ThienNhien.Net – Tháng 2/2007, Liên Hợp Quốc (LHQ) và Hiệp hội Nghiên cứu khoa học Sigma Xi đã công bố bản báo cáo về vấn đề biến đổi khí hậu, chuẩn bị cho cuộc họp của uỷ ban LHQ về phát triển bền vững (CSD). Cuộc họp này nhằm đưa ra kế hoạch ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu thiếu kiểm soát và thích nghi với sự thay đổi đang diễn ra từng ngày.
Bản báo cáo với tiêu đề “Đối mặt với biến đổi khí hậu: ngăn chặn những gì không thể kiểm soát và kiểm soát những gì không thể ngăn chặn” do một nhóm các nhà khoa học nổi tiếng đến từ nhiều nước trên thế giới thực hiện trong vòng 2 năm. Nội dung báo cáo đem lại một cái nhìn khoa học tổng quát về thay đổi khí hậu, tầm quan trọng của việc chống lại các rủi ro cũng như những biện pháp nhằm giảm nhẹ và thích nghi với nó.
Đặc biệt, bản báo cáo nhấn mạnh tính nghiêm trọng và cấp thiết của những nỗ lực toàn cầu nhằm phản ứng lại trước thách thức to lớn mà biến đổi khí hậu gây ra. “Tương lai sẽ có hai xu hướng khác nhau rõ rệt. Xu hướng thứ nhất làm gia tăng ảnh hưởng nghiêm trọng do thay đổi khí hậu. Xu hướng thứ 2 sẽ hướng đến giảm chất thải nguy hại, tạo ra những cơ hội phát triển kinh tế, giảm nghèo đói trên toàn cầu, ngăn chặn sự xuống cấp của hệ sinh thái, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững. Muốn thay đổi, nhân loại phải nhanh chóng phối hợp hành động ở tất cả mọi cấp độ khác nhau trong xã hội. Không còn thời gian trì hoãn”.
Không giống với những bản báo cáo khác trước đây, các nhà nghiên cứu còn đưa ra những đề xuất cụ thể mà cộng đồng quốc tế và mỗi quốc gia cần phải làm để giảm nhẹ, thích nghi với biến đổi khí hậu. Theo ông Peter H.Raven – cựu chủ tịch Sigma Xi, chuyên gia nổi tiếng về đa dạng sinh học – những bước đi này sẽ góp phần giúp chúng ta đạt được các mục tiêu phát triển thiên nhiên kỉ đã đề ra, và ngược lại, nếu thất bại, có thể chúng ta sẽ không đạt được những mục tiêu này.
Các nhà khoa học dự đoán, trong những thập kỉ tới, hạn hán, lũ lụt và mực nước biển dâng cao sẽ ngày càng gia tăng. Đó sẽ là nguyên nhân gây ra vô số những thiệt hại cho con người và nền kinh tế, trong đó người nghèo là tầng lớp dễ bị tổn thương nhất. Các biện pháp nhằm thích nghi với tình trạng khí hậu thay đổi bao gồm: quản lí nguồn nước tốt hơn, dự báo và chống lại các thảm hoạ, tăng cường kiểm soát các bệnh dịch nguy hiểm, xây dựng các thành phố có khả năng thích nghi và phục hồi nhanh chóng, di chuyển dân cư vùng bị ảnh hưởng và chuẩn bị cuộc sống cho những người dân tị nạn môi trường, tạo ra những vụ mùa chịu hạn tốt hơn, sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí hơn, nâng cao năng lực của địa phương để đối mặt với một loạt những thay đổi được báo trước…
Nội dung cơ bản của báo cáo:
– Nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng vượt mức 2-2,50C so với năm 1750, thời kỳ tiền công nghiệp, sẽ làm tăng nguy cơ gây tác động quá mức. Để ngăn chặn điều này, cần phải ổn định mật độ khí CO2 quy đổi ở mức thấp hơn 450-500 ppm (so với khoảng 380 ppm CO2 tương đương hiện nay). Như vậy, thời điểm CO2 tăng cao nhất nằm trong giai đoạn 2015 – 2020, sau đó giảm dần và xuống còn 1/3 vào năm 2100.
– Công nghệ mở ra những cơ hội lớn để giảm bớt khí thải độc hại và mang lại những lợi ích kinh tế, xã hội, môi trường khác, kể cả việc đạt những mục tiêu phát triển thiên niên kỉ do LHQ đề ra. Để làm vậy, các nhà hoạch định chính sách phải có những bước đi khẩn trương và cụ thể:
• Cải thiện hệ thống giao thông vận tải bằng các biện pháp như: sử dụng các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng phương tiện giao thông, thuế nhiên liệu, ưu đãi phí đăng kí đối với các phương tiết kiệm nhiên liệu hoặc sử dụng nhiên liệu mới.
• Nâng cao chất lượng các toà nhà chung cư và các trung tâm thương mại bằng việc ban hành luật, quy định liên quan đến xây dựng, chuẩn hóa các thiết bị, khuyến khích những người xây dựng và quản lý đất đai có hiệu quả, đầu tư vào những dự án sử dụng hiệu quả năng lượng.
• Tăng cường sử dụng nhiên liệu sinh học bằng cách khuyến khích nhà sản xuất và nguời tiêu dùng, chuẩn hoá các nguồn vốn đầu tư cho năng lượng.
• Khẩn trương thiết kế và triển khai những nhà máy nhiệt điện có khả năng lắp đặt thêm thiết bị để tách riêng nguồn ô nhiễm CO2.
– Thay đổi khí hậu và những ảnh hưởng của nó đã, đang diễn ra và sẽ còn gia tăng ngay cả khi các nỗ lực nhằm ngăn chặn nó có hiệu quả. Cộng đồng quốc tế phải nỗ lực hơn nữa để thích nghi với những thay đổi khó ngăn chặn và còn tiếp diễn trong hệ thống khí hậu toàn cầu, bằng cách:
• Thúc đẩy chiến lược dự báo/đối phó và quản lí nguồn tài nguyên thiên nhiên để đối mặt với điều kiện khí hậu trong tương lai được dự báo là sẽ khác xa với những gì đã diễn ra trong vòng 100 năm qua.
• Đặc biệt chú trọng đến khả năng thích ứng của người nghèo và những quốc gia dễ bị tổn thương nhất khi bị ảnh hưởng của thay đổi khí hậu tấn công.
• Quy hoạch và xây dựng những thành phố có thể thích nghi và phục hồi nhanh chóng sau thảm họa.
• Củng cố các tổ chức khu vực, quốc gia, toàn cầu để đối mặt với những thảm họa liên quan đến thời tiết và sự gia tăng số người tị nạn do thay đổi khí hậu.
– Cộng đồng quốc tế thông qua LHQ và các tổ chức đa phương có thể đóng vai trò quan trong việc thúc đẩy hành động để ngăn chặn những gì không thể kiểm soát và kiểm soát những gì không thể ngăn chặn bằng việc:
• Giúp đỡ các nước đang phát triển và các nước trong thời kì chuyển đổi nền kinh tế đầu tư phát triển công nghệ năng lượng mới và sử dụng năng lượng hiệu quả.
• Thúc đẩy đàm phán để xây dựng một khung chương trình quốc tế mới quan tâm đến các vấn đề thay đổi khí hậu và phát triển bền vững.
• Tuyên truyền, giáo dục về các cơ hội, lợi ích khi thực hiện các biện pháp ngăn chặn biến đổi khí hậu và các phương pháp thích nghi.
