tệ. Có những con đã chết vì bị nhiễm trùng các vết chích, mổ và vết thương khi bị sập bẫy.
Không ai có thể dám chắc đàn gấu đang bị khai thác hoàn toàn khỏe mạnh, mật đạt chất lượng tốt để phục vụ công tác chữa bệnh. Ý kiến chuyên gia cho biết gấu nuôi thường mắc các bệnh tụ cầu trùng, xoắn trùng. Người dùng mật của những con gấu mắc các bệnh này cũng có nguy cơ nhiễm bệnh. Ngoài ra, việc lấy mật không đúng quy cách khiến gấu dễ bị áp xe gan. Rất nhiều trường hợp, người lấy mật không sát trùng kim bằng cồn y tế mà chỉ đơn thuần đổ rượu Lúa Mới lên bụng gấu rồi chọc kim vào khiến gan gấu nhiễm trùng, mưng mủ.
 Ảnh: Hiệp Bách Niên |
Nên dùng sản phẩm thay thế mật gấu
Năm 1902, Hammerstan, một giáo sư người Thụy Điển, phát hiện ra thành phần chính tạo nên tác dụng kì diệu của mật gấu ngựa là UDCA – Ursodeoxycholic acid, một loại axít mật chỉ có ở mật gấu ngựa. UDCA có tác dụng tăng cường sức khỏe, chống mệt mỏi, chống stress, giúp tăng cường khả năng giải độc của gan, bảo vệ và phục hồi chức năng gan trong viêm gan do rượu, viêm gan mạn, hỗ trợ điều trị ung thư gan, ruột, phòng ngừa ung thư ruột già,…UDCA đã được Cục Quản Lý Dược và Thực Phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận là thuốc làm tan sỏi mật, phòng ngừa sỏi mật và xơ gan tắc mật nguyên phát hơn 20 năm nay.
Thời gian qua, trên thị trường xuất hiện dược phẩm mới DaewoongURSA-S của Tập Đoàn Dược Phẩm Daewoong (Hàn Quốc), do Công ty TNHH Dược phẩm Hiệp Bách Niên phân phối, hiện đang được quảng cáo và bán rộng rãi trên thị trường. Đây là sản phẩm đầu tiên tại Việt Nam chứa UDCA, dưới dạng viên nang mềm. Mỗi viên Daewoong URSA-S chứa 50mg UDCA tinh khiết (tương đương 1cc mật gấu ngựa tươi hoặc 250mg mật gấu ngựa khô), được sản xuất theo công nghệ hiện đại, bán tổng hợp từ mật của một số loài gia súc, gia cầm chăn nuôi.
Với thành công đã đạt được tại nhiều quốc gia khác, hy vọng URSA-S sẽ sớm được người tiêu dùng Việt Nam chấp nhận. Cũng hy vọng rằng trên thị trường sẽ có thêm nhiều sản phẩm thảo dược thay thế, để người tiêu dùng có nhiều lựa chọn hơn, thay vì chỉ nghĩ đến mật gấu mỗi khi đau nhức, có bệnh.
