Thay đổi hành vi, giảm tiêu thụ các sản phẩm từ ĐVHD

ThienNhien.Net – Sáng 16/08/2007, tại Hà Nội, WWF Greater Mekong và TRAFFIC Đông Nam Á – Chương trình Tiểu vùng Mê Kông mở rộng đã tổ chức buổi hội thảo đánh giá về dự án “Thay đổi hành vi – Giảm tiêu thụ các sản phẩm Động vật hoang dã tại Hà Nội, Việt Nam”, do Tổ chức phát triển Quốc tế Đan Mạch (DANIDA) tài trợ. Cũng trong buổi hội thảo này, WWF và TRAFFIC chính thức đưa ra các kế hoạch hoạt động Pha II của dự án. Có mặt tại hội thảo gồm có đại diện của Quốc hội, Cảnh sát Môi trường, Cục kiểm lâm Việt Nam, Cục Môi trường, Tổng cục Hải quan, và đại diện các đối tác của dự án, cùng các tổ chức bảo tồn trong nước và quốc tế, các nhà báo đã từng hợp tác chặt chẽ với dự án từ Pha I đến nay.

Hiện nay, tại Đông Nam Á, Việt Nam là điểm trung chuyển trong đường dây buôn bán trái phép các sản phẩm động thực vật hoang dã. Với tài nguyên thiên nhiên giàu có, Việt Nam trở thành một trong những nơi cung cấp hàng loạt các sản phẩm động thực vật hoang dã cho thị trường quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc. Đồng thời, do số dân giàu có ở các thành phố lớn ngày càng gia tăng, Việt Nam cũng là nơi tiêu thụ nhiều các sản phẩm và dẫn xuất có nguồn gốc từ động thực vật cả trong nước lẫn nước ngoài. Trong cuộc khảo sát của TRAFFIC, gần một nửa người dân Hà Nội được phỏng vấn, thừa nhận rằng đã từng sử dụng các sản phẩm động thực vật hoang dã. Do vậy, yêu cầu nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề này đã trở nên cực kỳ cấp thiết.    


Tại hội thảo, TRAFFIC đã công bố bản báo cáo “Vấn đề là thái độ – Trong tiêu dùng các sản phẩm động vật hoang dã (ĐVHD) ở Hà Nội, Việt Nam”.  Khảo sát này được thực hiện tại Hà Nội vào cuối năm 2005 về kiến thức, thái độ và thói quen tiêu dùng các sản phẩm ĐVHD.  Đại diện của TRAFFIC nhấn mạnh rằng báo cáo đưa ra những thông tin đáng kinh ngạc về vấn đề này, đồng thời cung cấp một nền tảng để xây dựng những chiến dịch giáo dục và nâng cao nhận thức một cách hiệu quả nhất.  Báo cáo cũng xác định những đối tượng cần hướng tới của các chiến dịch truyền thông và đưa ra những gợi ý quý giá cho chương trình nâng cao nhận thức cho người dân.  Những kết quả khảo sát ban đầu này đã được WWF và TRAFFIC sử dụng để phát triển thành công các hoạt động nhằm thay đổi hành vi của người tiêu dùng các sản phẩm ĐVHD.   

Cũng trong hội thảo, nhóm thực hiện dự án đã trình bày những hoạt động thành công nhất trong hai năm đầu tiên của chiến dịch.  Các hoạt động đó bao gồm: ba đoạn quảng cáo trên truyền hình của các em học sinh PTTH tại Hà Nội, chiến dịch quảng cáo với nhân vật nổi tiếng, đêm dạ hội hóa trang gây quỹ tại Hà Nội, và một bộ phim tài liệu về đề tài Buôn bán gấu.  Bộ phim tài liệu này đã được chọn trình chiếu tại Liên hoan phim về chủ đề Môi trường và Điện ảnh Quốc tế EcoVision 2007 tại Ý.  Đồng thời, nhân dịp này WWF và TRAFFIC cũng chính thức trao chứng chỉ biểu dương các sinh viên tình nguyện tham gia vào hoạt động Giáo dục lưu động về Buôn bán Động vật hoang dã, chương trình được thực hiện tại hơn 20 trường THCS tại Hà Nội. 


Một hoạt động nổi bật khác là bản trình bày kết quả Đánh giá giữa kỳ của nhóm Tư vấn độc lập về hoạt động của dự án.  Bản đánh giá bao gồm hai phần, phần một là những nhận xét về hoạt động của dự án và phần hai là đưa ra những gợi ý cho hoạt động tiếp theo của Pha II.  Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả của các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức, một loạt các hoạt động mới trong Pha II được đưa ra với sự hợp tác chặt chẽ của các đối tác như các cơ quan báo chí Việt Nam, Trung Ương Đoàn, các nhân vật nổi tiếng và các nhà tài trợ.  Trong đó, mục tiêu quan trọng của Pha II là nâng cao năng lực của các cán bộ thuộc cơ quan thực thi pháp luật, cơ quan báo chí và thu hút được sự quan tâm của các nhà lãnh đạo cao cấp.   


Cơ quan tài trợ của dự án – DANIDA rất hài lòng với những thành tựu đạt được của Pha I và cam kết tiếp tục hỗ trợ việc mở rộng dự án trong hai năm tiếp theo.  Phát biểu tại buổi tổng kết và chính thức công bố Pha II của dự án, bà Helene Jordans, Tham tán của Đại Sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam nói: “Tôi thật sự ấn tượng về những kết quả của dự án, và chính phủ Đan Mạch rất tự hào đã là nhà tài trợ cho dự án này, một dự án tạo ra những đột phá quan trọng trong việc thay đổi thói quen tiêu dùng các sản phẩm ĐVHD một cách thiếu bền vững của người dân Hà Nội.  Tôi mong chờ vào sự mở rộng và những hoạt động mới của Pha II”.   


Một trong những hoạt động đầu tiên của Pha II sẽ được tiến hành ngay sau lễ công bố này là hoạt động Giáo dục lưu động về buôn bán ĐVHD. Hoạt động này do một nhóm sinh viên tình nguyện thực hiện dưới sự hỗ trợ của WWF và TRAFFIC, sẽ diễn ra tại 23 trường THCS tại Hà Nội. Cụ thể là thiết lập các câu lạc bộ bảo vệ ĐVHD trong trường học, nhằm giáo dục thế hệ trẻ biết giữ gìn và bảo tồn sự đa dạng sinh học của Việt Nam.  


Dựa trên các kinh nghiệm từ Pha I và với mong muốn tăng hiệu quả của các hoạt động ở Pha II, TRAFFIC và WWF sẽ tập trung vào việc nâng cao năng lực cán bộ của các đối tác tham gia dự án, bao gồm Chi cục Kiểm lâm Hà Nội – là cơ quan đang phụ trách đường dây nóng về các hoạt động buôn bán ĐVHD, cảnh sát môi trường, và hải quan. Các chiến dịch truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng cùng các nhân vật nổi tiếng cũng sẽ tiếp tục được thực hiện và đầu tư nhiều hơn. Thêm vào đó, việc tập huấn cho các nhà báo, cũng như nâng cao nhận thức của ban biên tập các cơ quan báo chí sẽ giúp làm giảm số lượng các bài báo có nội dung chưa chính xác về vấn đề buôn bán ĐVHD trái phép mà một số tờ báo vẫn mắc phải trong thời gian qua.  


Các doanh nhân và cán bộ các cơ quan nhà nước được xác định là nhóm tiêu thụ chính các sản phẩm ĐVHD, do đó dự án cũng xây dựng các kế hoạch để các hoạt động của Pha II tập trung vào các đối tượng này nhiều hơn. Bao gồm việc xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các hoạt động tuyên truyền tại các điểm công cộng, như là các sự kiện thể thao và truyền thông, sẽ được thực hiện trên toàn thành phố, với sự hợp tác của Thành đoàn Hà Nội, Uỷ ban Thể dục Thể thao, các tổ chức bảo tồn và các công ty quảng cáo. 


Ngoài ra, các nhà lãnh đạo cấp cao của chính phủ, các đại biểu quốc hội, những người có ảnh hưởng to lớn đối với việc xây dựng chính sách và thi hành pháp luật liên quan đến buôn bán ĐVHD, cũng sẽ là đối tượng mục tiêu của dự án trong hai năm tới. 
  
Các hoạt động Pha II đã được thảo luận một cách chi tiết với các đối tác của dự án trong phần hội thảo buổi chiều cùng ngày. Đại diện các cơ quan và tổ chức đã đóng góp nhiều ý kiến có giá trị và thiết thực cho việc thực hiện các hoạt động của dự án trong Pha II một cách hiệu quả nhất.