Làng nghề giết mổ gia súc Phúc Lâm, xã Hoàng Ninh, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã có từ vài chục năm nay, trước khi Nhà nước bỏ chế độ tem phiếu. Đây hiện đang là một điểm “nóng” về ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ người dân.
Là làng nghề chuyên giết mổ gia súc lớn nhất miền Bắc, người dân Phúc Lâm rất thạo nghề. Mọi hoạt động giết mổ chỉ diễn ra vào ban đêm, để sáng sớm ngày hôm sau, đáp ứng lượng thực phẩm về các tỉnh thành phố phía Bắc.
Khi nền kinh tế thị trường “ập” về làng cũng là lúc nhu cầu thực phẩm gia súc như thịt bò, thịt trâu tăng nhanh. Mỗi nhà trước đây “sở hữu” 1 lò mổ nay đã chuyển sang phân cấp “chuyên” hơn. Nhà chuyên thu gom “đầu vào” sắm ôtô lên tận các tỉnh miền núi như Sơn La, Cao Bằng… “gom” trâu bò về. Nhà thì chuyên mổ, sẻ… Các công đoạn phân phối thịt về các tỉnh thành cũng được “giao” cho 1 vài nhà. Đặc biệt hình thành đội quân chuyên đi giết mổ thuê, với giá trung bình là 15.000đ/con. Trong một đêm, một người bình thường mổ được 5 con, tức là vừa mổ, lọc thịt, phân loại: thịt ra thịt, xương ra xương, da ra da hoàn chỉnh. Và chỉ 4 giờ sáng, làng đã ngưng mọi “hoạt động”.
Về làng giết mổ gia súc Phúc Lâm, dễ dàng “nhận thấy” mùi hôi bốc lên mạnh. Thêm nữa, mấy năm gần đây, da trâu bò được Trung Quốc thu mua nên một số cơ sở giết mổ đã bắt đầu làm thêm công đoạn: sơ chế, muối da để thu gom dần cho đủ chuyến vận.
Lợi ích trước mắt rất dễ nhận thấy. Thế nhưng, hậu quả để lại lâu dài: đó là vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Một ngày gần 1.000 con trâu, bò bị xẻ thịt. Máu, phân, lông… thải ra cộng lại cũng là một khối lượng lớn. Những thứ không dùng được này lại được trực tiếp thải ra cống, rồi ra ao… Xương được cho vào bao tải ngâm xuống ao, hồ dọc tuyến đường 1A (cũ) qua làng.
 |
| Cổng vào làng nghề Phúc Lâm |
 |
| Mọi hoạt động giết mổ trầu bò bắt đầu từ 22h đêm hôm trước… |
 |
| Mỗi “tay” mổ thuê có thể mổ được khoảng gần 10 con trâu, bò mỗi đêm. |
 |
| Khâu quan trọng nhất là lọc thịt ra khỏi bộ khung xương trâu, bò dành cho người có tay nghề cao nhất |
 |
| Phụ nữ cùng tham gia vào quá trình giết mổ với các công việc nhẹ nhàng như lọc da, làm lông … |
 |
| 1 lò mổ trong làng với 4 con trâu bò giết mổ cùng 1 lúc |
 |
| Công việc giết mổ kết thúc vào khoảng 4 giờ sáng hôm sau… |
 |
| Với phân, rác thải….đổ thẳng xuống rãnh thoát nưóc |
 |
| 1 Cống thoát nước trong làng vào sáng sớm ngày hôm sau |
 |
| Da trâu bò được thu gom lại để xuất khẩu… |
 |
| Muối được dung để ướp da trâu, bò trong quá trình “gom” hàng khoảng 1 tháng tại làng trước khi xuất khẩu |
 |
| Mọi sinh hoạt diễn ra vào bạn ngày tại nơi giết mổ bên cạnh bể chứa phân cũng được dung để bón ruộng… |
 |
| Xương trâu bò không dùng được ngay vứt la liệt dọc đường quốc lộ 1A cũ. |
