Hơn 20 năm nay, hàng chục hộ dân ở tổ dân phố 1, thị trấn La Hà, huyện Tư Nghĩa (tỉnh Quảng Ngãi) phải sống chung với kho thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) độc hại, ô nhiễm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Dân kêu trời
Kho thuốc BVTV này được xây dựng năm 1984, nguyên là của Công ty vật tư tổng hợp huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Sau đó, công ty giải thể và chuyển giao cho chi nhánh Công ty BVTV Trung ương 1. Với diện tích trên 1.400m2, kho thuốc được xây trên triền núi Voi (ở tổ 1, thị trấn La Hà, huyện Tư Nghĩa) – là kho chứa, sang chiết các loại thuốc trừ sâu, cung cấp trong tỉnh và một số địa phương lân cận.
Người dân ở đây cho biết, kho thuốc tỏa mùi rất khó chịu, cả ngày lẫn đêm các hộ gia đình đều phải bịt kín cửa sổ. Quả nhiên, đứng cách kho hơn 100m, chúng tôi đã nghe nồng nặc mùi thuốc trừ sâu. Kho thuốc lại nằm ở vị trí khá cao, mùa mưa nước từ trên chảy xuống khu dân cư gây ô nhiễm môi trường và nguy cơ ảnh hưởng mạch nước ngầm. Bà Nguyễn Thị Nga, một người dân địa phương cho biết: “Kho chứa lớn vậy nhưng có khi thuốc còn chất đống hàng chục phuy ngoài sân. Mỗi lần sang chiết thuốc, là cả khu dân cư… di tản, lo ngại nhất là đám trẻ con phải hít thở không khí độc hại này”. Bà Nga kể thêm: “Có lần cả phuy thuốc ngã, chảy tràn lan. Thay vì xử lý để khỏi ô nhiễm môi trường, nhân viên lại đem cát lấp”.
Giờ đây, nỗi lo lớn nhất của người dân là chất độc hại thẩm thấu vào nguồn nước ngầm, chứ không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, đời sống và sức khỏe. Bởi kho này không chỉ chứa thuốc BVTV cung cấp cho nông dân mà còn có cả thuốc BVTV… “dỏm”: hơn 2 tấn các loại thuốc không tem nhãn, kém chất lượng, lưu hành trái phép mà ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi thu giữ chờ tiêu hủy. Ngoài ra, có các loại hóa chất để phòng bệnh sốt rét của trạm sốt rét tỉnh; hơn 580kg và 76 lít thuốc diệt chuột, côn trùng của trung tâm y tế dự phòng tỉnh… quá hạn sử dụng hơn 15 năm nay, đang chờ ngày tiêu hủy.
Tiếp xúc với chúng tôi, nhiều hộ dân lo sợ và bức xúc: “Chúng tôi nhiều lần gởi đơn yêu cầu chính quyền và công ty xử lý môi trường nhưng nhiều năm rồi không ai giải quyết”. Hơn 10 năm nay, tổ dân phố 1 đã có 8 người chết vì bệnh ung thư khiến bà con càng hoang mang.
Chính quyền “bó tay”?
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Én, Chủ tịch UBND thị trấn La Hà, thừa nhận, kho thuốc BVTV tồn tại nhiều năm gây ô nhiễm môi trường là có thật. “Địa phương đã nhận nhiều đơn kiến nghị của bà con, tuy nhiên, chính quyền địa phương “bó tay” vì… vượt thẩm quyền giải quyết” – ông Én cho biết. Mới đây, qua kiến nghị của cử tri, đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi đã thị sát kho thuốc và có văn bản kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp liên quan xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường ở khu vực này. Đoàn ĐBQH đề nghị UBND huyện Tư Nghĩa tạo điều kiện để doanh nghiệp di dời kho thuốc đến địa điểm phù hợp, cách xa khu dân cư, bảo đảm quy định của Luật Bảo vệ môi trường, đồng thời lập dự án xây dựng hệ thống cấp nước cho người dân tổ dân phố 1, thị trấn La Hà.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Cao Trận, Chủ tịch UBND huyện Tư Nghĩa, đến nay, địa phương vẫn chưa tìm ra địa điểm để bố trí xây dựng kho thuốc. Còn việc xây dựng hệ thống cung cấp nước sạch cho người dân tổ dân phố 1, thị trấn La Hà, theo ông Trận, cũng không khả thi, vì lý do… không có kinh phí.
