ThienNhien.Net – Đa dạng sinh học (ĐDSH) của thế giới đang suy thoái với một tốc độ chưa từng thấy – khoảng 100 loài mất đi mỗi ngày – bởi các nhân tố như thay đổi mục đích sử dụng đất và ô nhiễm môi trường. Phản ứng trước nguy cơ này, các chính phủ đã thông qua Công ước về đa dạng sinh học (ĐDSH) nhằm giảm đáng kể tốc độ suy giảm ĐDSH đến năm 2010. Để hỗ trợ chương trình này, Cơ quan Không gian châu Âu (ESA ) đã khởi động một dự án ĐDSH mới.
Đa dạng sinh học – sự đa dạng của sự sống bao gồm đa dạng các hệ sinh thái, đa dạng loài, các quần thể và các gen, đóng một vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự sinh tồn của sáu tỉ người trên hành tinh. Sự suy giảm ĐDSH đe dọa đến nguồn cung cấp lương thực, năng lượng và dược phẩm cho chúng ta. Lấy ví dụ, 80% dân số thế giới hiện đang dựa vào nguồn dược phẩm có nguồn gốc động, thực vật dùng vào mục đích chăm sóc sức khỏe ban đầu. Sử dụng bền vững các thành phần của ĐDSH không chỉ là bảo vệ các hệ sinh thái và các loài mà còn là bảo đảm nguồn lương thực cũng như dược phẩm cho tương lai sau này.
Hiệp định Quốc tế về Đa dạng sinh học (UNCBD) đã đồng thuận một tập hợp các chỉ thị quan trọng để đánh giá tiến trình hành động hướng đến mục tiêu này. Theo Thư ký của Hiệp định, ông Robert Höft, Dự án Đa dạng sinh học sẽ góp phần đòi hỏi những nỗ lực giám sát, nhờ đó chúng ta sẽ xác định được liệu chúng ta có đạt được tiến triển không và những công cụ chính sách và quản lý nào là hiệu quả nhất, hỗ trợ cho việc ra quyết định”.
Các dịch vụ và sản phẩm của dự án đang được phát triển liên quan đến nhiều khu vực khác nhau, nơi mà công nghệ quan sát địa cầu có thể góp phần vào các hoạt động bảo tồn và giám sát các nhánh hoạt động khác nằm trong khuôn khổ của UNCBD tại Trung Mĩ. ESA đã xác định bốn nhóm liên quan chính: Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên hiệp quốc (UNESCO), Ban thư ký của UNCBD, Ủy ban Môi trường và Phát triển Trung Mĩ (CCAD) và MarViva (một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong việc xúc tiến sử dụng bền vững hơn các nguồn tài nguyên biển và ven biển trên đại dương và các vùng ven biển châu Mĩ Latinh và vùng Caribe).
Dựa trên những yêu cầu ban đầu của các đơn vị sử dụng, người ta sẽ phát triển và xây dựng tại khu vực Trung Mĩ, một trong những vùng ĐDSH trọng yếu trên hành tinh các sản phẩm và dịch vụ sau: Các bản đồ về sự biến đổi của hành lang ĐDSH Trung Mỹ, bản đồ các rạn san hô, các dịch vụ giám sát chất lượng nước đại dương và các bản đồ rừng ngập mặn. Dự án cũng điều tra các quá trình di trú của động vật hoang dã từ đảo Galapagos đến đảo Cocos. Cuối cùng, dự án sẽ cung cấp một bản đồ toàn cầu về các vùng đất khô hạn dựa trên cơ sở dữ liệu toàn cầu đã thiết lập của UNCBD.
Dự án Đa dạng sinh học – thuộc Chương trình Yếu tố dữ liệu người dùng (DUE) của ESA – được tiến hành với sự hợp tác của Thư kí UNCBD và UNESCO. “Với hoạt động này, ESA và UNESCO đang hướng đến việc tìm ra một phương pháp luận”. Mario Hernandez, nhân viên UNESCO nói: “Chúng ta lập kế hoạch để khởi động việc tìm ra các chỉ thị ĐDSH. Đây là lần đầu tiên chúng ta sẽ bước một bước xa hơn trong việc đo lường quan sát Trái đất – từ không gian đến địa điểm cụ thể trên Trái đất”.
“Chúng ta có trách nhiệm tận dụng các sản phẩm này để mang lại những thông tin có giá trị đến các tổ chức quan trọng và những người ra quyết định nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống, duy trì tính đa dạng của vùng được bảo vệ và sử dụng bền vững các tài nguyên biển cho các thế hệ tương lai của chúng ta”, Michael Rothschild của MarViva đã khẳng định như vậy. Tổ chức này sẽ sử dụng các dịch vụ và sản phẩm khác nhau của Dự án DIVERSITY trong nghiên cứu Galapagos và đảo Cocos thuộc Hành lang Nhiệt đới Đông Thái Bình Dương.
Vì sự phát triển của những sản phẩm này đòi hỏi nhiều kiến thức chuyên môn khác nhau, một nhóm gồm bốn tổ chức – GeoVille Áo (nhà cung cấp chủ yếu), Trung tâm Môi trường và phán đoán từ xa NaUy, Viện Không gian sinh thái biển Vương quốc Anh và Tổ hợp các vệ tinh định vị Pháp – đã được lựa chọn để giữ vai trò đầu tàu trong phát triển kỹ thuật cho các sản phẩm và dịch vụ.
Ông Höft, thuộc UNCBD cho biết “Dự án Đa dạng sinh học phản hồi trực tiếp các vấn đề quan trọng được diễn giải thông qua tiến trình của Hiệp định về một tương lai toàn vẹn cho hệ sinh thái tự nhiên, sự sống cho các loài và những hàng hóa và dịch vụ mà chúng mang lại cho nhân loại”. Theo ESA nhận định “Nó cũng thể hiện vai trò trách nhiệm của khu vực tư nhân trong việc đưa ra các công cụ và dịch vụ cho lợi ích cho xã hội nói chung trên toàn cầu”.
