Đến nay đã gần ba tháng trôi qua kể từ khi những luồng dầu đầu tiên tấp vào bờ biển miền Trung.
Và chỉ vài tuần sau, khắp các tỉnh, thành miền Trung: Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Thừa Thiên-Huế, Quảng Trị, Quảng Bình… ở đâu cũng thấy dầu tấp vào bờ biển.
Tiếp đó, dầu gây ô nhiễm vùng biển Hà Tĩnh và vùng lân cận thuộc các tỉnh phía Bắc.
Từ giữa tháng 3/2007, dầu thô chưa qua tinh chế tràn vào bờ biển các tỉnh Phú Yên, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang, Cà Mau… Dầu đã gây ô nhiễm trên diện rất rộng và hiện phạm vi bị ô nhiễm dầu đang nới rộng ra từng ngày. Như lời đánh giá của cục trưởng Cục Bảo vệ môi trường Trần Hồng Hà: “chưa năm nào ô nhiễm dầu nghiêm trọng như năm nay” và mức độ ô nhiễm cực kỳ nghiêm trọng. Đã có hơn 1.200 tấn dầu gây ô nhiễm khu vực miền Trung được thu gom.
Kể từ khi dầu xuất hiện trên bờ biển miền Trung, một lực lượng hùng hậu đã được huy động chính thức: Ủy ban quốc gia Tìm kiếm cứu nạn, Cục Bảo vệ môi trường (Bộ Tài nguyên – môi trường), Cục Hàng hải (Bộ Giao thông vận tải), Cục Cảnh sát môi trường (Bộ Công an), Cục Lãnh sự (Bộ Ngọai giao), Tập đoàn dầu khí VN; hải quân, không quân, biên phòng… Song, “nguồn gốc dầu tràn từ đâu vẫn chưa xác định được”.
Trong khi đó, các mẫu dầu gây ô nhiễm ở các khu vực khác nhau được thu thập và đưa đi phân tích, đã có kết quả nhưng chưa thể đi đến bất kỳ kết luận chính xác nào. Cho đến nay mới xác định được “dầu gây ô nhiễm là dầu thô, chưa qua chế luyện, có tính chất tương đương với đặc trưng dầu thô của khu vực Đông Nam Á”. Còn nguồn gốc của dòng dầu thô này từ đâu ra vẫn chưa có câu trả lời. Thực tế là có điều động cả trực thăng và tàu tìm kiếm cứu nạn để truy tìm và xác định nguồn dầu gây ô nhiễm nhưng “không có kết quả”! Tuy nhiên, như nhìn nhận của Ủy ban quốc gia Tìm kiếm cứu nạn, “các biện pháp được triển khai vẫn còn là đối phó, thụ động, chưa có khả năng phát hiện sớm và xác định được nguồn gốc…”.
Bộ Tài nguyên – môi trường, Ủy ban quốc gia Tìm kiếm cứu nạn chính là những cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức, huy động lực lượng để khắc phục sự cố tràn dầu và truy tìm nguyên nhân, xác định nguồn gốc dầu gây ô nhiễm. Mặt khác, lực lượng “tác chiến” trực tiếp chính là ba trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu khu vực Bắc, Trung, Nam cũng đã được thành lập, các dự án đầu tư đã được phê duyệt. Thế nhưng, “trong 2-3 năm tới chưa có trung tâm nào có khả năng ứng phó tràn dầu ở mức 2 trở lên”.
Dầu vẫn đang tiếp tục hoành hành nhiều khu vực dọc bờ biển Việt Nam. Môi trường biển mà rõ ràng nhất là “nồi cơm” của biết bao người, bao cơ sở làm ăn, du lịch, nuôi trồng thủy sản… đang bị thiệt hại từng ngày. Nhưng trách nhiệm thuộc về ai vẫn chưa rõ khi mà cho đến nay chưa tìm ra được dầu loang từ đâu?
