Cần Thơ không chỉ có những khối bê tông… Thành phố này sẽ dựa vào những đặc trưng vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long để trở thành một đô thị sinh thái hàng đầu khu vực Đông Nam Á.
Theo quy hoạch chung xây dựng TP Cần Thơ đến năm 2025 mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt, sẽ có hàng loạt chương trình, dự án xây dựng trọng điểm của cả khu vực được đầu tư ở Cần Thơ để thành phố này xứng đáng là đô thị loại 1.
Tuy nhiên, Cần Thơ không chỉ có những khối bê tông… Thành phố này sẽ dựa vào những đặc trưng vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long để trở thành một đô thị sinh thái hàng đầu khu vực Đông Nam Á.
Thủ phủ đất chín rồng
Mặc dù đã được công nhận là thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2004 nhưng đến thời điểm này, Cần Thơ vẫn mang dáng dấp của một thành phố trẻ so với các thành phố trực thuộc Trung ương khác như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng… Cần Thơ cần phải có những bước dài để đạt đến những tiêu chí phát triển cả về xây dựng đô thị và phát triển dân số của một đô thị loại 1.
Chính vì thế, quy hoạch chung đến 2025 của Cần Thơ đã xác định khá rõ: Trước mắt, tập trung xây dựng các tuyến giao thông đối ngoại, nâng cấp các hệ thống hạ tầng cơ sở nhất là khi cầu Cần Thơ đi vào hoạt động để tạo đà cho đô thị phát triển nhanh.
Ưu tiên đầu tư mở rộng sân bay Trà Nóc thành sân bay quốc tế, xây dựng các tuyến quốc lộ tạo sự thông thương giao lưu với các tỉnh lân cận. Trên cơ sở đó, cải tạo, nâng cấp, phát triển giao thông cũng như hạ tầng các thị trấn, huyện lỵ nhằm tạo sự phát triển đồng bộ, gắn kết giữa đô thị trung tâm với các đô thị ngoại thành. Quy hoạch chung đến năm 2025 cũng đề ra việc xây dựng một đô thị hiện đại, văn minh xứng đáng với vai trò đầu tàu và là thủ phủ của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Để trở thành trung tâm của vùng, trước hết phải phát triển dân số sống trong đô thị, đặc biệt là khu vực Bình Thủy và Ninh Kiều, hai quận trung tâm thành phố. Làm sao trong 2 thập kỷ tới, dân số Cần Thơ phải đạt tối thiểu 1,5 triệu người trong đó khu trung tâm đạt khoảng 700.000 dân sinh sống. Đây là bài toán khó đối với chính quyền đô thị Cần Thơ và các nhà quy hoạch bởi lẽ hoạt động dịch vụ, thương mại, công nghiệp ở Cần Thơ chưa đáp ứng nhu cầu này.
Phát triển đô thị dọc theo sông, kênh
Phát triển TP Cần Thơ theo hướng nào? Theo ông Trần Ngọc Chính, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, trong quá trình xây dựng, thành phố Cần Thơ cần có những phương án thiết kế kiến trúc đậm nét đặc thù sông nước. Ông Chính cho rằng: “Cần Thơ có sông Hậu và hàng trăm kênh rạch chằng chịt bao quanh, do đó nên phát triển đô thị dọc theo các tuyến sông, kênh rạch. Nếu tận dụng tốt các lợi thế của mình, Cần Thơ sẽ nhanh chóng trở thành một trong những đô thị độc đáo hàng đầu của khu vực Đông Nam Á”.
Giáo sư – kiến trúc sư Nguyễn Thế Bá, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam, lưu ý: Quy hoạch Cần Thơ không thể tách rời quy hoạch phát triển tổng thể vùng ĐBSCL. Ngoài việc trở thành một trung tâm năng động của vùng, Cần Thơ cần phát huy những đặc trưng để phát triển theo xu hướng thành phố sinh thái. “Cần Thơ phải là một đô thị đẹp, một hoa hậu đứng bên bờ Hậu Giang mênh mông, bên cạnh chiếc cầu qua sông dài và hiện đại nhất Việt Nam và khu vực. Đô thị Cần Thơ phải là cơ thể thiên nhiên đẹp, duyên dáng để bất cứ ai chỉ đến một lần rồi nhớ mãi” – Giáo sư Bá ví von.
Cùng quan điểm đó nhưng kiến trúc sư Lưu Trọng Hải đã đưa ra giải pháp cụ thể hơn: “Cảnh quan đẹp trên sông rạch và những xóm nổi, chợ nổi trên sông… là những “đặc sản” mà các đô thị khác không dễ có được. Nên coi đó là một đặc thù để định hướng cảnh quan kiến trúc xây dựng sau này. Không nên xây dựng các nhà cao tầng san sát mà chỉ nên xây dựng mô hình nhà vườn hướng dần ra các con sông chính. Nhà ở mép sông thấp hơn nhà ở trong và các nhà sẽ cao dần khi vào trung tâm thành phố. Trong khu trung tâm cần tạo một số khối nhà cao tầng để tạo điểm nhấn cảnh quan kiến trúc đô thị…”.
Có thể nói, nếu trong tương lai khi đô thị Cần Thơ phát triển mà vẫn giữ được cảnh quan sinh thái của những con sông, dòng kênh, con rạch… thì Cần Thơ sẽ rất hấp dẫn du khách bằng những làng nổi, chợ nổi, bến sông, con đò… mà không có một đô thị lớn nào trong khu vực sánh được. Những người lạc quan còn ví nếu đạt được điều ấy, Cần Thơ như một Venise hay một Amsterdam… của Việt Nam.
